ap wtv

• Prinsipyo ng natural/likas na pagkamamamayan:

  • Jus Sanguinis (right of blood): Nakabantay sa dugo ng magulang o isa sa kanyang magulang, sinusunod ng Pilipinas
  • Jus Soli (right of soil): Nakabantay sa lugar kung saan pinanganak ang tao, sinusunod ng Amerika
• Naturalized citizens can change nationality
• Paano kung ang tao ay ipinanganak sa eroplano?

  • Makukuha ng citizenship ang bata base kung saang origin naka-register ang eroplano
• Mayroong ba isang tao na walang citizenship?

  • Meron, madalas ay ito ay nawala sa records o walang legal na dokumento
  • Natives, Mga mahihirap, etc
• Mga uri ng pakikilahok batay sa makabagong pananaw ng pagkamamamayan:

  • Personally Responsible: Acts responsible in their community, builds character and personal responsibility by emphasizing honesty, integrity, self-discipline, and hard work
  • Participatory: Focuses on the importance of planning and participating in organized efforts for those in need
  • Justice-Oriented: Looks for roots/source of problem, responds to social problems
• Mga katangian ng isang aktibong mamamayan:

  • Makabayan (Nationalistic): Tapat sa republika, pagsunod sa batas, ready to fight for the country, pakikipagtulungan sa mga may kapangyarihan
  • Makatao: By helping people
  • Makakalikasan: Laudato Si, shaping the future of our planet through our daily actions
  • Produktibo: Maayos na pagtatrabaho, using salary, using time wisely for the good, doing something that helps the economy
  • Matatag at may tiwala sa sarili: Resilient, determination
  • Makasandaigdig
• SAN:

  • Laudato Si
  • How we use the environment (neg/pos)
  • Shaping the future of our planet through our daily actions
• PRODUKTIBO:

  • Maayos na pagtatrabaho
  • Using salary
  • Using time wisely for the good
  • Doing something that helps the economy
• MATATAG AT MAY TIWALA SA SARILI:

  • Resilient
  • Determination
• MAKASANDAIGDIGAN:

  • Global
  • Inclusive
  • Includes other countries and cultures
• KARAPATAN (HUMAN RIGHTS):

  • Freedom to do, to say, to act, to live, to study, etc
  • Karapatan na dapat na taglay ng tao upang mabuhay ng may dignidad
  • Ex ng mga walang dignidad: Victims of poverty, human trafficking, slavery, etc
  • Nagbibigay daan ito upang mabuhay ang tao na may pagpapahalaga sa sarili at sa kanyang kapwa
  • Nagsisilbi itong proteksyon ng tao laban sa pang-aabusong pulitikal, legal at panlipunan
• Malaki ang epekto ng WW2 upang mabuo at mabigyang pokus ang legal at panlipunan
• MGA KATANGIAN NG KARAPATANG PANTAO:

  • PANLAHAT (UNIVERSAL): Para sa lahat kahit anuman ang kanyang edad, kasarian, kinabibilangang lahi, wikang ginagamit, at antas sa lipunan
  • INALIENABLE: Ito ay hindi maaring alisin o ipagkait ng walang kadahilan
  • DI-MAHAHATI, NAKAASA SA ISA’T ISA AT MAGKAKAUGNAY (INDIVISIBLE, INTERDEPENDENT AND INTTERELATED): Ang iba’t ibang karapatang pantao ay magkakaugnay at hindi dapat tignan na hiwalay sa isa’t isa
  • LIKAS (INHERENT): When you’re born, you’re born with rights
  • NAGBABAGO (CHANGING): Ang katangian, pananaw, at gamit ng karapatang pantao ay nagababago upang makasabay sa pagbabagong panahon
• MGA URI NG KARAPATANG PANTAO:

  • NATURAL O LIKAS: Hindi ipagkaloob ng estado (state). Born with rights, the moment you exist. Ex: Right to live, right to be free, etc . . .
  • CONSTITUTIONAL: Karapatang ipinagkaloob at pinangangalagaan ng estado. Can not be taken from you BUT can be limited
• 4 Types of Constitutional:

  • Karapatang Sibil - mga karapatan titiyak sa mga pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang kanilang buhay sa paraang nais nang hindi lumalabag sa batas
• TITUTIONAL: Karapatang ipinagkaloob at pinangangalagaan ng estado, can not be taken from you BUT can be limited
• 4 Types of Constitutional Rights:

  • Karapatang Sibil: mga karapatan titiyak sa mga pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang kanilang buhay sa paraang nais nang hindi lumalabag sa batas
  • Ex. kalayaan sa pagsasalita, pag-iisip, pamamahayag, karapatan magkaroon ng matiwasay at tahimik na buhay
  • Karapatang Pampulitika: mga karapatan na makilahok sa pagtatakda at pagdedesisyon sa pamumuno at proseso ng pamamahalan sa bansa
  • Ex. karapatan humalal or ihalal (vote), karapatan sa mga impormasyon pambubliko at karapatan sa pagiging kasapi sa partido pulitikal
  • Karapatang Sosyo-Ekonomiko: mga karapatang sa pagpili, pagpupursigi, at pag-usulong ng kabuhayan, negosyo, hanapbuhay at disenteng pamumuhay
  • Ex. karapatang magtayo ng sariling negosyo, karapatang magkaroon ng sariling ari-arian
  • Karapatan ng mga akusado: mga karapatan na nagbibigay proteksyon sa indibidwal na inakusahan sa anumang krimen
• • Ex. karapatang pumunta sa korte, karapatang magkaroon ng maayos na paglilitis at patas na parusa
• STATUTORY RIGHTS: Formed by the law and can also be taken from you using the law
• Organisasyong Nagtataguyod ng Karapatang Pantao:

  • Amnesty International: Samahang nagsasagawa ng mga pananaliksik at kampanya laban sa pang-aabuso ng mga karapatang pantao sa buong daigdig, nangunguna sa pagkilos upang mabigyan ng katarungan ang mga biktima
  • Human Rights Action Center (HRAC): Nagtataguyod ng mga karapatang pantao sa buong daigdig, nakikipag-ugnayan sa mga pinuno ng mga institusyong nangunguna sa pandaigdigang sining tulad ng musika, teatro, pelikula at iba pa
  • Global Rights: Samahan na naglalayong itaguyod at pangalagaan ang mga karapatan ng mga taong walang ganong boses sa lipunan at pamahalaan, nagsisiwalat at nag-uulat ng mga pang-aabusong nangyayari
  • Asian Human Rights Commission: Samahang aktibo sa pakikipaglaban para sa karapatang pantao sa Asya
• Global Rights:

  • Samahan na naglalayong itaguyod at pangalagaan ang mga karapatan ng mga taong walang ganong boses sa lipunan at pamahalaan
  • Nagsisiwalat at nag-uulat ng mga pang-aabuso
• Asian Human Rights Commission:

  • Samahang aktibo sa pakikipaglaban para sa karapatang pantao sa Asya
  • Layunin: magkaroon ng higit na kamalayan hinggil sa karapatang pantao at pagsasakatuaran nito sa buong Asya
• Commission on Human Rights (CHR):

  • Kinikilala na “National Human Rights Institution” (NHRI)
  • Pangunahing tungkulin: pangalagaan ang mga karapatang pantao ng mga mamamayan
  • Pagkatatag alinsunod sa natadhana sa Seksyon 17 ng Artikulo XIII ng Saligang Batas ng Republika ng Pilipinas
• Free Legal Assistance Group (FLAG):

  • Pinakamatandang samahan ng human rights lawyers
  • Naitatag noong 1974 nina Jose W. Diokno, Lorenzo Tanada Sr. at Joker Arroyo
  • Adbokasiya ng pangkat: pag-usig ng mga lumalabag sa mga karapatang pantao, hindi lamang sa Pilipinas kundi sa ibang bansa
• Karapatan: Alliance for the Advancement of People’s Rights:

  • Alliance ng mga indibidwal o grupo noong 1995