FILDIS

• Pagbasa


  Isa sa pinakamahalagang kasanayan na dapat matamo ng isang mag-aaral sa unang taon pa lamang ng kaniyang pag-aaral
• Dito nakasalalay ang tagumpay at kaunlaran sa hinaharap
• Interaktibong Pagbasa


  • Mahalaga
• Ang pag-aaral ng Pagbasa ay hindi isang pakikipag-unahan
• Malaking kontribusyon sa pagkatuto ng pagbasa ang mga gawaing nararanasan sa pang-araw araw
• Speaker: '"Maaaring ang pag-unlad ng mundo ay mula sa mga nakasulat na babasahin."'
• Tekstong Ekspositori


  Isang uri ng paglalahad o pagpapaliwanag
• Ekspositori


  Naipapahayag ng tao ang kaniyang saloobin
• Paglalahad


  Pagpapaliwanag ng obhetibo o walang pagkampi na may sapat na detalye na pawang pampalawak ng kaalaman naa sa paksang binibigyan linaw nang lubos na maunawaan ang mga interes
• Nagpapaliwanag


  Kahulugan, nakikilala o nakikilatis ang pangyayari, natutugunan ang mga katanungang mga "ano?"
• Hulwaran ng Organisasyon ng Teksto


  • Isang sistema o Kaparaanan kung paano binubuo at inilalahad ng may akda ang bawat impormasyon o ideya sa akdang babasahin
• Hulwaran ng Organisasyon ng Teksto

  • Nagbibigay ng prediksyon sa babasahing teksto at maaaring matiyak kung tama ba o mali ang nasabing prediksyon
  • Ganap na maunawaan ang teksto
  • Madaling matandaan o maalala ang mga impormasyong inilahad sa isang sistematikong paraan ng pagkabuo
• Hulwaran ng Organisasyon ng Teksto

  • Pagbigay ng Depinisyon
  • Sanhi at Bunga
  • Pagsunod-sunod
  • Pag-iisa isa
  • Hambingan at kontrast
  • Problema at solusyon
• Ideya


  • Tinatawag na kaisipan sa nililinang na Talata
  • Karaniwang inilalahad sa pamaksang pangungusap na maaaring matagpuan sa simula, gitna, o huling bahagi ng talata
  • May mga pagkakataon na ang pangunahing ideya ay hindi tuwirang nakalagad sa akda, at sa ganitong pagkakataon, kailangang pag-ugnayin ang mga kaisipan o sariling pag-unawa sa teksto upang mabuo ang pangunahing ideya
• Detalye


  • Sumusuporta sa pangunahing ideya upang ganap na maunawaaan ang teksto
  • Nagtataglay ng mahahalagang impormasyon at bawt detalye na nakapaloob sa talaga ng isang teksto
  • Nakatutulong upang lubos na maunawaaan ang kaisipan ng teksto
  • Madaling matandaan ang mahalagang impormasyon sa teksto
• Dung-aw na bahagi ng tradisyon ng mga Ilocano
• Katulong na Detalye tungkol sa Dung-aw


  • Depinisyon ng Dung-aw
  • Patulang nanagngis ng karaniwang tungkol sa pinagdaanang buhay at katangian ng namatay
  • Saang lugar isinasagawa? Sa Ilocos, pag may namamatay
  • Sino ang gumaganap? Karaniwan ayang kaanak o kaya umuupa ng isang tao
  • Paniniwala ng mga Ilocano? Nagiging magaan para sa mga namatay upang hindi na maghirap ang kaluluwa
• Balutin mo man ng mamahaling hiyas ang iyong buong katawan ay hindi mo maaaring itago ang tatak ng iyong pagka Pilipino, ang iyong wika, ang wikang Filipino
• Hindi masamang matuto ng ibang wika lalo na ang wikang dayuhan subalit nagpakadalubhasa ka muna sa sariling wika bago sa iba
• Sa ganito, higit kang makatutulong sa pagpapalaganap ng iyong sariling wika
• Lahat ng pananaw ng isang tao ay tama. Hindi dapat sabihin mali dahil ito ay batay sa kaniyang sariling nararamdaman, obserbasyon, o karanasan na naging batayan upang makabuo ng isang ideya
• Paraan upang malaman kung valid o hindi ang ideya o paraan sa isang teksto

  • Paliwanag
  • Paghahambing o pagtutulad
  • Paghahalimbawa
  • Pagbanggit sa tunay na pangyayari
  • Estadistika
• Lagom / Buod


  Pinakapayak o pinaikling anyo ng diskurso batay sa binasa ng teksto
• Katangian ng Lagom


  • Maikli at hindi maligoy (isang talata lamang)
  • Maliwanag ang paglalahad
  • Malaya
  • Matapat na kaisipan
• Konklusiyon


  • Tumutukoy sa mga implikasyon hinango sa binasa
  • Pagbigay diin sa mga ideya na inilalahad ng teksto
• Mapa


  Pinapakita ng mapa ang hugis at nilalaman sa loob at paligid ng isang lugar; saklaw at maayos na pook, bayan, lalawigan, bansa, o amging daigdig
• Tsart


  Ipinapakita ang hanay ayon sa impormasyong ibibigay o hinihingi
• Talahanayan


  Paglalahad ng datos sa tabular na anyo
• Grap


  May iba't ibang uri - maaring pie grap, bar grap o pictograp
• Layunin ng pagbasa


  • Makakuha ng kaalaman
  • Mapag-sangayon ang iba
  • Magbigay aliw
  • Manlibang
  • Makakuha ng patunay
• Kahalagahan ng pagbasa


  • Nadaragdagan ang kaalaman
  • Nagpapayaman ng talasitaan
  • Nagpapatalas sa isipan
  • Nagpapalawak ng pananw
  • Natutunton ang nakaroon, napag-iingatan ang kasalukuyan at napaghahandaan ang kinabukasan
• 90% ng gawain ay sangkot sa pang edukasyon na pagbasa
• 80% ng gawain ay sangkot sa pang araw araw na pagbasa
• Proseso ng pagbasa


  1. Persepsyon

  2. Komprehensiyon

  3. Reaksyon

  4. Integrasyon
• Uri ng Pagbasa


  • Masinsinang
  • Masaklaw
  • Malakas na pagbasa
  • Pagbasang Kritikal
  • Pagbasa ng konteksto
• Paraan ng Pagbasa


  • Iskiming o Mabilisang Pagbasa
  • Iskaning o Pahapyaw na pagbasa
  • Analitikal o Pagsusuring Pagbasa
  • Kritikal o Pamumunang Pagbasa
• Teorya sa pagbasa


  • Teoryang Bottom-Up
  • Teoryang top-down
  • Teoryan interkatibo
  • Teoryang iskema
• Limang Dimensiyon ng Pagbasa


  • Pag-unawang Literal
  • Interpretasyon
  • Mapanuring pagbasa
  • Application
  • Pagpapahalaga o appreciation
• Malawak


  Nakapokus ang larangang ito sa paglinang ng mga makrong kasanayan
• Panlahat na salik


  • Humanidades
  • Agham Panlipunan
  • Kasaysayan
  • Ekonomiks
  • Antropolohiya
  • Agham Pangkalusugan
  • Siyensiya
  • Teknolohiya
  • Matematika
  • Sikolohiya
  • Adbertaysing
  • Politika