Balance da agricultura española no XIX

• A agricultura do s.XIX español estaba baseada en dous cultivos fundamentais: o trigo e a vide. A adopción dunha lexislación proteccionista no 1820 favoreceu a expansión do trigo, posto que permitía a súa exportación, aínda que os rendementos decaen ao longo da centuria polo mantemento de prácticas extensivas. O outro gran cultivo da agricultura española do XIX foi a vide; o seu cultivo saíu beneficiado das medidas desamortizadoras do XIX, pois como cultivo comercial adaptouse con facilidade aos intereses da nova clase de propietarios.
• A explotación vinícola española foi masiva cando a plaga da filoxera atacou as viñas francesas a partir de 1863. Por outra banda, a gandaría entra nun proceso crítico durante esta centuria, que comeza coa abolición dos privilexios da Mesta polas Cortes de Cádiz. Así mesmo, a expansión dos cultivos fixo que quebrara o equilibrio agricultura- gandaría, moi afectada pola desamortización. A ovella meiriña castelá perdeu calidade, sendo substituída no mercado mundial pola ovella anglosaxona.