BASA

• Tekstong naratibo


  Pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan na may maayos na pagkakasunod-sunod mula sa simula hanggang katapusan
• Mga layunin ng tekstong naratibo

  • Magsalaysay ng dugtong-dugtong at magkakaugnay na pangyayari
  • Makapagsalaysay ng mga pangyayaring nakalilibang o nakapagbibigay-aliw at saya
  • Makapagturo ng kabutihang asal at mahahalagang aral
• Mga halimbawa ng tekstong naratibo

  • Maikling kuwento
  • Nobela
  • Kuwentong-bayan
  • Mitolohiya
  • Alamat
  • Tulang pasalaysay
  • Dula
  • Kuwento ng kababalaghan
  • Anekdota
  • Parabula
  • Science fiction
• Pangkalahatang katangian ng bawat uri ng tekstong naratibo


  • May iba't ibang pananaw o punto de vista (point of view)
  • May paraan ng pagpapahayag o paglalahad ng mga tauhan sa kanilang diyalogo, saloobin, at damdamin
• Unang panauhan


  Isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga bagay na kanyang nararanasan, naaalala, o naririnig kaya gumagamit ng panghalip na ako
• Ikalawang panauhan


  Mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya't gumagamit siya ng mga panghalip na ka o ikaw
• Ikatlong panauhan


  Ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taong walang relasyon sa tauhan kaya ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay siya
• Uri ng ikatlong panauhan

  • Maladiyos na panauhan
  • Limitadong panauhan
  • Tagapag-obserbang panauhan
• Kombinasyon ng pananaw o paningin

  Hindi lang iisa ang tagapagsalaysay kaya't iba't ibang pananaw o paningin ang na ginagamit sa pagsasalaysay
• Paraan ng pagpapahayag o paglalahad ng mga tauhan sa kanilang diyalogo, saloobin, at damdamin

  • Direkta o tuwirang pagpapahayag
  • Di-direkta o di-tuwirang pagpapahayag
• Mga elemento ng tekstong naratibo

  • Tauhan
  • Tagpuan at panahon
  • Banghay
• Pangunahing tauhan


  Bida; umiikot ang mga pangyayari sa kuwento simula hanggang sa katapusan
• Kasamang tauhan


  Karaniwang kasama o kasangga ng pangunahing tauhan
• Tagpuan at panahon


  Tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan naganap ng mga pangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon (oras, petsa, taon) at maging sa damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga pangyayari
• Karaniwang banghay o balangkas ng isang naratibo

  • Orientation or Introduction
  • Problem
  • Rising Action
  • Climax
  • Falling Action
  • Ending
• Anachrony


  Mga pagsasalaysay na hindi nakaayos sa tamang pagkakasunod-sunod
• Analepsis


  Flashback
• Prolepsis


  Flash-forward
• Paksa o tema


  Sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa tekstong naratibo
• Pormat sa pagsulat ng tekstong naratibo

  • Pamagat
  • Introduksiyon (Orientation or Introduction)
  • Suliranin (Problem)
  • Papataas na aksyon (Rising Action)
  • Kasukdulan (Climax)
  • Pababang aksyon (Falling Action)
  • Resolusyon/Wakas (Ending)
• Karaniwang tauhan

  Pangunahing tauhan

  Kasamang tauhan

  KAtunggaling tauhan

  Ang may akda
• Banghay

  Pagkaka sunod sunod ng kwento
• Banghay

  "Plot"
• Falling action

  paglutas ng suliranin

  Kakalasan
• Anachrony

  Pagsasalaysay na hindi naka ayos sa tamang pag kaka sunod sunod
• Analepsis

  flash back
• Prolepsis

  Flashforward
• Ellipsis

  Puwang o patlang

  bahagi ng banghay na tinanggal o di sinama
• Kakayahang Komunikatibo ng mga Pilipino

  • Kakayahang Lingguwistiko/Istruktural/Gramatikal
  • Ponolohiya/Palatunugan
• Ponema


  Pinaka maliit na yunit ng tunog
• Uri ng ponema

  • Segmental
  • Suprasegmental
• Segmental


  • A, E, I, O, U
• Suprasegmental

  • Tono/intonasyon
  • diin
  • hinto/antala
• Morpolohiya


  Pagbuo ng salita
• Mga bahagi ng salita

  • Morpena: Salitang ugat/root word
  • Panlapi: suffix
  • Unlapi, Gitlapi, Hulapi
• Sintaks

  • Pangungusap
  • karaniwan/kabaliktaran
• Karaniwan

  panag-uri (predicate), paksa
• Kabaliktaran


  paksa, panag-uri
• Semantiks/Semantika

  Meaning ng sentence
• Uri ng meaning

  • Denotasyon (literal)
  • Konotasyon (matalinhaga/di literal)