cn4

• Pagbabadyet


  Isang plano ng paglalaan ng salapi upang makapagkasiya ang salapi sa pagtugon sa mga pangangailangan at kagustuhan
• Badyet


  Tumutukoy sa plano ng pamahalaan upang matustusan ang mga programa at proyekto nito
• Kahalagahan ng pagbabadyet


  Mahalaga ang maayos at karampatang pagbabadyet ng pamahalaan upang matugunan ang mga pangunahing pangangailangan ng bansa
• DBM


  Pangunahing ahensiya ng pamahalaan na nagsasagawa at namamahala sa badyet ng pamahalaan
• DBM


  • Layunin ng ahensiya na maipamahagi nang maayos ang badyet upang masigurado ang mabilisang pagtapos ng mga programa
  • Masigurado na napupunta sa tamang ahensiya o kawani ng pamahalaan ang lahat ng salapi at nababayaran ang mga kontrata ng pamahalaan
• Budget Deficit


  Kung mas malaki ang gastusin ng pamahalaan kumpara sa nakolektang buwis, upang mapunan ang kakulangan sa pondo, maaaring mangutang ang pamahalaan
• Budget Surplus


  Mas mataas ang nakolektang pondo ng pamahalaan kumpara sa gastusin
• Dalawang pangunahing gastusin ng pamahalaan

  • Current Operating Expenses
  • Capital Outlay Expense
• Current Operating Expenses


  Mga gastusin ng pamahalaan upang masigurado na maayos na napaglilingkuran ang mga mamamayan, nahahati sa Personnel Services at Maintenance and Other Operating Expenses
• Capital Outlay Expense


  Gastusin ng pamahalaan upang mapatatag ang impraestraktura ng bansa
• Mga ahensiya ng pamahalaan na tumatanggap ng badyet

  • Social Services
  • Economic Services
  • Defense and Security Services
  • General Public Services
  • Debt Service and International Obligations
• Ayon sa Konstitusyon ng 1986, tanging Kongreso lamang ang maaaring magsagawa at mag-aproba ng badyet ng pamahalaan
• General Appropriations Act (GAA)


  Kung walang GAA, mahihirapan ang mga ahensiya at kawani ng pamahalaan na magtakda ng mga plano na ikakaunlad ng bansa
• Priority Development Assistance Fund (PDAF)

  Mas kilala sa tawag na "pork barrel", isang lump sum ng badyet na isinasama sa pambansang badyet taon-taon, ibinibigay sa opisina ng mga senador at kongresista at gagastusin ayon sa kanilang pagpapasya
• PDAF nakapagpapagawa ng maliliit na impraestraktura at proyektong pangkomunidad
• 2014 - pinawalang bisa ang PDAF ng Korte Suprema, 2015 - unang badyet na walang kasamang PDAF
• Priority Development Assistance Fund (PDAF)

  Mas kilala sa tawag na "pork barrel". Isang lump sum ng badyet na isinasama sa pambansang badyet taon-taon. Ang salaping ito ay ibinibigay sa opisina ng mga senador at mga kongresista at gagastusin ayon sa kanilang pagpapasya. SENADOR - 200 milyon pesos. KONGRESISTA - 70 milyon pesos.
• Layunin ng PDAF


  Makapagbigay ng karagdagan badyet sa mga Distrito ng bawat kongresita para sa mga proyekto at programa
• PDAF


  • Nakapagpapagawa ng maliliit na impraestruktura at proyektong pangkomunidad
  • Nagsimula noong 1990 at panunungkulan ni PANGULONG CORAZON AQUINO
  • Pinawalang bisa ng KORTE SUPREMA noong 2014
  • Unang badyet na walang kasamang PDAF sa PAMBANSANG BADYET NG 2015
• Conditional Cash Transfer (CCTs)

  • Sinimulang ipatupad sa administrasyon ni Pangulong Macapagal - Arroyo
  • Bilang bahagi ng programang pangkahirapan ni Pangulong Aquino III
  • Tinawag na PANTAWID PAMILYANG PILIPINO PROGRAM (4ps) na inilunsad noong 2011
  • Layunin na mabigyan ng tulong pinansiyal ang pinakamahirap na mamamayan ng bansa
  • Isang panandiliang solusyon upang maiangat ang mga mamamayan sa kahirapan
• GOCC


  • Kompanya na pagmamay-ari o kontrolado ng pamahalaan
  • May sariling paraan upang kumite, ngunit nakapagbigay pa rin ng serbisyo sa mga mamamayan
  • Itinatag ang RA No. 10149 ang Governance Commission for GOCCs
  • Mayroong 158 na GOCCs ang pamahalaan noong Pebrero 2014
  • Mahalagang pinagkukunan ng kita ng pamahalaan
  • Dalawang pinakamalaking GOCC na nakapagbibigay ng remittances sa pamahalaan ay ang PAGCOR at Landbank
  • PHILHEALTH - pinakamataas na subsidiya
• Ilan sa mga nakatatanggap ng subsidiya

  • NHIA (National Irrigation Administration)
  • NHA (National Housing Authority)
  • NFA (National Food Authority)
  • NEA (National Electrification Administration)
• • Maraming GOCC ang isinara o isinama sa ibang kompanya
  • Ang pasasabribado ay isang paraan upang maiwasan ang tuluyang pagkalugi
• Proseso ng Paggawa ng Pambansang Badyet

  1. Budget Call

  2. Citizen Engagement

  3. Agency Proposal

  4. Budget Hearing

  5. Presentation to the President

  6. Congress Deliberation

  7. President's Approval

  8. Budget Enactment
• Budget Call


  Nagkakaroon ng pagbubukas at pagsasagawa ng plano patungkol sa badyet para sa susunod na taon, kung saan ilulunsad ng DBM ang mga priyoridad na proyekto at programa. Kadalasang isinasagawa ito tuwing Enero ng nakaraang taon para sa badyet ng susunod na taon.
• Citizen Engagement


  Hinahayaan ng ahensiya ng pamahalaan na magkaroon ng pakikilahok ang mga mamamayan sa pagtalakay ng priyoridad ng badyet. Kadalasang tumatagal mula Enero hanggang Marso ang bahaging ito para sa badyet ng susunod na taon.
• Agency Proposal


  Nagpapasa ang mga ahensiya ng pamahalaan ng kanilang hain na badyet para sa susunod na taon. Pinagsasama-sama ito ng DBM upang maayos ang mga magkakaparehas na programa at proyekto upang maiwasan ang double financing ng parehas na gawain.
• Budget Hearing


  Nagsasagawa ng pagsisiyasat at pagdinig upang mapanindigan ng mga ahensiya ang kanilang mga proyekto at programa. Kung maaprubahan, maisasama ito sa mungkahing pambansang badyet na siya nang ibibigay sa kongreso. Kadalasang isinasagawa ito tuwing hunyo ng kasalukuyang taon para sa badyet ng susunod na taon.
• Presentation to the President

  Ipinapasa sa tanggapan ng pangulo ang badyet upang mapag-aralan at maprubahan ang mga proyekto at programa. Kadalasan namang ipinapasa ng pangulo ang badyet sa kongreso matapos ang talumpating State of the Nation Address (SONA) tuwing Hulyo ng kasalukuyang taon para sa badyet ng susunod na taon.
• Congress Deliberation


  Nagsasagawa ng pandinig ang kongreso upang maaprubahan ang badyet na ipinasa ng DBM at tanggapan ng pangulo. Ang pandinig na ito ay magkakahiwalay na isinasagawa ng Mababang kapuluan at ng Senado. Kung makapasa ang badyet, ito ay tatatawaging General Appropriations Act (GAA). Kadalasang naisasagawa ang pandinig tuwing Agosto hanggang Disyembre ng kasalukuyang taon para sa badyet ng susunod na taon.
• President's Approval


  Ang naaprubahang GAA ay ibabalik sa tanggapan ng pangulo upang mapirmahan at maging batas. Ang badyet ay kadalasang naisasabatas tuwing Disyembre ng kasalukuyang taon para sa badyet ng susunod na taon.
• Budget Enactment


  Ang naaprubahang badyet ng pangulo ay gagamitin na para sa taon na inilalaan.