Gender, Sex at Gender Roles

• Sex


  Tumutukoy sa bayolohikal at pisyolohikal na katangian na nagtatakda ng pagkakaiba ng babae sa lalaki
• Gender


  Tumutukoy sa mga panlipunang gampanin, kilos, at gawain na itinatakda ng lipunan para sa mga babae at lalaki
• Ang gender ay hindi lamang nahahati sa dalawang kategorya ito ay mayroong iba't ibang uri
• Sex


  Ang bayolohikal, pisyolohiko at natural na katangian ng isang tao mula kapanganakan. Ito ay tumutukoy kung lalaki o babae ang isang tao.
• Mga katangian ng lalaki

  • May adams apple
  • May bayag/titi at testicles
  • May XY chromosomes
  • May androgen at testosterone
• Mga katangian ng babae

  • May developed breast
  • May puki at bahay bata
  • May xx chromosomes
  • May estrogen at progesterone
• Gender


  Isang social contract at nakabatay sa mga salik panlipunan (social factors)
• Mga salik na nakakaapekto sa gender


  • Mga panlipunang gampanin at tungkulin
  • Kapasidad, intelektual, emosyonal at panlipunang katangian at katayuan
  • Mga kategoryang itinakda ng kultura at lipunan
• Feminine o masculine


  Depende sa tingin sayo ng lipunan
• Paano natutunan ang gender


  Natutunan sa pamamagitan ng iba't-ibang social institutions kagaya ng pamilya, eskuelahan, mass media, relihiyon, estado, at lugar ng trabaho
• Ang gender ay puedeng magbago sa pag-usad ng panahon
• Ang gender ay iba-iba sa bawat kultura at lipunan
• Gender role


  Tungkulin o gampanin base sa kasarian
• Ito ay ang itinakdang pamantayan na basehan ng tungkulin o gampanin ng babae at lalaki batay sa tinatanggap ng lipunang ginagalawan
• Ayon sa isang artikulo na mula sa Hesperian Health Guides ang gender role ng isang tao ay ang pagtatakda ng komunidad kung paano ang pagiging babae at lalaki
• Umaasa ang komunidad sa bawat tao na mag-isip, makadama at kumilos sa takdang paraan, dahil lang sa sila'y babae o lalaki
• Babae


  • Maghanda ng pagkain
  • Mag-ipon ng tubig at panggatong
  • Mag-alaga sa mga anak at kapartner
• Lalaki


  • Magtrabaho sa labas ng bahay para suportahan ang pamilya at mga magulang sa pagtanda
  • Magtanggol sa pamilya mula sa kapahamakan
• Sexual orientation at gender identity (SOGIE)

  Pagkakaiba
• Ayon sa GALANG at Yogyakarta Principles (2006), ang oryentasyong seksuwal (sexual orientation) ay tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na makaranas ng malalim na atraksiyong apeksiyonal, emosyonal, seksuwal; at ng malalim na pakikipagrelasyon sa taong ang kasarian ay maaaring katulad ng sa kanya, iba sa kanya, o kasariang higit sa isa
• Ang pagkakakilanlan at pagpapahayag na pangkasarian (gender identity and expression) ay kinikilala bilang malalim na damdamin at personal na karanasang pangkasarian ng isang tao, na maaaring nakatugma o hindi nakatugma sa sex niya nang siya'y ipanganak
• Oryentasyong seksuwal


  Tumutukoy kung kanino ka naaakit, kung siya ay lalaki o babae o pareho o wala
• Uri ng oryentasyong seksuwal

  • Heteroseksuwal
  • Homoseksuwal
  • Biseksuwal
• Gender identity and expression

  Nagsasaad ng identipikasyon o pagkakakilanlan o pagpapahayag sa sarili
• Uri ng gender identity and expression

  • Heterosexual
  • Homosexual
  • Bisexual
  • Intersex
  • Lesbian
  • Gay
  • Transgender