PWW3 3VWO

• Tijd


  Heel belangrijk en duidelijk zichtbaar bij sparen en lenen van geld
• Sparen

  1. Consumptie uitstellen

  2. Geld tegen rente op een spaarrekening zetten

  3. Spaarder kan na een bepaalde periode meer goederen en diensten kopen dan zonder sparen mogelijk was
• Rente

  Geeft de prijs van de tijd weer
• Rente laag

  Tijd goedkoop
• Rente hoog

  Tijd duur
• Lenen

  1. Consumptie vervroegen

  2. Betalen van rentekosten als prijs om consumptie te vervroegen
• Nominale rente


  Geeft de jaarlijkse toename van het spaargeld weer in procenten
• Inflatie


  Geeft aan hoeveel procent de prijzen van goederen en diensten in een land gemiddeld gestegen zijn
• Reële rente


  Geeft de verandering van de koopkracht van het spaargeld weer
• Prijsindexcijfer


  Verhoudingsgetal waarmee een reeks getallen duidelijker kan worden aangegeven en getallen eenvoudiger kunnen worden vergeleken
• Als het indexcijfer van het nominale spaarbedrag als gevolg van de rente procentueel sneller stijgt dan het prijsindexcijfer, is de reële rente positief
• Innovatie


  Vernieuwing, kan betrekking hebben op product (productinnovatie) of productieproces (procestinnovatie)
• Innovaties

  • Ticketautomaten op treinstations
  • Vervanging van oude breedbeeld-tv door platte lcd-tv
• Basisinnovaties


  Innovaties die andere innovaties mogelijk maken, zoals de ontwikkeling van de microchip
• Investeren

  1. Bedrijven gebruiken eigen geld en geleend geld om kapitaalgoederen te kopen

  2. Bedrijven willen met investeringen een rendement halen dat boven de rente op een spaarrekening ligt
• Na de Tweede Wereldoorlog werden er veel kinderen geboren: de babyboomers
• AOW

  Algemene ouderdomswet, geregeld op basis van een omslagstelsel
• Pensioenstelsel


  Voorbeeld van een kapitaaldekkingsstelsel, waarbij de werknemer bij het pensioenfonds een kapitaal opbouwt
• Omslagstelsel

  Een stelsel waarbij het geld in dezelfde tijd wordt overgedragen van de jongeren naar de ouderen
• Een omslagstelsel is gevoelig voor veranderingen in de bevolkingsopbouw
• Voordat de AOW werd ingevoerd, hadden oude mensen nadat ze waren gestopt met werken geen inkomen meer. Veel oudere mensen waren financieel afhankelijk van hun kinderen. De AOW maakte daar een eind aan
• Tegenwoordig hebben veel 65-plussers naast de AOW-uitkering een tweede inkomen: een pensioenuitkering
• Kapitaaldekkingsstelsel

  Het pensioenstelsel waarbij de werknemer bij het pensioenfonds een kapitaal opbouwt, dat na zijn werkzame leven wordt gebruikt voor de pensioenuitkering
• Lijfrenteverzekering

  Een verzekering waarbij eenmalig of een aantal keer een premie wordt betaald, en op de afgesproken einddatum de verzekering tot uitkering komt
• Fossiele brandstoffen raken in de toekomst op en zijn bovendien slecht voor het milieu. De Nederlandse overheid heeft daarom een plan gemaakt om het aandeel milieuvriendelijke en hernieuwbare energie flink te vergroten
• Productie-factoren


  De kwaliteit en kwantiteit van de productiefactoren in ons land
• Investeren in nieuwe windmolens draagt bij aan de kwantiteit van de productiefactor kapitaal. Als de nieuwe windmolens ook nog efficiënter zijn dan de bestaande windmolens, dragen ze ook nog bij aan een verhoging van de kwaliteit van de productiefactor kapitaal
• Begrotingstekort


  Als de ontvangsten van het Rijk niet voldoende zijn om alle uitgaven te kunnen betalen
• Staatsschuld

  De schuld van de overheid
• EMU-tekort


  Het begrotingstekort voor de totale collectieve sector
• EMU-schuld

  De staatsschuld voor de totale collectieve sector
• Nederland vergrijst. Als de overheid geen maatregelen treft, kunnen er in de toekomst nieuwe problemen ontstaan, zoals: de AOW-kosten nemen sterk toe, er is te weinig arbeid beschikbaar, de kosten van de gezondheidszorg nemen sterk toe
• De overheid heeft al verschillende maatregelen genomen, zoals: de AOW-leeftijd wordt in stappen verhoogd, mensen met een bijstandsuitkering worden meer dan vroeger gestimuleerd om werk te zoeken, de grenzen zijn opengesteld voor Poolse, Roemeense en Bulgaarse werknemers, het systeem van de gezondheidszorg is veranderd
• Toegevoegde waarde

  De verkoopprijs van een product minus de ingekochte goederen en diensten die nodig waren om het product te produceren
• Bruto binnenlands product (bbp)


  De totale toegevoegde waarde van alle producenten in het land in een jaar
• Primaire inkomens

  Loon, pacht (huur), rente en winst
• bbp per hoofd van de bevolking


  Geeft aan hoeveel goederen en diensten er per inwoner geproduceerd worden
• Primaire inkomens

  • Loon
  • Pacht (huur)
  • Rente
  • Winst
• Als het reële bbp stijgt, spreek je van economische groei
• Economische groei


  Leidt tot een hoger inkomensniveau en daarmee tot een hoger consumptieniveau en meer welvaart