przemysl

• Restrukturyzacja polskiego przemysłu; prywatyzacja - sprzedaż akcji i udziałów skarby państwa; rozwój małych i średnich przedsiębiorstw (NIŚP) - elastyczna produkcja; zmiana struktury gałęziowej przemysłu - rozwój elektromaszynowego, chemicznego, elektronicznego i środków transportu; zmiana struktury przestrzennej - zakłady powstają w dużych aglomeracjqch i w pobliżu szybkiego ruchu; bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) - decyzje podejmowane przez przedsiębiorstwo lub osobę fizyczną z innego kraju.
• Zasoby surowców mineralnych: energetyczne - węgiel kamienny, brunatny, uran, gaz ziemny, ropa naftowa; metaliczne - żelazo, miedź, cynk; skalne - wapienie, piaski, granity, bazalty.
• Górnictwo węgla kamiennego (karbońskiego): tendencja spadkowa wydobycia, obecnie ok. 50 mln ton; spadek zatrudnienia, wzrost wydajności; eksport - 6 mln ton, głównie do Niemiec, Czech i Austrii; import - 13 mln ton.
• Zagłębia węgla kamiennego: Dolnośląskie - brak wydobycia od 2000 r; Górnośląskie - 90% wydobycia, około 20 kopalń; Lubelskie - 10% wydobycia, 1 kopalnia (Bogdanka).
• Górnictwo węgla brunatnego (mioceńskiego): wysokie wydobycie; ten sam poziom wydobycia, obecnie 50 mln ton.
• Zagłębia węgla brunatnego: Bełchatowskie - Bełchatów, największe w Polsce i Europie; Konińskie - Pontnów, Tomisławice, Drzewce; Turowskie - Turów; Sieniawa - Sieniawa.
• Górnictwo gazu ziemnego: krajowe zasoby pokrywają 25% zapotrzebowania; import gazu z Rosji (gazociąg Jamalski), skroplony z USA, Katanu i Norwegii (gazoport w Świnoujściu).
• Złoża gazu ziemnego: Wieolkopolska S, Ziemia Lubuska, Pomorze W, szelf Morza Bałtyckiego, Pogórze Karpackie i Karpaty.
• Górnictwo ropy naftowej (paleoziczna, w Karpatacg mioceńska): pierwsza na świecie kopalnia ropy naftowej - Bóbrka koło Krosna (1854); małe zasoby i wydobycie - pokrywają 3% zapotrzebowanie; 0,9 mln ton wydobycia.
• Złoża ropy naftowej: rejon Gronowa Wielkopolskiego (BMB); rejon Kamienia Pomorskiego, szelf Morza Bałtyckiego, Karpaty.
• Górnictwo gazu łupkowego: nie wydobywa się w Polsce, występuje w strefie Niecki Brzeznej.
• Uran w Polsce: w Sudetach (wyeksplaotowane) oraz na Mierzei Wiślanej.
• Górnictwo rud miedzi: polimetaliczne (domieszki srebra); Legnicko-Głogowski okrąg miedziowy.
• Górnictwo rud cynku i ołowiu: Wyżyna Śląska (nieaktywne).
• Górnictwo soli kamiennej: z permu - Kujawy i Wielkopolska, rejon Płucka, Dolny Śląsk, Kłodawa (głębinowa), Mogilno; pochodzące z miocenu: zapadlisko Przedkarpackie (Wieliczka).
• Wydobycie siarki (siarka rodzinna): kopalnia w Osieku.
• Czynniki lokalizacji elektrowni: baza surowcowa; bliskość rynku zbytu energii; dostęp do wody.
• Elektrownie cieplne: opalane węglem kamiennym: Kozienice, Połaniec, Opole, Jaworzno, Ławisza, Łaziska, Siersza, Dolna Odra (k. Szczecina); opalane węglem brunatnym: Bełchatow, Turaszów, Konin, Pontnów. Elektrownie opalane węglem dostarczają ok. 70% energii elektrycznej.
• Elektrownie wodne: szczytowo-pompowe: Żydowo, Żarniec, Porąbka Żar, Solina; przepływowe: Włocławek, Rożnów, Niedzica, Pilchowice, Koronowo. 766 elektrowni MEW (mała elektrownia wodna).
• Elektrownie wiatrowe: Zachodnio-Pomorskie, Pomorskie, Wielkopolskie, Kujawsko-Pomorskie, Łódzkie. Korzystne warubki: Pas Wybrzeża, Elbląg-Suwałki.
• Farmy wiatrowe: Polęgowo - największa, Morgonin.
• Czynniki lokalizacji przemysłu high-tech: kapitał ludzki; zaplecze naukowo-badawcze; kapitał finansowy; stosunkowo niskie koszta pracy w fazie produkcji masowej.
• Zatrudnienie w high-tech w Polsce: wysokie - Pomorskie, Mazowieckie, Dolnośląskie, Łódzkie, Podkarpackie; niskie - Warmińsko-Mazurskie, Podlaskie, Świętokrzyskie, Śląskie.
• W Polsce duże szanse na rozwoj ma produkcja chemikaliów do urządzeń elektronicznych i biotechnologia.
• Główne obszary high-tech w Polsce: Dolina Lotnicza - port lotniczy; Plastikowa Dolina - Tarnów, tworzywa sztuczne; Poznański Park Naukowo-Technologiczny - chemia, informatyka; Bionanopark w Łodzi - biotechnologia, biofizyka, elektronika; Starogard Gdański, Jelenia Góra - przemysł farmaceutyczny.
• Ośrodek przemysłowy - miejscowość lub aglomeracja o dużej koncentracji i działalności przemysłowej (liczne zakłady).
• Okręg przemysłowy - skupisko wielu ośrodków i zakładów przemysłowych > obecnie w Polsce wyróżnia się 8 okręgów przemysłowych.
• Kryteria klasyfikacji okręgów przemysłowych od 2005: skupienie przynajmniej 2% ogółu pracujących w przemyśle; przynajmniej 1 ośrodek lub powiat zatrudnia nie mniej niż 0,5% ogółu pracujących w przemyśle.
• Śląsko-Krakowski okręg przemysłowy - 22% zatrudnionych w przemyśle > energetyczny, samochodowy, elektromaszynowy, elektroniczny, hutnictwo, górnictwo.
• Warszawski okręg przemysłowy - 7% zatrudnionych w przemyśle > elektroniczny, precyzyjny, farmaceutyczny, poligraficzny, odzieżowy, kosmetyczny.
• Poznański okręg przemysłowy - 5% zatrudnionych w przemyśle > elektromaszynowy, środków transportu, chemiczny, meblarski, spożywczy.
• Łódzki okręg przemysłowy - 4% zatrudnionych w przemyśle > włókienniczy, odzieżowy, spożywczy.
• Gdański okręg przemysłowy - 3,5% zatrudnionych w przemyśle > rafineryjny, chemiczny, elektroniczny, elektrotechniczny.
• Bydgosko-Toruński okręg przemysłowy - 3% zatrudnionych w przemyśle > chemiczny, maszynowy, spożywczy, środków transportu.
• Wrocławski okręg przemysłowy - 3% zatrudnionych w przemyśle > maszynowy, środków transportu, spożywczy, chemiczny.
• Sudecki okręg przemysłowy - 2% zatrudnionych w przemyśle > włókienniczy, odzieżowy, mineralny, chemiczny.
• Śląskie, Wielkopolskie, Mazowieckie to 50% potencjału Polski w przemyśle. Największy potencjał ma Podlaskie, Świętokrzyskie, Opolskie, Lubuskie.