Araling Panlipunan

• Pagdedeklara ni Ferdinand Marcos na ang buong Pilipinas ay nasa ilalim na ng Batas-Militar o Proclamation No. 1081


  Setyembre 23, 1972
• Batas Militar (Martial Law)


  Isang marahas na hakbang na maaaring isagawa ng pamahalaan upang maiwasan ang mga nagbabantang panganib katulad ng paghihimagsik, rebelyon, paglusob at karahasan
• Ang Pangulo ng Pilipinas, bilang pinuno ng sandatahang lakas ay binigyan ng karapatan ng Saligang batas na magdeklara ng Batas Militar
• Sa panahon ng Batas Militar, ang kapangyarihan ng pamahalaan ay nasa isang tao lamang
• Ang pangulo ang higit na makapangyarihan sa lahat
• Ang pangulo rin ang namahala sa Batasan at Gabinete
• Namahala rin ang pangulo sa mga korteng militar
• Makakaliwang Pangkat


  Grupo ng mga kilusan na naghahangad ng mga pagbabago sa lipunan
• Makakaliwang Pangkat


  • Communist Party of the Philippines
  • New People's Army
  • Moro National Liberation Front
• Itinatag ang Communist Party of the Philippines ni Jose Maria Sison noong 1968
• Ang simulain ng Communist Party of the Philippines ay hango sa ideolohiya ni Mao Tse Tung
• Komunismo


  Pilosopikal, panlipunan, politikal at pang-ekonomikong ideolohiya na naglalayon na lumikha ng isang komunistang lipunan na kung saan ay patas na naghahati ang mga mamamayan sa yaman ng isang bansa at sa mga paraan ng produksyon
• Itinatag ang New People's Army noong 1969 nina Bernabe Buscayano at Lucio Manlapaz
• Binubuo ang New People's Army ng mga magsasakang nakikipaglaban dahil sa di kanais-nais na gawain ng mga may-ari ng lupa
• Naniniwala ang New People's Army na ang pag-aaklas na lamang ang natitirang solusyon upang makamit ang hinahangad na pagbabago at kaunlaran ng bansa
• Itinatag ang Moro National Liberation Front ni Nur Misuari noong 1968
• Binubuo ang Moro National Liberation Front ng mga Muslim na nais magtatag ng hiwalay na pamahalaang tinatawag na Republika ng Bangsamoro
• Ang Bangsamoro ay isang kolektibong termino para sa iba't ibang pangunahing Muslim na pangkat-etniko sa Pilipinas, mula sa Espanyol na "Moors"
• Ang Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) ay isang awtonomo na rehiyon na matatagpuan sa timog Pilipinas, na napalitan ang Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)
• Ang BARMM ay binubuo ng limang pangunahing Muslim na lalawigan
• Dahil nawala ang tiwala ng mamamayan sa pamahalaan ay naging madalas ang pagrali at demonstrasyon ng mga estudyante maging ang mga manggagawa
• Ang mga pagwewelga ay kalimitang humahantong sa madugong labanan ng mga nagrarali at pulis
• Nagaganap ang pagpapahayag ng mga kandidato ng Partido Liberal at pagpapasabog ng granada sa Plaza Miranda


  Agosto 21, 1971
• Maraming namatay at nasugatan sa pagpapasabog ng granada sa Plaza Miranda
• Writ of Habeas Corpus


  Nagbibigay ng karapatan sa mamamayan na sumailalim sa tamang proseso ng paglilitis at maprotektahan laban sa di makatarungang pagdakip
• Dahil sa sunod-sunod na kaguluhan ay nagdesisyon si Pang.Marcos na ipahayag ang Proklamasyon Blg.889 na nagsususpinde o pumipigil sa karapatan sa writ of habeas corpus
• Sa pagsususpindi sa karapatang ito, pinadakip ni Pang. Marcos ang mga aktibistang may layuning pabagsakin ang kanyang administrasyon
• Espesyal na kapangyarihan ng pangulo sa ilalim ng Batas Militar


  • Presidential Decree
  • General Order
  • Letter of Instruction
• Ang Pangkalahatang Utos Blg.2-A ay nag-aatas sa Kalihim ng Tanggulang Pambansa na dakpin o hulihin ang mga taong nakagawa ng krimen o alinmang pagkakasalang may kinalaman sa krimeng paghihimagsik laban sa pamahalaan
• Pinadakip din ang sinumang lumabag sa batas gaya ng pagbibili ng mga sandata, pangingidnap, pagnanakaw at iba pang krimeng nakapipinsala sa lipunan
• Alituntuning ipinatupad ng Batas-Militar

  • Pagpapairal ng curfew mula alas dose ng hatinggabi hanggang alas-kuwatro ng umaga
  • Pagbabawal ng mga rali, demonstrasyon at pagwewelga
  • Pagkontrol ng pamahalaan sa mga pahayagan, radyo, at telebisyon upang masala ang mga balitang ilalabas sa madla
  • Pagsususpindi ng pangingibang-bansa ng mga Pilipino maliban sa mga misyong ipinag-uutos ng gobyerno
  • Paggawad ng parusang kamatayan sa sinumang mahuhuling magdadala ng armas nang walang pahintulot
• Batas Militar


  Martial Law
• Ipinawalang-bisa ang Batas Militar


  Enero 17, 1981
• Umiral ang Batas Militar mahigit walong taon
• Marcos


  Namuno bilang diktador
• Nasa kamay ni Marcos ang ganap na kapangyarihang pamunuan ang bansa katulong ang militar
• Mga Pangyayari sa Bansa na Nagbigay-wakas sa Batas Militar


  • Paglabag sa karapatang pantao
  • Pang-aabusong militar
  • Pagdakip sa mga kritiko at kalaban ng pamahalaan
  • Kahirapan at kagutuman ng maraming Pilipino
  • Pagtaas ng bahagdan ng mga mahihirap
  • Pagtaas ng bilang ng mga walang trabaho
• Mga Reaksiyon ng mga Pilipino sa Batas Militar


  • Magkahalong damdamin
  • Nanatiling tikom ang bibig dahil sa takot
  • Naging sunud-sunuran sa kung ano ang naisin ng mga taong namumuno sa lipunan
  • Natanggap ang ganitong sistema ng pamamahala
• Positibong ibinunga ng Batas Militar


  • Sapat ang suplay ng bigas at nakapag-eksport pa
  • Sumigla ang larangan ng agrikultura
  • Nakontrol ang superbisyon at kilusan ng komunismo
  • Lumaganap ang mga infrastructure projects
  • Lumawak ang pakikipagkaibigan ng Pilipinas sa ibang mga bansa
  • Nabigyang halaga ang kulturang Pilipino
  • Nakapagpatayo ng mga paaralang pambayan, pagamutan at health center
  • Nabigyan ng mga pabahay ang mga maralitang tagalungsod
• Mga Negatibong Ibinunga ng Batas Militar

  • Paglaganap ng Nepotismo
  • Pagtaas ng antas ng katiwalian sa pamahalaan
  • Pagsasara ng mga pahayagan, radio, at telebisyon
  • Pagpapatigil ng mga kagamitang pampubliko
  • Pagsikil ng mga karapatang pantao
  • Pagpapahirap at pagpatay sa mga bilanggong politikal at mga kumakalaban sa pamahalaan