Malik. Pagsul. : DULA

• Dula


  Isang paglalarawan ng buhay na ginaganap sa isang tanghalan
• Dula


  Isang panitikang panggagaya sa buhay upang maipamalas sa tanghalan
• Dula


  Hango sa salitang Griyego na "drama" na nangangahulugang gawin at ikilos
• Dula


  • Isang uri ng panitikang nahahati sa ilang yugto na maraming tagpo
  • Ang pinakamahalagang layunin ng panitikang ito ay itanghal sa tanghalan
• Dula


  • Maaaring gumamit ng mga sayaw, awit, malikhaing kilos at iba pa upang mas madiin ang punto ng mensahe
• Tauhan Ang mga kumikilos at nagbibigay buhay sa dula.
• Tagpuan Ang panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring isinasaad.
• Sulyap sa Suliranin Pagpapakilala sa problema ng kwento. Pagsasalungatan ng mga tauhan, o kaya'y suliranin ng tauhan na sarili niyang likha o gawa.
• Saglit na Kasiglaan Ito ay ang saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa suliraning nararanasan.
• Tunggalian Maaaring sa pagitan ng mga tauhan, tauhan laban sa kanyang paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit sa isa o patung-patong na tunggalian.
• Kasukdulan Sa puntong ito nasusubok ang katatagan ng tauhan. Dito pinakamatindi at pinakamabugso ang damdamin o ang pinakakasukdulan ng tunggalian.
• Kakalasan Ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag-ayos sa mga tunggalian.
• Kalutasan Dito nawawaksi at natatapos ang mga suliranin at tunggalian sa dula.
• Kalutasan


  Dito nawawaksi at natatapos ang suliranin at tunggalian sa dula
• Mga Elemento ng Dula

  • Iskrip o Banghay
  • Gumaganap o aktor/Karakter
  • Dayalogo
  • Tanghalan
  • Tagadirche o Direktor
  • Manonood
  • Temo
• Mga Uri ng Dula

  • Trahedya
  • Komedya
  • Melodrama
  • Parsa
  • Saynete
• Kasaysayan ng Dula Ayon kay Nicanor Tiongson, isang kilalang iskolar ng pelikula at drama sa Pilipinas, mapapangkat sa apat ang mga umusbong na dula sa Pilipinas: (1) ang katutubong dula na karaniwang nakikita sa mga ritwal at mga mimetikong sayaw;

  (2) mga dulang impluwensiya ng mga Espanyol gaya ng komedya, senakulo, sarsuwela, maiikling dula, at drama;

  (3) mga dulang dinala ng mga Amerikano gaya ng mga dula sa Ingles at mga bodabil;

  (4) at mga orihinal na dulang Pilipino
• Panahon ng Katutubo

  Ayon kay Doreen Fernandez (1980), ang ilan sa mga kaugaliang ipinapakita ng mga katutubong Pilipino ay maituturing ding dula hindi dahil sa panggagaya o imitasyon nito ng kalikasan ng buhay subalit sa 'pagkukunwari' ng mga tagapagtanghal kaugnay ng sitwasyong ibinigay sa kanila.
• Tauhan


  Gumaganap at sa buhay nila umiinog ang mga pangyayari sa kuwento. Sila ang nagsasagawa ng kilos na ipinahihiwatig ng kanilang mga dayalogo. Sa kanilang pagsasalita lumilitaw ang mga butil ng kaisipang ibig palutangin ng sumulat at sa kanilang mga kilos naipadarama ang damdamin at saloobin.
• Tagpuan


  Panahon at lugar/ pook na pinagyarihan ng aksyon. Kadalasang inilalarawan ito ng manunulat upang makatulong sa produksyon. Ang kaligiran ay mahalaga upang makita ng mambabasa ang pinagganapan ng kuwento.
• Sulyap sa suliranin


  Pagpapakilala sa problema ng kwento. Ito ang pagsasalungatan ng mga tauhan, o kaya'y suliranin ng tauhan na sarili niyang gawa o likha.
• Gitnang Bahagi ng Dula

  1. Saglit na lumalayo o tumatakas ang mga tauhan sa mga suliraning nararanasan sa kwento

  2. Tunggalian nagbibigay daan sa madudulang tagpo upang lalong maging kapana-panabik ang mga pangyayari

  3. Pakikipagsapalaran o pakikipagtunggali ng pangunahing tauhan laban sa mga problemang kakaharapin na minsan ay sa sarili sa kapwa sa lipunan sa kalikasan at maging sa May-likha

  4. Humuhubog sa pagkatao ng tauhan at siyang nagtutulak sa mga pangyayari sa kuwento
• Kasudulan


  Pinakamataas na uri ng kapanabikan. Dito nahihiwatigan ng bumabasa ang mangyayari sa pangunahing tauhan, kung siya y mabibigo e magtatagumpay sa paglutas ng suliranin.
• Pangwakas na Bahagi ng Dula

  1. Kakalasan (Falling action) - Unti-unting maaavos ang mga pangyayari at suliranin

  2. Kalutasan - Nawawaks at natatapos ang mga suliranin at tunggalian sa kuwento ng dula