Sa pag aaral ni fortunato (1991), sa isang pag-aaral sa istandardisasyon ng wika, binigyan niya ng depinisyon ang ortograpiya, filipino at istandardisasyon
Ortograpiya- Tumutukoy sa pagbibigay simbolo sa wikang pasalita sa paraang pasulat
Filipino - Wikang pambansa. Unang binanggit ang Filipino na wikang panlahat sa Konstitusyon ng 1973 at pagkatapos naman ay sa Konstitusyon ng 1987
Istandardisasyon - kumakatawan sa proseso ng pagiging magkakaanyo, magkakahawig at uniporme ng isanv wika
apat na kataliwasan sa pangkalahatang tuntunin na nauukol sa kasong kambal-katinig
Kapag ang kambal-patinig ay sumusunod sa unang pantig ng salita
Kapag ang kambal-patinig ay sumusunod sa dalawa o mahigit pang kumpol-katinig (consonant cluster) sa loob ng salita
Kapag ang kambal-patinig ay sumusunod sa tunog na H
Kapag ang kambal-patinig ay nasa dulo ng salita at may diin ang bigkas sa unang patinig ang orihinal
"Nakakatawa ngunit totoo, ang pangunahing problema ng wikang 'Filipino' ay identidad" - Virgilio Almario
sa Kumbensyong Konstitusyonal 1934, napagpasyahan na magkaroon ng katutubong wika na pagbabatayan sa wikang pambansa
Mainit ang pagtatalo ng Tagalog, Sebwano at Ilokano sa wikang pambansa ngunit nanaig sa mga delgado ang Tagalog
"Parasaatingmgamag-aaralnatinuruanngabakadanangnasaelementarya, marahilsimplengabakadalamangangtinginnatinsaalpabeto.Ngunitayonsakasaysayannito, napakamayansaideyangpagka-filipinoangkasalukuyangalpabeto" - Lope K. Santos
Nagmula ang alpabeto sa 17 na titik (tagalog na nakabatay sa baybayin), na naging 20 noong 1972 at naging 28 noong 1987 hanggang ngayon
ayon kay espiritu (2015) ang tuldik o asento ay isang hudyat na idinaragdag sa titik upang mapalitan ang pagbigkas at malaman ang wastong pagbigkas sa isang salita
inter - kaugnayan
sa pag aaral nina beaugrande (1979), page (1974) at yoos (1979) naghain ang kinikilalang inverse cognitive process hinggil sa dalawang kasanayan ng pagsulat
Pagbasa - Bottom-up phenomena
Pagsulat - Top-down process
knowledge - kaalaman
meaning - kahulugan
deep structure - abstrak na representasyon ng sintatik na istruktura sa pangungusap
surface structure - istruktura ng maayos na binuong parirala o pangungusap sa isang wika
mga subskill ng pagbasa:
prediksyon
skimming
pagbabasa ng gist
scanning
masikhay
mga ipinahihiwatig na kahulugan
masaklaw na pagbasa
prediksyon - pagtatangkang pagkuha ng kahulugan matapos basahin ang ilang pangungusap na maaaring makabuo ng payak na diwa
skimming - mabilisang pagbasa na layuning makuha ang kahulugan ng buong teksto
pagbabasa ng gist - sumasaklaw sa pinakamahalagang bahagi ng impormasyon o diwa ng teksto
scanning - ang pokus ay paghahanap lamang ng tiyak na impormasyon
masikhay - masinsinang pagbasa
masaklaw na pagbasa - pagbasa ng buong teksto
mga ipinahihiwatig na kahulugan - talasalitaang ginamit o punto ng manunulat
ayon kay bernales (2001) ang pagsulat ay ang pagsalin sa papel o sa anumang kasangkapan na pwede pagsalinan ng mga nabuong salita, simbolo o ilustrasyon ng isang tao upang maipahayag ang kanilang isipan
batay kay Sobana (2003,26) ang pagsulat ay may anim na subskill
Mga subskill ng pagsulat
Mekaniks
Organisasyon
Sintaks
Balarila
Nilalaman
Pagkuhangmgaideya sa pagsulat, paglikha ng mga burador at pagbabago ng mga ito
ang mga ugnayang pagbasa at pagsulat ay nabatid ni pearson (1985) mula sa sinulat ni villafuerte
ayon kanila noyce at christie (1989) magiging mabisa sa larangan ng pagtuturo kung ang pagbasa at pagsulat ay pagsasamahin
mekaniks - tumutukoy sa paraan ng pagbaybag ng salita at pagbabantas
organisasyon - talasalitaan, idyoma
sintaks - pag-aaral ng istruktura ng mga pangungusap
balarila - tumatalakay sa tuntunin ng isang wika ukol sa mga uri, pagbuo at wastong paggamit ng mga salita
nilalaman - magkakaugnay, malinaw, orihinalidad at lohika
teorya sa pagbasa
naglalayon na maipaliwanag ang mga proseso at salik na may kaugnayan sa gawaing nararanasan sa akto ng pagbasa at pag-unawa sa binasa
teoryang iskema - proseso ng pag-uugnay ng mga kaalaman ukol sa iisang paksa at pagkabuo ng mahahalagang salik
ayon sa teoryang iskema, ang lahat ng ating nararanasan at natutunan ay nakaimbak sa ating isipan at memorya (tinatawag na prior knowledge o dating kaalaman)