strafrecht

• Legaliteitsbeginsel


  Geen terugwerkende kracht: op moment van daad al strafbaar en - strafbaarstelling alleen bij wet
• Bronnen van het strafrecht

  • Sr (materieel) - boek 1: algemeen – boek 2: misdrijven – boek 3: overtredingen
  • Sv (formeel)
  • Bijzondere wetten: Opiumwet, Wet wapens en munitie, Wet economische delicten, Wegenverkeerswet
  • Algemene maatregelen van bestuur (Wegenverkeersreglement) en gemeentelijke verordeningen
  • Jurisprudentie
  • Verdragen: EVRM
• Verschillen tussen misdrijven en overtredingen

  • Poging bij misdrijf is strafbaar, bij overtreding niet
  • Medeplichtigheid bij misdrijf is strafbaar, bij overtreding niet
  • Misdrijf: gevangenisstraf, overtreding: hechtenis
  • Misdrijf berechting door strafkamer Rechtbank, overtreding door kantonrechter
  • Misdrijven zijn zwaardere strafbare feiten, doorgaans gevangenisstraf van 1 jaar of meer
• Reikwijdte strafrecht


  • Territorialiteitsbeginsel - grondgebied uitgangspunt: iedereen die in Nederland strafbaar feit pleegt is strafbaar, schepen en vliegtuigen vallen hier ook onder
  • Universaliteitsbeginsel - soms geldt strafrecht ook buiten Nederland: bij misdrijven waarbij internationale belangen en veiligheid op het spel staan (vb. vliegtuigkaping, terroristische aanslag)
  • Nederlanderschap - gekoppeld aan nationaliteit: b.v. bij zedenmisdrijven tegen minderjarigen, als Nederlandse belangen op het spel staan
• Delictsomschrijving


  Beschrijving van het strafbare feit
• Kwalificatie


  Juridische naam van het strafbare feit
• Sanctienorm


  Maximale straf
• Voorwaarden voor strafbaarheid


  • Dader voldoet aan alle bestanddelen van de delictsomschrijving
  • Gedrag is wederrechtelijk: in strijd met het recht
  • Dader heeft schuld - daad kan hem verweten worden
• Vormen van schuld


  • Schuld in enge zin: dader heeft niet de bedoeling kwaad aan te richten, maar daad kan hem wel verweten worden wegens slordigheid of onoplettendheid
  • Opzet als oogmerk: dader heeft bedoeling bepaald strafbaar feit te plegen
  • Opzet als noodzakelijkheidsbewustzijn: dader neemt gevolgen op de koop toe
  • Voorwaardelijk opzet: dader neemt risico dat zijn daad een bepaald gevolg heeft op de koop toe
• Poging


  Strafbare gedraging waarbij dader opzet heeft misdrijf te plegen en al is begonnen met uitvoering, maar niet uit vrije wil besluit te stoppen
• Strafmaximum bij poging is 2/3 van straf die op verboden gedrag staat
• Bij zware misdrijven vanaf 8 jaar straf is ook de voorbereiding strafbaar, met een strafmaat van de helft van de strafbepaling
• Medeplegen


  Daders (twee of meer) bereiden samen voor en voeren samen uit, verdelen de buit ongeveer (gelijkwaardigheid)
• Uitlokken


  Iemand die zelf geen strafbaar feit pleegt, brengt een ander op het idee een strafbaar feit te plegen
• Doen plegen


  Doen pleger laat een ander (niet strafbaar) een strafbaar feit plegen
• Medeplichtigheid


  Verleent voor of tijdens misdrijf hand- en- spandiensten, speelt ondergeschikte rol
• Strafuitsluitingsgronden


  • Rechtvaardigingsgronden: Overmacht in de zin van noodtoestand, Noodweer, Wettelijk voorschrift, Ambtelijk bevel, Ontbreken materiele wederrechtelijkheid
  • Schulduitsluitingsgronden: Noodweerexces, Psychische overmacht, Ontoerekenbaarheid, Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel, Afwezigheid van alle schuld
• Doelen van straffen


  • Vergelding
  • Voorkomen van eigenrichting
  • Preventie: speciale en generale preventie
  • Resocialisatie
• Hoofdstraffen


  • Gevangenisstraf: tijdelijk of levenslang, voorwaardelijk of onvoorwaardelijk
  • Hechtenis: vrijheidsstraf bij overtredingen
  • Taakstraf: werkstraf of leerstraf
  • Geldboete
• Maatregelen


  • Onttrekken aan het verkeer
  • Ontnemen van wederrechtelijk verkregen voordeel
  • Schadevergoedingsmaatregel
  • Plaatsing in een psychiatrische inrichting
  • Terbeschikkingstelling (TBS)
• Straffen


  • Geldboete
  • Onttrekken aan het verkeer
  • Ontnemen van wederrechtelijk verkregen voordeel
  • Schadevergoedingsmaatregel
  • Plaatsing in een psychiatrische inrichting
  • Terbeschikkingstelling (TBS)
  • Plaatsing in inrichting voor stelselmatige daders
• Jeugdstraffen


  • Jeugddetentie
  • Geldboete
  • Taakstraf
• Jeugdmaatregelen


  • Pij maatregel
  • Gedrag beïnvloedende maatregel
  • Onttrekken aan het verkeer
  • Pluk ze maatregel
  • Schadevergoedingsmaatregel
• Rechter mag volwassenen strafrecht op minderjarigen vanaf 16 jaar toepassen en andersom
• Dwangmiddelen


  Voor opsporen strafbare feiten en het vervolgen verdachten, kunnen tegen wil verdachte ingezet worden
• Rechten verdachte


  Hoeft niet mee te werken aan onderzoek en heeft recht op een advocaat
• Fasen in het strafproces

  1. Voorbereidend onderzoek

  2. Terechtzitting

  3. Tenuitvoerlegging
• Karakter strafproces


  Tijdens voorbereidend onderzoek: gematigd inquisitoir

  Tijdens terechtzitting: gematigd accusatoir
• Personen in strafproces


  • Verdachte
  • Raadsman
  • Opsporingsambtenaar en officier van justitie
  • Slachtoffer
  • Reclassering
  • Raad voor de kinderbescherming
  • Jeugdreclassering
  • Rechter-commissaris
  • Rechter
  • Griffie en griffier
• Wanneer verdachte


  Er zijn concrete aanwijzingen dat iemand strafbaar feit heeft gepleegd

  Het vermoeden moet redelijk zijn

  Er moet een strafbaar feit aan de verdenking ten grondslag liggen
• Rechten verdachte


  • Recht op informatie

  Zwijgrecht

  Raadsman

  Inzage processtukken

  Onschuldpresumptie
• Taak opsporingsambtenaar


  Opsporen strafbare feiten, waarheid achterhalen door middel van verhoren, sporenonderzoek en fouilleren

  Mag bepaalde dwangmiddelen uitoefenen en maakt proces verbaal van verhoren en onderzoeken
• Soorten opsporingsambtenaren


  • Algemeen opsporingsambtenaar

  Buitengewoon opsporingsambtenaar
• Taken Officier Van Justitie


  Leidt opsporingsonderzoek

  Beslist wat er tijdens vooronderzoek met verdachte gebeurt

  Beslist of zaak aan rechter wordt voorgelegd
• Taken Openbaar Ministerie


  • Leidinggeven aan opsporingsonderzoeken

  Vervolgen verdachten

  Zorgen voor uitvoering straffen
• Hulpofficier van Justitie


  Vervangt Officier bij beslissingen over niet te zware dwangmiddelen
• Opsporen


  Waarheid over strafbaar feit achterhalen door middel van getuigen horen, vingerafdrukken, ondervragen verdachte, plaats delict onderzoeken
• Vervolgen


  OvJ brengt zaak voor de rechter
• Seponeren


  Afzien van vervolging om redenen aan het algemeen belang ontleend
• Redenen seponeren


  • Juridisch technische redenen

  Beleidskeuzes

  Persoonlijke omstandigheden

  Voorwaardelijk sepot