KOMPAN

• Wika


  Napakahalagang instrumento ng komunikasyon. Mula sa pinagsama-samang makabuluhang tunog, simbolo, at tuntunin ay nabubuo ang mga salitang nakapagpapahayag ng kahulugan o kaisipan
• Lingua


  Salitang Latin na may kahulugang "dila" at "wika"
• Langue


  Salitang Pranses na nangangahulugang dila at wika
• Language


  Salitang Ingles na batay sa salitang Pranses na langue
• Mga pagpapakahulugan sa wika

  • Tulay na ginagamit para maipahayag at mangyari ang anumang minimithi o pangangailangan natin
  • Masistemang balangkas ng mga tunog na pinili at isinaayos sa pamamaraang arbitraryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura
  • Sistema ng komunikasyong nagtataglay ng mga tunog, salita, at gramatika na ginagamit sa pakikipagtalastasan ng mga mamamayan sa isang bayan o sa iba't ibang uri ng gawain
• Wika


  Sining tulad ng paggawa ng serbesa o pagba-bake ng cake, o ng pagsusulat. Hindi rin ito tunay na likas sapagkat ang bawat wika ay kailangan munang pag-aralan bago matutuhan
• Ang Pilipinas ay isang kapuluang binubuo ng iba't ibang pangkat ng mga pilipinong gumagamit ng iba't ibang wika at diyalekto
• Kinailangan magkaroon tayo ng isang wikang mauunawaan at masasalita ng karamihan sa mga Pilipino
• Ang wikang ito ang magbubuklod sa atin bilang mamamayan ng bansang Pilipinas at tatawaging wikang pambansa
• Pagpili sa wikang pagbabasehan ng wikang pambansa

  1. Mainitang tinalakay at pinagtalunan sa kumbensyong konstitusyunal ng 1934

  2. Iminungkahi ng grupo ni Lope K. Santos na ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa isa sa mga umiiral na wika sa Pilipinas

  3. Pinagtibay ng Komisyong Konstitusyunal na binuo ni dating Pangulong Cory Aquino ang implementasyon sa paggamit ng Wikang Filipino
• Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino
• Ang Filipino ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika
• Nagbigay ng lubos na pagsuporta si dating Pangulong Corazon Aquino sa paggamit ng Filipino sa pamahalaan
• Ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at Ingles
• Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing pantulong na mga wikang panturo roon
• Ang Mother Tongue o unang wika ng mga mag-aaral ay naging opisyal na wikang panturo mula Kindergarten hanggang Grade 3
• Ang paggamit ng wikang ginagamit din sa tahanan sa mga unang baytang ng pag-aaral ay makatutulong mapaunlad ang wika at kaisipan ng mga mag-aaral at makapagpapatibay rin sa kanilang kamalayang sosyo-kultural
• Mga wika at diyalekto na ginagamit sa MTB-MLE

  • Tagalog
  • Kapampangan
  • Pangasinense
  • Tioko
  • Bikol
  • Cebuano
  • Iligaynon
  • Waray
  • Tausug
  • Maguindanaoan
  • Maranao
  • Chavacano
  • Ybanag
  • Ivatan
  • Sambal
  • Aklanon
  • Kinaray-a
  • Yakan
  • Surigaonon
• Unang wika


  Wikang nakagisnan mula sa pagsilang at unang itinuro sa isang tao
• Pangalawang wika


  Wika na natututuhan ng bata habang lumalaki dahil sa exposure sa iba pang wika sa kanyang paligid
• Pangalawang wika


  Wika na natututuhan ng bata sa paglaki dahil sa exposure sa paligid
• Ikatlong wika


  Wika na natututuhan ng bata dahil sa lumalawak na mundo at pakikisalamuha sa iba't ibang tao
• Monolingguwalismo


  Paggamit ng iisang wika sa isang bansa
• Bilingguwalismo


  Paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wika
• Balanced bilingual


  Taong nakagagamit ng dalawang wika nang halos hindi na matutukoy kung alin ang unang at pangalawang wika
• Ang Pilipinas ay isang bansang multilingguwal na may mahigit 180 wika at wikain
• MTB-MLE

  Mother Tongue Based-Multilingual Education
• Mas epektibo ang pagkatuto ng mga bata kung unang wika ang gagamitin sa pag-aaral
• Mga pangunahing wika sa MTB-MLE

  • Tagalog
  • Kapampangan
  • Pangasinense
  • Ilokano
  • Bicolano
  • Cebuano
  • Hiligaynon
  • Waray
• Iba pang wikain sa MTB-MLE


  • Tausug
  • Maguindanaoan
  • Maranao
  • Chavacano
  • Ybanag
  • Ivatan
  • Sambal
  • Aklanon
  • Kinaray-a
  • Yakan
  • Surigaonon
• Ang Filipino (L2) at Ingles (L3) ay itinuturo din bilang hiwalay na asignaturang pangwika
• Ang Filipino at Ingles ang mananatiling mga pangunahing wikang panturo sa mas matataas na antas ng edukasyon
• Ang MTB-MLE ay isang magandang modelo ng pagtuturo para sa isang bansang tulad ng Pilipinas