Ap

• Ang Panahong Bato ay tinatayang nag simula noong mga 2.5 milyon
• Mahirap sabihing ang mga Homohabilis ang unang gumawa ng kasangkapang bato kaysa mga Australopithecus
• Nahahati ang matandang panahong (paleolitiko) gitnang panahong bato (mesolitiko) at bagong panahong bato (neolitiko)
• Sa panahong heolohiko ang unang bahagi ng panahon ng bato ay nakapaloob sa Plesitocene epoch
• bumaba ang rabaw ng dagat (sea level) at lumitaw ang lupang nasa ibaba ng dagat, ito ang mga lupaing tulay
• Mahaba ang matandang panahong bato, mula mga 2.7 MTN hanggang mga 10.000 taong nakaraan
• Ito ay matatalas na taliptip (flakes) na ginamit na panghiwa, natagpuan sa Lomekwi na nasa kanlurang pampang ng lawa Turkana sa Kenya
• Ginawa ng mga Australopithecus afarensis o kenyanthropus platyops ang mga flakes o taliptip
• Kasangkapang Lomekwi mas matanda nang 700.000 taon sa mga oldowan hanggang 2015; ginawa ng mga homohabilis noong 2.5 MTN
• May mga kasangkapang gawa rin sa mga buto ng hayop, talukap ng kabibe, at kahoy ngunit nabubulok ang mga ito
• ang mga kasangkapang bato ay ginagamit sa pangangalap at pangangaso, pandepensa sa mababangis na hayop at pag gawa ng ibang kasangkapan; palihan (anuil), martilyo, pait (chisel) at palakol
• Pangangalap at pangangaso ang ikinabubuhay ng mga sinaunang tao noon; prutas, nakakaing kabute, at nuts, nangolekta sila ng mga itlog sa mga pugad ng ibon at pagong, at nangingisda din sila
• Apoy ang pinakamahalagang kontribusyon ng mga sinaunang tao. Natuklasan nila ang apoy nang pagkiskisin nila ang dalawang bato
• Apoy ang ilaw sa gabi, pampainit sa malamig na panahon, at pantaboy sa mababangis na hayop
• Homo heidelbergensis- europa, 700.000 hanggang 200.000; naka angko sila sa malamig na klima noong simula ng panahon ng bato dahil sa apoy
• Homo florensiensis- 100.000-50.000 taon ng nakaraan, may kontrol na sila sa paggamit ng apoy
• Nomadiko- ang mga sinaunang tao noon, naglipat lipat sila ng tirahan sa paghahanap ng pagkain
• Ang kuweba ang silongan kapag bumuhos ang ulan o bumagsak ang niyebe. Kalaunay naging tirahan na ang mga kuweba
• Maliit na pangkat ay tinatawag na “band” binubuo ng mahigit kumulang 30 miyembro
• Ayon sa mananaliksik ng university of York sa inglatera, ang mga homo neanderthalensis ay naglilibing ng kanila mga yumaong kamag anak
• Naging pansamantalang tirahan ng mga sinaunang tao ang kuweba
• Noong mga 200.000 lumitaw ang mga homosapien sa subharan africa
• Mahigit 700 cave art, gaya ng larawan ng bison at kabayo ang natagpuan sa kuweba ng La Pasiega sa hilagang espanya
• Umunlad ang pakikipag usap ng mga sinaung tao sa isat isa, sa simula gumamit sila ng hand signal
• Gitnang panahong bato o panahong mesolitiko, sa panahong ito nagsisimula ng uminit ang klima at unti unti nang natutunaw ang yelo
• Microlith- ang pangunahing bahagi ng kawil (fish hook) at salapang (harpoon) na ginamit sa sinaunang sa pangingisda
• Panahong mesolitik- sa panahong ito nag imbento ang mga tao ng burin, na batong inihugis na parang pait (chisel)
• Ang gitnang panahong bato ay trasesiyon mula nomadikong buhay tungo sa sedentary
• Nalaman ng mga arkeologo na gumagawa sila ng pitfalls, malalim at malaking hukay para makahuli ng hayop
• Sa pag aaral ng kanilang kultura, nalaman ng mga arkeologo na kumakain sila ng mga grains
• Natufian- ay isa sa mga unang tao na nagtanim ng mga butil na kanilang makakain
• Sa pagtatapos ng gitnang panahong bato noong mga 8000 BKP, nagsimula na ang mga sinaunang tao na magtanim ng kanilang makakaing halaman
• Aprika- wheat, barley, songhum, mga pagkaing ugat mani at saging
• Gitnang Amerika- beans, kalabasa, patatas, at mais
• Timog silangang asya- palay