ESP

• Sa Matalinong Pagpapasiya


  Makataong Kilos
• Mga Layunin


  • Naipaliliwanag na ang bawat yugto ng makataong kilos ay kakikitaan ng kahalagahan ng deliberasyon ng isip at kilos-loob sa paggawa ng moral na pasiya at kilos
  • Nakapagsusuri ng sariling kilos at pasya batay sa mga yugto ng makataong kilos at nakagagawa ng plano upang maitama ang kilos o pasiya
• Bahagi na ng araw-araw na buhay ng tao ang pagpapasiya
• Matalinong pagpapasiya


  Kabuhol ng makataong kilos
• Mga Yugto ng Makataong Kilos Tungo sa Moral na Pagpapasiya

  1. Pag-unawa sa layunin

  2. Pagnanais na makamtan ang layunin

  3. Paghuhusga kaugnay ng pagkamit o hindi pagkamit ng layunin

  4. Intensiyon ng layunin

  5. Masusing pagsusuri ng kaparaanan

  6. Paghuhusga sa kaparaanan

  7. Praktikal na paghuhusga ng pinili

  8. Pagpipili

  9. Pag-utos

  10. Paggamit

  11. Pangkaisipang kakayahan ng layunin

  12. Resulta
• Ang taong hindi isinasaalang-alang ang mga pananagutan ay malamang makagagawang pabayang pagpapasiya na sa huli ay magbubunga ng hindi angkop at hindi matagumpay na pagpapasiya
• Mga Yugto ng Makataong Kilos Tungo sa Moral na Pagpapasiya


  • Isip
  • Kilos-loob
• Mula sa Parabula ni Buddha
• Ang Asarol


  • Isang magsasaka ang nag-aararo ng kaniyang bukid araw-araw ng mga nagdaang taon
  • May monghe na kumatok sa kaniyang tahanan na walang responsibilidad, kaya nag pasya siya na mag monghe narin
  • Sanay siya na hawak ang kanyang Asarol, at napansin niya na siya ay naninibago
  • Binalot niya ito at itinago sa kaniyang bahay at umalis na ulit siya
  • Hindi niya mapigilan magbalik alaala sa kanyang asarol tuwing napaparaan sila sa isang taniman
  • Umuwi ulit siya sa kaniyang tahanan, kinuha niya ang asarol at itinapon sa lawa
  • Kahit papaano nawala na ang kaniyang dinadamdam na para bang malaya na
  • Natanong ng hari ang magsasaka bakit ito tuwang-tuwa, sinabi ng magsasaka na siya ay nakalaya sa masamang damdamin
• Kahit siya ay nanalo sa digmaan na kinamkam niya ang mga lupang hindi sa kaniya, sinabi niya sa kaniyang sarili na "Hindi ito ang tunay na tagumpay"
• Kalayaan


  Kapangyarihan o karapatan ng isang tao na gumawa ng mga desisyon o kumilos nang hindi kinokontrol o pinipigilan ng ibang tao o institusyon
• Makataong Kilos


  Kilos na pinag-isipan batay sa dikta ng kilos-loob. Bunga ng matalinong pag-iisip at pagtitimbang-timbang ng mga bagay. Repleksiyon ng pagkatao ng isang indibiduwal.
• Makataong Kilos


  • Tungo sa layuning pinag-isipan
  • Sangkot ang isip (knowledge) at kilos-loob (will)
  • Tao kumikilos batay sa kaniyang paghuhusga
• Layunin


  Anumang ninanais na makuha o marating. Kasingkahulugan ng mithiin, hangarin, at lunggati.
• Tanging taong gumagawa (doer) ng kilos lamang ang nakakaalam ng kaniyang tunay na layunin
• Ayon kay St. Thomas Aquinas, hindi marapat husgahan ang pagiging tama at pagiging mali ng isang kilos hangga't hindi nalalaman ang layunin ang taong gumawa nito
• Paraan


  Uri ng hakbangin para matupad o marating ang isang bagay. Panlabas na kilos para maisagawa ang isang makataong kilos.
• Sirkumstansiya


  Kalagayang kaugnay sa isang pangyayari o kilos
• Banal na Tao: 'Ang talinghaga ay mapapadali ang pandinig ng mga may kapangyarihan at ikaw dakilang hari kapag narinig mo ang pagtahol ng aso, isipin mo ang mga Turo ni Buddha at tatahimik ang Aso.'
• Gutom na Aso (Parabula ng Budhismo)


  • May isang malupit na mapang-alipin na hari
  • Ang aso ay gutom at patuloy na aalulong hangga't may nagugutom na tao sa kaharian
  • Ang mga kaaway ng aso ay ang mga malulupit na umaapi sa mahihirap