Hydrosfera

• Zasoby wodne Ziemi

  • Wody słone (97%)
  • Wody słodkie (3%): w lodowcach, pod ziemią, na powierzchni
• Zasolenie

  Zawartość związków chemicznych w jednym litrze wody
• Średnie zasolenie mórz i oceanów wynosi 35‰
• Czynniki wpływające na zasolenie

  • Temperatura - im wyższa, tym większe zasolenie
  • Dopływ wód słodkich rzekami - im większe, tym mniejsze zasolenie
  • Wielkość opadów (słodkie) - im większe opady, tym mniejsze zasolenie
• Największe zasolenie jest na morzach wzdłuż zwrotników i wynosi ok. 40‰
• Morze Martwe - 410‰ – największe
• Najmniejsze zasolenie jest na oceanie Arktycznym – powyżej 20‰
• Najwyższa temperatura wód morskich jest w strefie międzynarodowej, a najniższa – w strefach okołobiegunowych
• Rzeka główna


  Wpływa bezpośrednio do morza
• System rzeczny


  Rzeka główna wraz z dopływami
• Dorzecze


  Obszar, z którego wody spływają do rzeki
• Zlewisko


  Obszar, z którego wody spływają do morza
• Dział wodny


  Granica pomiędzy zlewiskami lub dorzeczami
• Elementy rzeki


  • Źródło - miejsce, w którym woda wypływa na powierzchnię
  • Bieg górny
  • Bieg środkowy
  • Bieg dolny
  • Ujście - miejsce, w którym rzeka wpływa do morza: delta, estuarium (ujście lejkowate)
• Rodzaje rzek


  • Stałe - o stałym przepływie wody, występują w klimacie umiarkowanym oraz w równikowym wilgotnym (np. Wisła)
  • Okresowe - różnią się ilością przepływów w ciągu roku, występują w klimacie podrównikowym i monsunowym (np. Nil)
  • Epizodyczne - woda w rzece pojawia się po obfitych opadach, występują w klimacie zwrotnikowym suchym
• Najdłuższe rzeki na Ziemi

  • Amazonka (Ameryka Południowa)
  • Nil (Afryka)
  • Jangcy (Azja)
  • Missisipi z Missouri (Ameryka Północna)
  • Huang He (Azja)
• Jezioro


  Powstaje w zagłębieniu o podłożu nieprzepuszczalnym, gdy parowanie jest mniejsze od zasilania
• Rodzaje jezior


  • Wulkaniczne (np. jezioro Irazu)
  • Polodowcowe (np. Morskie Oko) - powstają w miejscu pola firnowego
  • Tektoniczne (np. Bajkał) - powstają na styku płyt tektonicznych
  • Krasowe (np. jezioro Plitwickie) - powstają po zapadnięciu się jaskini
• Największe jeziora na Ziemi

  • Morze Kaspijskie (Azja)
  • J. Górne (Ameryka Północna)
  • J. Wiktorii (Afryka)
  • J. Huron (Ameryka Północna)
  • J. Michigan (Ameryka Północna)
• Najgłębsze jeziora na Ziemi

  • J. Bajkał (Azja)
  • J. Tanganika (Afryka)
  • J. Wostok (Antarktyda)
  • Morze Kaspijskie (Azja)
  • J. O 'Higgins/San Martin (Ameryka Południowa)
• Lodowiec


  Masa lodu spływająca powoli w dolinę
• Warunki powstawania lodowców


  • Występują niskie temperatury
  • Występują opady
  • Występuje zagłębienie terenu
• Budowa lodowca


  • Pole firnowe - zagłębienie, w którym śnieg zmienia się w lód
  • Jęzor lodowca - lód spływający w dolinę
  • Czoło lodowca - najdalszy zasięg jęzora lodowcowego
  • Brama lodowca - pęknięcie w czole lodowca, z którego wypływ rzeka
• Najwięcej lodowców górskich jest w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Azji
• Lądolód


  Masa lodu pokrywająca duże obszary
• Występowanie lądolodów


  • Antarktyda
  • Grenlandia
• Wpływ zanikania pokrywy lodowej

  • Podniesienie się poziomu mórz i zalanie obszarów lądowych
  • Nastąpienie zmiany fauny i flory
  • Podniesienie się średniej temperatury na Ziemi
• Cielenie się lodowca


  Proces odłamywania się fragmentów lodowca
• Gdzie występują wody słodkie

  w lodowcach, na powierzchni, pod ziemią
• Czynniki wpływające na zasolenie - jak oddziałują?

  temperatura - im wyższa tym wyższe zasolenie

  opady - im wieksze tym mniejsze zasolenie

  dopływ wód słodkich rzekami - im więcej tym mniejsze zasolenie
• Największe zasolenie

  Na morzach wzdłuż zwrotników - 40‰