ARALIN 5

• Malaking bahagi ng Europa ang hindi marunong bumasa at sumulat noong 1880s, mahirap ang edukasyon, at napakababa ng kalidad nito
• Ang mga paaralang elementarya at sekondarya ay natigil sa kanilang luma at hindi epektibong paraan ng pagtuturo
• Ang mga propesor ng mga unibersidad ay mas nakatuon sa kanilang karera sa politika kaysa sa pagtuturo
• Sa pangkalahatan, ang mga unibersidad noong 1867 hanggang 1868 at 1875 ay naiwanan, at kakaunti ang mga tao ang kayang magpadala ng kanilang anak sa paaralan
• Ang pag-unlad ay nagsimula noong 1880s kung saan makikita ang bagong panimula ng buhay sa unibersidad ng Espanya
• Noong 1880 at 1890s nang buksan ng Espanya ang mga pintuan nito sa mga Pilipino
• Juan Luna y Novicio at Felix Resurreccion Hidalgo

  Sumikat noong taong 1884
• Nagsikap si Pedro Paterno na mag-organisa ng isang piging bilang parangal sa dalawang Pintor na Pilipino
• Juan Luna Y Novicio - Ang "spolarium" ay nakatanggap ng gintong medalya ng unang klase
• Felix Ressureccion Hidalgo - Nakatanggap ng medalya ng ikalawang klase para sa kanyang Christian Virgin Exposed to the Populace
• Propaganda


  Pagbabahagi ng impormasyon o ideya na sumusuporta sa isang paniniwala o doktrina, para sa kapakanan ng isang tao, grupo, institusyon o ng isang bansa
• Itinatag ito sa Espanya noong 1872 hanggang 1892 ng mga Pilipinong ilustrado
• Ang pagbitay sa tatlong prayleng martir na kilala bilang GOMBURZA ang naging hudyat ng pagsisimula ng kilusang propaganda
• Sandatang ginamit ng kilusang propaganda

  • Mga sining-biswal
  • Pagbibigay ng talumpati
  • Panulat o pluma
• Layunin ng kilusang propaganda

  • Pagkakapantay-pantay ng mga Pilipino at Espanyol sa ilalim ng batas
  • Pagkilala sa Pilipinas bilang bahagi o probinsya ng Espanya
  • Panunumbalik ng pagkakaroon ng representasyon o kinatawang Pilipino sa Kortes ng Espanya
  • Pagtatalaga ng mga Pilipinong paring sekular sa mga parokya
  • Pagkakaloob sa mga Pilipino ng karapatang pantao tulad na lamang ng kalayaan sa pananalita, pagtitipon o pagpupulong at pagpapahayag ng mga karaingan
• Marcelo H. Del Pilar

  Isang abogado at manunulat, isa sa mga namuno sa mapayapang reporma ng kilusang propaganda
• Diaryong Tagalog ang kauna-unahang pahayagang Tagalog, dito niya ibununyag ang mga kalupitan ng mga Espanyol sa mga Pilipino at isiniwalat din niya ang mga katiwalian ng mga prayle at ang mga maling turo nito sa mga Pilipino
• Graciano Lopez Jaena


  Isang mahusay na mananalumpati at manunulat, kilala rin bilang isa sa mga namuno ng kilusang reporma
• Sa pamamagitan ng kaniyang literatura, isiniwalat niya ang mga anumalya at katiwalian ng mga prayleng sakim sa kapangyarihan
• Nang dahil sa mga ito, siya ay naaresto
• Jose Rizal


  Ang nobelista ng kilusan
• Noli Me Tangere naghahayag ng pagmamalabis, pagmamalupit at pagiging ganid ng mga pinuno at Kastilang Prayle sa mga katutubong Pilipino
• La Solidaridad naitalaga noong 1889 sa tulong ni Pablo Rianzares, ito ang naging diyaryo ng mga propagandista sa Espanya at nagsilbing opisyal na pahayagan ng kilusang propaganda
• Ang mga manunulat ay gumamit ng sagisag-panulat upang maprotektahan ang kanilang mga pamilyang naiwan sa Pilipinas kaya't napilitan silang itago ang kanilang katauhan
• Mga sagisag-panulat ng mga propagandista

  • Jose Rizal - Dimasalang at Laong Laan
  • Marcelo H. Del Pilar - Plaridel
  • Antonio Luna - Taga-ilog
  • Mariano Ponce - Kalipulako, Naning at Tikbalang
  • Jose Ma. Panganiban
  • Isabelo de los Reyes
  • Pedro Serrano Laktaw
  • Jose Alejandrino Laktaw
• La Solidaridad


  Organisasyon na itinatag noong Dis 31,1888, pinangunahan nina Galicano Apacible (Rizal's Cousin) at Graciano Lopez Jaena, itinaguyod ng dating ministrong Espanyol, si Dr. Miguel Morayta, at isang propesor at Austrian ethnologist, si Ferdinand Blumentritt, naging opisyal na pahayagan at organ ng makabayang lipunang itinatag ng mga Filipino expatriates sa Barcelona
• Ang kahalagahan ng La Solidaridad sa buhay ni Rizal at sa Pilipino ay nagsilbing tinig ng tinawag na kilusang propaganda
• Ayon kay Bernard (1974), ang kabiguan ng Kilusang Propaganda ng mga repormista
• Mga kasapi at ambag sa Kilusang Propaganda

  • Isabelo de los Reyes
  • Pedro Serrano Laktaw
  • Jose Alejandrino Laktaw
  • iba pa
• La Solidaridad


  Organisasyon na itinatag noong Dis 31,1888
• La Solidaridad


  • Pinangunahan nina Galicano Apacible (Rizal's Cousin) at Graciano Lopez Jaena
  • Itinaguyod ng dating ministrong Espanyol, si Dr. Miguel Morayta, at isang propesor at Austrian ethnologist, si Ferdinand Blumentritt
  • Naging opisyal na pahayagan
  • Organ ng makabayang lipunang itinatag ng mga Filipino expatriates sa Barcelona
• Kahalagahan ng La Solidaridad

  Nagsilbing tinig ng tinawag na kilusang propaganda
• Ang kabiguan ng Kilusang Propaganda ng mga repormista ay sanhi ng maraming dahilan
• Mga dahilan sa kabiguan ng Kilusang Propaganda

  • Ang mga panloob na problema ng Espanya ay umalis sa kanila nang walang mga tainga upang makinig sa kanilang mga propagandistang plataporma at kahilingan, na kung saan ay inilathala sa La Solidaridad
  • Hinarangan ng mga parokya ang lahat ng pagsiklab ng mga repormista sa pamamagitan ng ang pahayagan sa Pilipinas na La Politica de España en Filipinas na pag-aari ng ng mga prayle
  • Ang pagkakaroon ng pagkakawatak-watak ay humadlang din sa tagumpay ng mga repormista, pag-aaway kung sino dapat ang manguna at magkasalungat na mga ideya
  • Kawalan ng magagamit na mga pondo ay naging limitado ang paggalaw ng mga aktibidad sa propaganda sa Europa, na humantong sa pagkabigo nito
• Mga propagandista


  • Nagsilbing tinig ng marami mga Pilipinong walang boses na dumanas ng kalupitan ng mga Kastila
  • Nagtagumpay sila pagpapahayag ng matinding damdaming nadarama ng mga inaabusong Pilipino, at ito ay ginawa ng paglalagay ng mga karanasan sa mga salita
  • Ginamit ng mga propagandista ang kanilang kakayahan at talento upang isulong ang mga karapatan na dapat taglayin ng mga Pilipino, na matagal nang ipinagkakait sa kanila ng mga kolonisador
  • Ang gayong pagsisikap ng kilusang propaganda ay nagdulot ng pagkakaisa sa mga Pilipino
• Ang mga tagasunod ng rehimen, tulad nina Andres Bonifacio, Emilio Aguinaldo, Apolinario Mabini, Si Emilio Jacinto, at ilang iba pang mga pinuno ay lubhang naakit sa mga pag-aalsa upang makamit mga reporma
• Marcelo Hilario del Pilar y Gatmaitán


  Karaniwang kilala bilang Marcelo H. del Pilar, Pilipinong manunulat, abogado, mamamahayag, at freemason
• Ipinanganak si Marcelo H. del Pilar


  Agosto 30, 1850
• Namatay si Marcelo H. del Pilar

  Hulyo 4, 1896
• Delegado ng Kilusang Propaganda sa Barcelona

  • Dinala ni Marcelo H. del Pilar ang dalawang yugto ng mga plano ng komite
  • Ang unang istratehiya ng komite ay ang paggamit ng legal at mapayapang kampanya para makuha ang puso ng Espanya at mabigyan ng puwesto ang Pilipinas sa Cortes para isulong ang kanilang ninanais na mga reporma para sa bansa
  • Ang ikalawang estratehiya ay ang paggising sa kamalayan ng mga Pilipino sa Pilipinas at hikayatin silang sumapi sa kilusan na kalaunan ay naging daan para sa pag-aalsa