Bio2

• Животна средина


  Видот на почвата, температурата и климатските услови влијаат врз тоа каде ќе се насели некое живо суштество
• Екосистем


  Систем од сите живи суштества (жива природа микроорганизми, растенија и животни), кои населуваат некоја област од нежива природа (поток, бара, езеро, морски брег, карпа, рамница, пустина и сл.)
• Еколошки фактори


  • Биотички (живи)
  • Абиотички (неживи)
• Биотички фактори


  Односите помеѓу живите единки населени на ист простор, вклучително и конкуренцијата, симбиозата, предаторството, човековата активност и сл.
• Абиотички фактори


  Влијанијата на неживата материја, како светлината, температурата, влажноста, водата, воздухот, почвата, географската висина, загадувањето итн.
• Различни единки или видови имаат различно поднесување за најразновидните фактори на средина
• Оваа варијација ја претставува приспособеноста на организмот кон неговата средина
• Пустини


  • Кратки дождовни периоди во текот на годината што се проследени со долги сушни периоди
  • Цветните растенија имаат многу краток животен циклус
• Кактуси


  • Ги преживуваат сушните периоди со складирање вода во нивните тела
  • Имаат дебел восочен слој што не дозволува водата да испари од нивната површина
  • Имаат игличести листови што ги спречуваат животните да ги користат како храна
  • Имаат распространети корења во горните слоеви на почвата за да апсорбираат што е можно повеќе вода кога ќе настапи дождовниот период
• Камили


  • Можат да преживеат неколку дена во пустината без да се напијат вода
  • Имаат задебелени копита за заштита од жешкиот песок
  • Имаат долги нозе за да го држат телото подалеку од најтоплиот воздух
  • Имаат развиени мускули за да ги затворат ноздрите за време на песочни бури
  • Имаат долги трепки за да ги заштитат очите во време на песочни бури
  • Имаат развиен трет очен капак за да ги тргнат зрната песок од очите
  • Користат резерви на маст од грпката кога не можат да најдат доволно храна
• Планини


  • Долги и многу студени снежни периоди во кои растенијата не можат да растат, а на животните им се отежнува движењето и потрагата по храна
  • Растенијата преживуваат во форма на семиња што почнуваат со 'ртење штом настапат поповолни услови
  • Некои растенија преживуваат со помош на нивните влакнести листови што го спречуваат испарувањето на водата и заробуваат слој воздух што им користи како топлотна изолација
  • Растенијата растат ниско по површината на почвата за да не се оштетат под дејство на силниот ветер
• Големи животни на планините


  • Се исхрануваат со растенијата во лето, но зиме се спуштаат во подножјата
  • Алпската кокошка ги менува своите пердуви за да може полесно да се камуфлира
  • Планинскиот зајак ја менува својата боја од кафеава во бела во текот на зимата
• Водни живеалишта


  • Слатководни (мочуришта, реки) и морски (мориња, океани, брегови)
  • Некои водни растенија развиле отвори на стеблата за да го пренесат кислородот до корените
  • Водните растенија ги користат гасовите што ги произведуваат за да ги држат своите тела исправено во водата
• Бумбар-нуркач


  • Ги подигнува тврдите крилја и зема воздух низ отворите за дишење поставени на грбот
  • Со спуштање на тврдите крилја, воздухот во вид на меурчиња се заробува и помеѓу влакненцата на грбот, што може да се искористи за дишење под вода
  • Има нозе во вид на весла за полесно пливање
• Милијарди морски алги живеат во површинските слоеви на морињата и океаните до каде што продира сончева светлина
• Водни растенија


  Ги користат гасовите што ги произведуваат за да ги држат своите тела исправено во водата и затоа не им се потребни цврсти потпорни ткива, како што е случај кај растенијата што растат на суво
• Бумбар-нуркач


  • Дише воздух иако живее под вода
  • Ги подигнува тврдите крилја и зема воздух низ отворите за дишење поставени на неговиот грб
  • Со спуштање на тврдите крилја, воздухот во вид на меурчиња се заробува и помеѓу влакненцата на грбот
  • Овој воздух може да се искористи за дишење под вода
  • Нозете се во вид на весла со кои полесно плива низ водата
• Животни близу до почвата

  • Бусенест плускавец
  • Кокошка што пие вода со своите пердуви
  • Големи листови на водни кринови што ги снабдуваат подводни корен со кислород
• Морски алги


  • Имаат масни капки што им помагаат да пловат
  • Имаат трновидни израстоци што ја намалуваат брзината на тонење
  • Важно е да останат на површината на водата, каде што непречено може да добиваат сончева светлина за фотосинтеза
• Биолуминисценција


  Создавање светлина кај живите организми
• Во процесот на создавање светлина, со хемиски реакции се создава многу мало количество топлина, па затоа клетките каде што се случува тоа остануваат неоштетени
• Организмите ја користат светлината

  За да се препознаат помеѓу себе или да најдат храна
• Површината на Земјата е покриена со слој од карпи. Овој слој се нарекува Земина кора
• Геолози


  Научници што ги проучуваат карпите
• Материјали што ги проучуваат геолозите

  • Карпи
• Минерали


  Различни материјали од кои се изградени карпите
• Секој минерал е изграден од една хемиска супстанција
• Гранит


  Карпа изградена од мошне крупни кристали од три минерали: кварц, фелдспат и лискун
• Почва


  Надворешниот слој на Земјата што се состои од распаднати карпи и минерали
• Почва


  • Им овозможува на растенијата со своите корења да се прицврстат на едно место во своето живеалиште
  • Ги обезбедува растенијата со вода и минерални материи потребни за раст
• Состав на почвата


  • Ситни честички на карпи и минерали
  • Остатоци од растенија, животни и отпадни продукти (хумус)
  • Бактерии, габи и мали животни
• Песоклива почва

  Почва што содржи големи количества песок
• Глинеста почва


  Почва што содржи поголеми количества глина
• Иловица


  Плодна песочно-глинеста почва што содржи 40% песок, 40% тиња и 20% глина
• Песоклива почва


  • Има големи воздушни простори
  • Лесно ја пропушта водата и не ја задржува
  • Лесно се загрева и содржи многу малку хранливи материи
• Глинеста почва


  • Нема доволно воздушни простори помеѓу ситните честички од глина
  • Лесно ја задржува водата во себе и не ја пропушта
• Иловица


  • Содржи големи количества хумус што ги поврзува честичките, при што се создаваат грутки од почва
  • Има поголеми воздушни простори помеѓу почвените грутки што им овозможуваат на корењата на растенијата непречено да дишат и да растат надолу во почвата
  • Хумусот ја впива водата како сунѓер и ја задржува заедно со минералите растворени во неа и на тој начин ги прави достапни за растенијата
  • Водата лесно се цеди кон долните слоеви, но одредено количество сепак се задржува во почвата како резултат на присуството на глина
• На површината на почвата се наоѓа потемен слој што се состои главно од остатоци на изумрени растенија
• Почва


  • Меѓу нив има поголеми воздушни простори што им овозможуваат на корењата на растенијата непречено да дишат и да растат надолу во почвата
  • Хумусот ја впива водата како сунѓер и ја задржува заедно со минералите растворени во неа и на тој начин ги прави достапни за растенијата
  • Присуството на песок овозможува водата лесно да се цеди кон долните слоеви, но одредено количество сепак се задржува во почвата како резултат на присуството на глина, што е од особена важност во периодите во кои има мали количества врнежи
  • Овие карактеристики ја прават оваа почва идеална за одгледување на растенијата
• Ако ископаш дупка во земјата, можеш да го видиш почвениот профил и да забележиш дека почвата е поделена на слоеви