Karapatang Pantao

• Karapatang Pantao


  ito ay batayang karapatan at kalayaan na likas (inherent) at hindi maipagkakait (inalienable) sa bawat tao, bunga ng kaniyang pagiging tao (human being).
• Ayon sa Stanford Encyclopedia of Philosophy, ang karapatang pantao ay tumutukoy sa pamantayan na naglalayong mapangalagaan ang mga tao sa mga politikal, ilegal at panlipunang pang-aabuso.
• Karapatang Pantao


  pandaigdigang pamantayan ng moral at batas, nagbibigay ng tiyak na pangako sa lahat ng mga tao at grupo na mabuhay nang may dignidad, halaga, kalayaan, pagkakapantay-pantay, katarungan, at kapayapaan
• UDHR

  Universal Declaration of Human Rights
• Ang mga karapatang pantao ay universal at inalienable.
• Ayon mismo sa Arikulo I ng UDHR, "Ang lahat ng tao'y isinilang na malaya at pantay-pantay sa karangalan at mga karapatan."
• Ang mga karapatang pantao ay interdependent at interrelated.
• Ang mga karapatang ay indivisible.
• Ang mga karapatang pantao ay nakasalig sa prinsipyo ng equality at non-discrimination.
• Ikalawang Digmaang Pandaigdig - Holocaust - (UDHR) Universal Declaration of Human Rights on December 10, 1948
• Ang UDHR ang nagsisilbing pundasyon ng pandaigdigang sistema sa pangangalaga ng mga karapatang pantao.
• December 10 - International Human Rights Day
• Republic Act 9201 - pagsusulong ng kahalagahan ng mga karapatang pantao sa bansa
• December 4 to 10 - National Human Rights Consciousness Week
• 3 Kategorya ng karapatan;

  1. mga karapatang pang-ekonomiko, panlipunan at kultural
  2. mga karapatang pangkaligtasan o seguridad
  3. mga karapatang politikal na binubuo ng mga Artikulo 6 hanggang 21(bukod sa 9 at 13) ng UDHR
• Artikulo III (Bill of Rights) ng 1987 Constitution - pangunahing saligan ng mga karapatan ng mamamayang Pilipino
• Bill of Rights o Constitutionally Guaranteed Rights - hindi maaaring malabag nang basta-basta ng kahit na sino maging ng pamahalaan o galamay nito
• Anti-Torture Act of 2009 (RA 8745)
• Philippine Act on Crimes Against International Humanitarian Law, Genocide and other Crimes against Humanity (RA 9851)
• Anti-Violence Against Women and Children Act of 2004 (RA 9262)
• Recognition Act of 2013 (RA 10368)
• Karapatang tinatamasa ng mamamayan: Karapatang Likas, Karapatang Konstitusyonal, at Karapatang Batas
• Karapatang Likas 


  karapatang inaangkin ng mamamayan kahit na hindi ito ipinagkaloob sa kanya ng estado
• Karapatang Konstitusyonal 


  nagmula sa Saligang Batas
• Karapatang Batas 


  batas na pinagtibay ng Kongreso
• search warrant o warrant of arrest - a document issued by a judge or magistrate authorising a police officer to search a place and arrest a person
• writ of habeas corpus - kautusan ng hukumang ipag-utos ang paglabas ng katawan
• Paggalang (obligation to respect) 


  ang estado ay hindi dapat magsagawa ng anumang hakbang na direkta o hindi direkta na manghihimasok at pagpigil sa pagtamasa ng mga karapatang pantao
• Pangangalaga (obligation to protect) 


  panangutan ng estado na ipatupad ang obligation to respect
• Pagtamasa (obligation to fulfill) 


  ang estado ay dapat na magsagawa ng mga positibong hakbang para ganap na matamasa ng tao ang kanyang mga batayang karapatan
• Diktaturyang Marcos - Commission on Human Rights (CHR)
• Section 18, Article XIII - CHR as independent office
• Ang pamahalaan ang may pangunahing tungkulin at pananagutan na tiyakin na matatamasa ng kanyang mga mamamayan ang kanilang mga karapatan.
• Sa paggamit ng isang tao sa kanyang freedom of speech, ay dapat na tiyakin na hindi niya pinanghihimasukan ang right of privacy ng ibang tao.