Bio bab 2

• Sel


  Unit asas semua benda hidup
• Mitokondrion


  • Komponen sel berbentuk rod atau sfera
  • Terdiri daripada dua lapisan membran, iaitu membran luar yang licin dan membran dalam yang berlipat-lipat
  • Mengandungi enzim yang terlibat dalam respirasi sel
• Mitokondrion


  • Tapak penjanaan tenaga melalui proses pengoksidaan glukosa semasa respirasi sel
  • Tenaga dijana dalam bentuk molekul ATP (adenosina trifosfat) untuk digunakan oleh sel
• Sentriol


  • Struktur silinder kecil yang wujud secara berpasangan dalam sel haiwan
  • Terdiri daripada susunan mikrotubul kompleks
• Sentriol


  • Membentuk gentian gelendong semasa pembahagian jasad sel dalam sel haiwan
• Jasad Golgi


  • Terdiri daripada satu timbunan kantung pipih selari yang setiap satunya dilapisi oleh membran
  • Membran baharu ditambah pada satu hujung jasad Golgi dan vesikel digentingkan dari hujung yang satu lagi
• Jasad Golgi


  • Memproses, mengubah suai, membungkus dan mengangkut bahan kimia seperti protein, karbohidrat dan glikoprotein (gabungan karbohidrat dengan protein)
• Membran plasma


  • Membran luar yang menyelaputi keseluruhan kandungan sel
  • Dibina daripada protein dan fosfolipid
  • Selaput nipis dan kenyal
  • Bersifat telap memilih
• Membran plasma


  • Mengasingkan kandungan sel daripada persekitaran luar
  • Mengawal pergerakan bahan ke dalam dan ke luar sel
  • Membenarkan pertukaran nutrien, gas respirasi dan bahan buangan antara sel dan persekitarannya
• Lisosom


  • Kantung sfera kecil yang diselaputi oleh membran tunggal
  • Mengandungi enzim lisozim (enzim pencernaan)
• Lisosom


  • Menghidrolisis molekul organik kompleks seperti protein, asid nukleik dan lipid
  • Menguraikan bakteria dan komponen sel yang rosak
• Nukleus


  • Komponen paling besar dalam sel
  • Berbentuk sfera, padat dan dilingkungi membran nukleus yang mempunyai liang
  • Nukleus mengandungi kromosom, nukleolus dan nukleoplasma
• Nukleus


  • Mengawal segala aktiviti sel
  • Mempunyai kromosom yang mengandungi asid deoksiribonukleik (DNA). DNA menentukan ciri sel dan fungsi metabolisme
• Ribosom


  • Granul kecil, padat dan berbentuk sfera
  • Terdiri daripada protein dan asid ribonukleik (RNA)
  • Ribosom terdapat pada permukaan jalinan endoplasma kasar atau wujud bebas dalam sitoplasma
• Ribosom


  • Merupakan tapak sintesis protein
• Jalinan endoplasma


  • Terdiri daripada satu sistem rongga ceper berlipat yang bersambungan
  • Membran jalinan endoplasma membentuk jalinan berterusan dengan membran nukleus
  • Terdapat dua jenis jalinan endoplasma: jalinan endoplasma kasar mempunyai ribosom yang terlekat pada permukaannya, jalinan endoplasma licin tidak mempunyai ribosom
• Jalinan endoplasma


  • Sistem pengangkutan bahan dalam sel
  • Menyediakan permukaan luas untuk perlekatan enzim dan tindak balas biokimia
  • Jalinan endoplasma kasar mengangkut protein yang disintesiskan oleh ribosom
  • Jalinan endoplasma licin mensintesis dan mengangkut gliserol dan lipid serta menjalankan detoksifikasi dadah dan hasil sampingan metabolisme
• Vakuol


  • Kantung berisi cecair iaitu sap sel
  • Vakuol dikelilingi oleh membran tonoplas
  • Sel tumbuhan muda mempunyai banyak vakuol bersaiz kecil manakala sel tumbuhan matang mempunyai vakuol bersaiz besar
  • Vakuol bagi sel haiwan adalah kecil
  • Sap sel mengandungi air, asid organik, gula, asid amino, enzim, garam mineral, oksigen, karbon dioksida dan hasil sampingan metabolisme
• Vakuol


  • Air meresap ke dalam vakuol sel tumbuhan dan sel menjadi segah
  • Dalam haiwan unisel, vakuol mengecut
• Kloroplas


  • Berbentuk bujur
  • Terdiri daripada dua lapisan membran
  • Mengandungi pigmen klorofil pada grana yang memberikan warna hijau kepada tumbuhan
• Kloroplas


  • Klorofil menyerap cahaya matahari dan menukarkannya kepada tenaga kimia semasa fotosintesis
• Sitoplasma


  • Terdiri daripada medium seperti jeli yang mengandungi komponen sel terampai
  • Mengandungi sebatian organik (seperti protein, lipid dan karbohidrat) serta sebatian tak organik (seperti ion kalium)
• Sitoplasma


  • Bertindak sebagai medium bagi tindak balas biokimia dalam sel
• Dinding sel


  • Satu lapisan luar yang kuat dan tegar
  • Dibina daripada gentian selulosa
  • Bersifat telap sepenuhnya
• Dinding sel


  • Mengekalkan bentuk sel tumbuhan
  • Memberikan sokongan mekanikal kepada sel tumbuhan
• Persamaan antara sel haiwan dan sel tumbuhan

  • Kedua-dua sel mempunyai nukleus, sitoplasma, membran plasma, jasad Golgi, mitokondrion, jalinan endoplasma dan ribosom
• Perbezaan antara sel haiwan dan sel tumbuhan


  • Sel tumbuhan mempunyai bentuk sel tetap, mempunyai dinding sel, mempunyai kloroplas, mempunyai vakuol yang bersaiz besar, simpanan karbohidrat dalam bentuk kanji, tidak mempunyai sentriol
  • Sel haiwan mempunyai bentuk sel tidak tetap, tidak mempunyai dinding sel, tidak mempunyai kloroplas, tiada vakuol/jika ada, saiznya kecil, simpanan karbohidrat dalam bentuk glikogen, mempunyai sentriol
• Pergerakan Amoeba sp.


  1. Amoeba sp. sentiasa berubah bentuk apabila bertemu dengan halangan

  2. Amoeba sp. bergerak dengan mengunjurkan pseudopodium (kaki palsu)

  3. Ini diikuti oleh pengaliran sitoplasma ke bahagian pseudopodium yang diunjurkan
• Pergerakan Paramecium sp.


  Paramecium sp. bergerak menggunakan pukulan silium secara beritma
• Amoeba sp. dan Paramecium sp. bergerak balas terhadap rangsangan


  Bergerak menjauhi rangsangan seperti bahan kimia, sentuhan atau cahaya terang
• Pemakanan Amoeba sp.


  1. Amoeba sp. bergerak ke arah makanan dengan mengunjurkan pseudopodium untuk memerangkap zarah makanan secara fagositosis

  2. Vakuol makanan bergabung dengan lisosom

  3. Zarah makanan dihidrolisis oleh enzim lisozim dalam lisosom

  4. Nutrien yang dihasilkan diserap ke dalam sitoplasma

  5. Makanan yang tidak tercerna disingkirkan apabila Amoeba sp. bergerak
• Pemakanan Paramecium sp.


  1. Pukulan silium membantu zarah makanan masuk ke dalam alur mulut

  2. Makanan yang tidak tercerna dalam Paramecium sp. disingkirkan melalui liang dubur
• Amoeba sp. dan Paramecium sp. membesar dengan mensintesis sitoplasma baharu
• Perkumuhan Amoeba sp. dan Paramecium sp.

  1. Bahan perkumuhan seperti karbon dioksida dan ammonia disingkir secara resapan

  2. Air akan meresap masuk ke dalam sel secara osmosis dan mengisi vakuol mengecut

  3. Vakuol mengecut akan mengembang ke saiz maksimum lalu mengecut untuk menyingkirkan air dari semasa ke semasa

  4. Proses ini dinamakan sebagai pengosmokawalaturan
• Pembiakan Amoeba sp.


  1. Apabila keadaan sesuai dan terdapat banyak makanan, Amoeba sp. menjalankan pembiakan aseks iaitu belahan dedua secara mitosis

  2. Apabila keadaan persekitaran tidak sesuai, Amoeba sp. membentuk spora yang hanya akan bercambah apabila keadaan persekitaran pulih semula
• Pembiakan Paramecium sp.


  Apabila keadaan persekitaran tidak sesuai, Paramecium sp. menjalankan pembiakan seks iaitu konjugasi
• Fungsi vakuol mengecut dalam Paramecium sp. adalah untuk menyingkirkan air dari semasa ke semasa
• Amoeba sp. bergerak dengan mengunjurkan pseudopodium (kaki palsu) dan diikuti oleh pengaliran sitoplasma ke bahagian pseudopodium yang diunjurkan
• Paramecium sp.


  Hidup di dalam persekitaran air tawar, air akan meresap masuk ke dalam sel secara osmosis dan mengisi vakuol mengecut
• Pengosmokawalaturan


  Vakuol mengecut akan mengembang ke saiz maksimum lalu mengecut untuk menyingkirkan air dari semasa ke semasa