Vật lý ( cuối kì 2 )

• Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

  Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường
• Khi tia sáng đi từ không khí vào nước (thủy tinh)


  Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
• Khi tia sáng đi từ nước (thủy tinh) sang không khí


  Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
• Cách phân biệt thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì

  • Rờ vào thấu kính, thấu kính có phần rìa dày hơn phần giữa là TKPK, thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa là TKHT
  • Đưa thấu kính lại gần trang sách, nếu thấy chữ qua thấu kính nhỏ đi thì đó là TKPK, nếu thấy chữ qua thấu kính to ra thì đó là TKHT
  • Chiếu chùm tia tới song song đến thấu kính, nếu chùm tia ló là chùm sáng hội tụ thì đó là thấu kính hội tụ, nếu chùm tia ló là chùm sáng phân kì thì đó là thấu kính phân kì
• Ảnh của vật tạo bởi TKPK


  • Vật đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì đều cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật và luôn nằm trong khoảng tiêu cự
  • Khi vật đặt ở rất xa thấu kính, ảnh ảo của vật là một điểm nằm tại tiêu điểm
• Cấu tạo của máy ảnh

  • Vật kính và phim (tấm cảm biến)
• Ảnh trên phim là ảnh thật, ngược chiều, nhỏ hơn vật. Trong các máy kĩ thuật số ngày nay tấm cảm biến thay cho phim và ảnh được lưu vào các thẻ nhớ
• Cấu tạo của mắt về phương diện quang học


  • Thể thủy tinh có tác dụng như một thấu kính hội tụ
  • Màng lưới là một màng ở đáy mắt, tập trung các thần kinh thị giác
  • Khi mắt nhìn một vật sáng, ảnh thật của vật hiện rõ nét trên màng lưới
• Điểm và khoảng quan trọng của mắt

  • Điểm cực cận
  • Khoảng cực cận
  • Điểm cực viễn
  • Khoảng cực viễn
  • Giới hạn nhìn rõ của mắt
• Mắt cận


  Mắt nhìn rõ những vật ở gần nhưng không nhìn rõ những vật ở xa
• Mắt lão


  Mắt của người già, mắt lão nhìn rõ những vật ở xa nhưng không nhìn rõ những vật ở gần
• Kính lúp


  Thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn dùng để quan sát các vật nhỏ
• Số bội giác


  Số ghi trên kính lúp, ảnh của vật hiện trên màng lưới khi dùng kính lúp gấp số bội giác lần ảnh của vật hiện trên màng lưới khi quan sát vật trực tiếp
• Nguồn sáng trắng và sáng màu

  • Ánh sáng Mặt trời (trừ lúc bình minh và hoàng hôn)
  • Các đèn dây tóc nóng sáng (đèn pin, đèn pha ô tô)
  • Đèn LED, đèn Laze, đèn ống quảng cáo
  • Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu
• Ánh sáng đơn sắc


  Chùm ánh sáng đi qua lăng kính không bị đổi màu
• Ánh sáng phức tạp


  Chùm ánh sáng đi qua lăng kính bị phân tích thành nhiều chùm sáng đơn sắc có màu sắc khác nhau
• Hiện tượng cầu vồng, ánh sáng màu trên váng dầu, bong bóng xà phòng là hiện tượng phân tích ánh sáng trắng
• Nguồn sáng trắng


  • Ánh sáng Mặt trời (trừ lúc bình minh và hoàng hôn)
  • Các đèn dây tóc nóng sáng (đèn pin, đèn pha ô tô...)
• Nguồn sáng màu


  • Đèn LED
  • Đèn Laze
  • Đèn ống quảng cáo
  • Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu
• Phân tích ánh sáng trắng


  1. Cho chùm sáng trắng đi qua lăng kính

  2. Phản xạ trên mặt ghi của dĩa CD
• Hiện tượng phân tích ánh sáng

  • Cầu vồng
  • Ánh sáng màu trên váng dầu
  • Bong bóng xà phòng
• Dòng điện xoay chiều


  Dòng điện luân phiên đổi chiều
• Máy phát điện xoay chiều

  Có 2 bộ phận chính: Nam châm tạo ra từ trường và cuộn dây tạo ra dòng điện cảm ứng. Khi rô-to quay, số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thay đổi, trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.
• Trong các nhà máy điện người ta sử dụng máy phát điện xoay chiều
• Máy biến thế


  Có hai cuộn dây dẫn có số vòng dây khác nhau, đặt cách điện với nhau, và một lõi bằng sắt có pha silic chung cho hai cuộn dây. Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều, do hiện tượng cảm ứng điện từ, ở hai đầu cuộn thứ cấp cũng xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều.
• Khi truyền tải điện năng đi xa, một phần điện năng bị hao phí do hiện tượng tỏa nhiệt trên dây dẫn
• Cách giảm hao phí điện năng trên dây tải điện


  Giảm điện trở của dây hoặc tăng hiệu điện thế truyền tải
• Trong thực tế, người ta dùng máy biến thế để tăng hiệu điện thế đặt vào đầu đường dây tải điện để giảm hao phí
• Trường hợp cần sử dụng kính lúp

  • Quan sát các vật nhỏ
• Tiêu cự kính lúp


  Khoảng cách từ kính lúp đến vật cần quan sát
• Ảnh qua kính lúp

  • Ảnh thật, lớn hơn vật