dierkunde - diversiteit

• Dier


  Niet tot de planten behorend levend wezen, m.n. zo een dat begaafd is met gevoel en willekeurige beweging
• Dier


  Met zintuigen uitgerust meercellig organisme dat zijn energie verkrijgt uit andere dierlijke of plantaardige organismen
• We weten niet of elk dier gevoel heeft
• Organismen


  • Protista
• Dier


  • Meercellig
  • Flexibele celmembraan
  • Actieve voortbeweging
  • Kunnen zich seksueel voortplanten
  • Grote diversiteit in vorm en habitat
• Dier


  • Geen celwand
  • Heterotroof
  • Hebben organen die bestaan uit weefsels/weefselcellen
  • Kunnen bewegen, vluchten, nieuwe oorden opzoeken
• Bijna geen enkel dier kan aseksueel voortplanten, bijna altijd seksuele reproductie
• Embryonale ontwikkeling


  1. Zygote

  2. Morula

  3. Blastula

  4. Gastrula
• Dieren


  • Invertebraten
  • Vertebraten
• Gewervelde hebben inwendig skelet, ongewervelden hebben uitwendig skelet
• Habitats van dieren


  • Land
  • Zee
  • Lucht
• Meeste dieren in water en op land
• Dieren


  • Heterotroof
  • Multicellulair
  • Cellen hebben geen celwand
  • Kunnen meestal bewegen
  • Sexuele voortplanting
• Dieren


  • Karakteristiek patroon van embryonale ontwikkeling
  • Erg divers in vorm en habitat
  • 90% is invertebraat
• Bestaansproblemen bij dieren steeds dezelfde: verkrijgen voedsel en zuurstof, verwijderen afvalstoffen, evenwicht in water- en zoutbalans, in stand houden van de soort
• Aanpassingen van dieren


  • Longen
  • Kieuwen
  • Trachea
  • Urine
  • Ureum
• Oplossing voor bestaansproblemen verschilt naargelang habitat & morfologie/fysiologie
• Evolutie van dieren


  • Weefsels
  • Symmetrie
  • Lichaamsholte
  • Embryonale ontwikkeling
  • Segmentatie van lichaamseenheden
• Synapomorfie


  Uit eenzelfde structuur ontwikkelen verschillende dingen
• Convergente evolutie


  Je krijgt dezelfde structuren maar ze komen van een andere weg
• Parazoa (Sponzen) hebben geen gedefiniëerde weefsels en organen, komen voor als celaggregaten, geen irrevesibele differentiatie
• Eumetazoa (alle andere dieren) hebben gescheiden en goed afgelijnde weefsels, irreversibele differentiatie voor de meeste celtypes
• Radiale symmetrie


  Lichaamsdelen zitten rond een centrale as, sectie in twee gelijke delen in gelijk welk 2D vlak

  
• Bilaterale symmetrie


  Linker en rechterhelft zijn spiegelbeeld, alleen het sagittale vlak deelt organisme in twee gelijke delen

  
• Bilaterale symmetrie geeft grotere en directionele mobiliteit doorheen hun milieu, concentratie van specifieke organen op verschillende plaatsen in het lichaam, cephalisatie
• Meeste dieren bestaan uit drie kiemlagen: ectoderm, mesoderm, endoderm
• Lichaamsholte (coeloom)


  Ruimte omgeven door mesoderm, ondersteunt de weefsels, verdeelt materialen over het lichaam, is plaats van complexe ontwikkelingsinteracties, laat ontwikkeling van orgaansystemen toe
• Basistypes van bouwplan bij Bilateria

  • Acoelomata
  • Pseudocoelomata
  • Coelomata
• De lichaamsholte laat ontwikkeling van geavanceerde orgaansystemen toe en verdeelt materialen over het lichaam
• Grotere coelomata hebben een circulatiesysteem voor aanvoer van nutriënten en zuurstof en afvoer van afvalproducten en CO2
• olte (coeloom)


  ruimte omgeven door mesoderm
• Gevormd tijdens de embryonale ontwikkeling

  Ondersteunt de weefsels, verdeelt materialen over het lichaam, is plaats van complexe ontwikkelingsinteracties, laat ontwikkeling van orgaansystemen toe
• Variaties in lichaamsbouw


  • kwallen
• Drie basistypes van bouwplan zijn ontstaan bij BiIateria

  • Acoelomata: hebben geen lichaamsholte, ruimte tussen meso- en endoderm is opgevuld met cellen en organisch materiaal
  • Pseudocoelomata: hebben pseudocoel tussen meso- en endoderm
  • Coelomata: vloeistof/gas bevattende lichaamsholte volledig omgeven door mesoderm = coeloom
• Coeloom


  Omgeven door laagje epitheelcellen = peritoneum
• Acoelomata hebben geen ceoloom
• Acoelomata zijn omgeven door 2 lagen mesoderm
• Ontstaan in mesodorm, afgeleid van 2 mesoderme vliezen


  Peritoneum
• Lichaamsholte


  • Laat ontwikkeling van geavanceerde orgaansystemen toe en verdeelt materialen over het lichaam
• Grotere coelomata hebben


  • Een circulatiesysteem voor aanvoer van nutriënten en zuurstof en afvoer van afvalproducten en CO2