Aralin 15-16

• full employment - pinakamainam na estado
• mga nakakaapekto sa demand ng mga mamimili (pagkonsumo)

  • kita
  • kayamanan
  • utang
  • interes sa pautang
  • kumpiyansang pinansiyal
• ang investment ay nakasalalay sa dami ng mamumuhunan
• interes - ginagamit na puhunan upang mapalago ang kanilang negosyo
• sa grap, ang nasa y-axis ay ang datos na tumutukoy sa presyo ng mga kalakal at serbisyo sa ekonomiya
• pakanang galaw - pagtaas ng demand
• mga nakakaapekto sa demand ng pamahalaan (paggasta ng pamahalaan)

  • mga ipinapasang batas
  • pangungutang
  • mga proyekto
• tinatawag ding full employment ang LRAS dahil ipinapakita nito ang kabuuang dami ng kalakal at serbisyo na kayang gawin sa isang ekonomiyang buo ang lakas paggawa at produktibo ang paggamit sa yamang likas
• pakaliwang paggalaw - pagbaba ng demand
• ang aggregate demand ay ang kabuuang halaga ng mga kalakal at serbisyong binili sa bansa sa loob ng isang takdang panahon
• ang x-axis ay ang real GDP sa kurba na tumutukoy sa bilang ng kalakal at serbisyong nagagawa ng bansa
• LRAS - long-run aggregate supply
• mga bahagi ng short-run aggregate supply

  • horizontal range
  • intermediate range
  • vertical range
• ang short-run aggregate supply ay kapareho ng kurba ng suplay na mayroong positibong kiling
• mga nakakaapekto sa demand ng bahay-kalakal (pamumuhunan)

  • interes
  • estado ng negosyo
• ang consumer price index, producer price index at GDP deflator ay ang mga sukat na nakapagbibigay sa mga ekonomista ng average price levels ng mga kalakal at serbisyo sa ekonomiya
• SRAS - short-run aggregate supply
• tatlong bagay na nakapagpapagalaw sa kurba ng aggregate supply

  • pagbabago ng presyo ng mga hilaw na materyales
  • teknolohiya at pagiging produktibo ng lakas paggawa
  • pagbubuwis ng pamahalaan
• ang aggregate supply ay ang kurba na nagpapakita ng kabuuang dami ng produkto na handang ipagbili ng mga bahay-kalakal at ng buong ekonomiya sa bawat antas ng presyo
• intermediate range - sa bahagi na ito ay nalulugar ang kurba ng SRAS sa full employment
• kayamanan - halaga ng pag-aaring yaman ng mga mamimili
• ang vertical range ay ang hangganan ng mga kalakal at serbisyong kayang gawin ng pambansang ekonomiya
• ang long-run aggregate supply ay guhit patayo at tumutukoy sa kabuuang dami ng produkto na kayang magawa ng isang ekonomiya kung gagamitin nito ang lahat ng salik ng produksyong taglay nito
• horizontal range - bahagi ng SRAS na pinakamalayo sa full employment
• recession - hindi magandang estado ng ekonomiya ng bansa
• economic fluctuation - pagbabago-bago sa presyo at demand ng mga kalakal
• discretionary fiscal policy - sinasadyang alamin ang suliraning pang-ekonomiya ng bansa
• mga salik na naiimpluwensyahan ng patakarang piskal

  1. buwis na ipinapataw sa mga bahay-kalakal
  2. paggasta ng pamahalaan
  3. income tax
• income tax - buwis na kinakatas sa mga sahod ng mga manggagawa
• ginagamit ang expansionary fiscal policy kapag mababa ang aggregate demand o nasa recession ang bansa
• automatic fiscal policy - patakarang piskal na hindi pinlano ng pamahalaan
• ayon sa ekonomistang si John Maynard Keynes, nagagamit ang patakarang piskal kapag dumaraan sa recession o depression ang isang bansa
• patakarang piskal - paraan ng pagbubuwis at paggasta ng pamahalaan upang patakbuhin ang ekonomiya ng bansang kanyang nasasakupan