PATOMORFY BAZA

• ZANIK - ATHROPHIA

  Zmniejszenie wymiarów komórki spowodowane utratą substancji komórkowej

  Zmniejszenie objętości komórki, tkanki, narządu lub całego ciała

  * Stopniowe pomniejszenie objętości komórek (lub zmniejszenie ich liczby) co prowadzi do zmniejszenia się

  narządu i upośledzenia jego czynności

  • dotyczy narządów prawidłowo rozwiniętych, może dotyczyć całego narządu (hypoplasia – niedorozwój lub

  aplasia – wrodzony brak) lub jego części
• Zanik ze względu na PRZYCZYNE

  • ZANIK Z NIECZYNNOŚCI (atrophia ex inactivitate)
  • ZANIK Z NIEDOŻYWIENIA (atrophia ex inanitione)
  • ZANIK Z UCISKU (atrophia e compressione)
  • ZANIK SPOWODOWANY USZKODZENIEM UNERWIENIA (atrophia troponeurotica)
  • ZANIK SPOWODOWANY DZIAŁANIEM CZYNNIKÓW FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH
• ZANIK Z NIECZYNNOŚCI (atrophia ex inactivitate)


  narząd nie wykonuje swojej normalnej funkcji, np. unieruchomienie kończyny
• ZANIK Z NIEDOŻYWIENIA (atrophia ex inanitione)


  przy wycieńczeniu organizmu, przewlekłe choroby, głodzenie, choroby nowotworowe
• ZANIK Z UCISKU (atrophia e compressione)


  ucisk-> niedokrwienie i niedożywienie komórek ->zanik komórek, np. kamień w miedniczce nerkowej -> stopniowy zanik nerki
• ZANIK SPOWODOWANY USZKODZENIEM UNERWIENIA (atrophia troponeurotica)

  bez układu nerwowego mięśnie są bezużyteczne; przecięcie nerwu, schorzenia -> styk synaptyczny, porażenie nerwów w nosówce u psa
• ZANIK SPOWODOWANY DZIAŁANIEM CZYNNIKÓW FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH


  jady zwierząt, toksyny bakteryjne, substancje żrące, promieniowanie jonizujące-> uszkodzenie młodych proliferujących komórek, zanik błony śluzowej i tkanki kostnej- przy chorobach zakaźnych (ZZZN u świń), przewlekła rozedma pęcherzykowa płuc (emphysema alveolare pulmonum)
• Zwyrodnienie (degeneratio)


  Stan patologiczny w przebiegu którego w komórkach lub pozakomórkowo dochodzi do zmian pojawiania się substancji które fizjologicznie nie występują lub występują w małych ilościach
• Podział zwyrodnienia

  • Na tle zaburzeń przepuszczalności błon komórkowych
  • Na tle zaburzeń przemiany białkowej
  • Na tle zaburzeń przemiany tłuszczowej
  • Na tle zaburzeń przemiany węglowodanów
  • Na tle zaburzeń przemiany mineralnej
  • Zmiany barwnikowe
• Zwyrodnienie na tle zaburzeń przepuszczalności błon komórkowych

  • Miąższowe (degeneratio parenchymatosa)
  • Wodniczkowe (degeneratio hydropica s. vacuolisatio)
• Zwyrodnienie na tle zaburzeń przemiany białkowej

  • Szkliste (d. hyalinea)
  • Koloidowe (d. colloidea)
  • Skrobiowate/amyloidowe (d. amyloidea)
  • Śluzowe (d. myxomatodes/ mucosa)
  • Rogowe (d. keratinosa)
  • Włóknikowe (d. fibrinoidea)
• Zwyrodnienie amyloidowe to odkładanie pozakomórkowo AMYLOIDU- to białko fibrylarne, nie jest substancją jednorodną
• Rodzaje amyloidoz

  • AMYLOIDOZY PIERWOTNE
  • AMYLOIDOZY WTÓRNE (REAKTYWNE)
• AMYLOIDOZY PIERWOTNE


  Odkładanie się włókien amyloidu tylu AL, w gammopatiach przy szpiczaku mnogim
• AMYLOIDOZY WTÓRNE (REAKTYWNE)

  Odkładanie się włókien amyloidu typu AA, przewlekłe zapalenia, choroby zakaźne, pasożytnicze, nowotworowe
• ZŁOGI AMYLOIDU ODKŁADAJĄ SIĘ TAM GDZIE TKANKA ŁĄCZNA I LIMFOCYTARNA
• Zwyrodnienie amyloidowe wątroby

  • Odkładanie się amyloidu między hepatocytami, a śródbłonkiem naczyń -> niedokrwienie-> zanik (wątroba krucha, pęka)
• Zwyrodnienie amyloidowe śledziony

  • Miazga biała- postać ogniskowata zmiany w pobliżu grudek chłonnych, w miejscu grudek chłonnych- > SZKLISTE WYSPY (jak ziarna sago-> śledziona sagowata)
  • Miazga czerwona- postać rozlana śledziona jak szynka peklowana, śledziona szynkowata lub sadłowata
• Zwyrodnienie amyloidowe nerek

  • Amyloid w kłębuszkach i torebce, pętle naczyń zgrubienie i zanik światła, kłębek w szklistą grudkę się zamienia
• Zwyrodnienie miąższowe (degeneratio parenchymatosa)

  Zwyrodnienie na tle zaburzeń przepuszczalności błon komórkowych­ są formą ostrego obrzęku komórek, przyczyną jest uszkodzenie błony plazmatycznej i jej funkcji jako pompy jonowej

  · W przebiegu chorób zakaźnych, gorączkowych, niedokrwistości, zatruć

  · Dotyczy przede wszystkim nn. Miąższowych(wątroba,nerki,mm.sercowy i mm.szkieletowe)

  -zmiany najwcz. w mitochondriach
• Zwyrodnienie miąższowe

  Narząd jest powiększony, zazwyczaj blady, często barwy szarej, bez połysku,kruchy Wygląda jak ugotowany albo polany wrzątkiem Torebka jest napięta, a po nacięciu łatwo się rozchodzi
• Zwyrodnienie wodniczkowe ( degeneratio hydropica)

  Rodzaj zwyrodnienia na tle zaburzeń przepuszczalności błon komórkowych, forma ostrego obrzęku komórek

  Na i H20 wnikają do komórki, a K papa ­> wodniczki w cytoplazmie
• zaburzenia przemiany mineralnej

  • zaburzanie przemiany wapniowej
  • zaburzanie przemiany puryn
  • tworzenie się złogów, kamieni i piasku
• Wymień choroby układu kostno-stawowego zwierząt wywołane nieprawidłową gospodarką wapniowo-fosforową

  • wrodzne zahamowanie wzrostu chrząstek płodu (chondrodystrohpiafoetalis s.  achondrolpasia)
  • krzywica (rachitis)
  • rozmiękanie kości (osteomalacia)
  • osteopatia czaszkowo-żuchwowowa (osteopatia craniomandibularis)
  • włóknista dystrofia kości ( osteodystrophiafibrosa)
• 1.a) wrodzne zahamowanie wzrostu chrząstek płodu b) (chondrodystrohpiafoetalis s.  achondrolpasia)

  c)podłoże genetyczne,  zahamowanie podziałów mitotycznych chondrocytów d)skrócenie kończyn, skrócenie podstawy czaszki, zniekształcenie wyrostka kości nosowej.
• 2. a) krzywica b) rachitis c) niedobór witaminy D w diecie upośledzenie mineralizacji d) różaniec krzywiczy, skrzywienie kręgosłupa, deformacja nasad kości
• 3. a)rozmiękanie kości b)osteomalacia c) niedobór witaminy D zmiany w kościach spowodowane odwapnieniem d) jama szpikowa rozszerzona, istota zbita staje się gąbczasta, na miejscu tk. kostnej następuje tkanka kostanawa nieulegająca wapnieniu
• 4. a)osteopatia czaszkowo-żuchwowowa b) osteopatia craniomandibularis c)przyczyna nieznana rozrost i deformacja kości d) symetryczny rozrost kości żuchwa skraniowa potyliczna, zanik mięśni żwaczy wapnienie tkanek miękkich
• 5. a) włóknista dystrofia kości b) osteodystrophiafibrosa c) Etiologia jest nieznana, prawdopodobnie przyczyną jest nadczynność

  przytarczyc. d) Polega na intensywnej przebudowie kości czaszki, rzadziej kończyn, w której resorpcja dominuje nad procesami kościotworzenia , rozrost szpiku włóknistego w miejscu tkanki

  kostnej.
• • Zwyrodnienia na tle zaburzeń przemiany mineralnej:

  o Zwapnienie (calcificatio)

  o Niedobory fosforanowo-wapniowe

  → Krzywica (rachitis)

  → Rozmiękanie kości (osteomalatio)

  → Włóknista dystrofia kości (osteodystrophia fibrosa)

  o Wapnienie obcosiedliskowe

  → Fizjologiczne

  → Patologiczne: dystroficzne, przerzutowe

  o Inkrustacja

  o Skamienienie

  o Skamieniały płód

  o Złogi

  o Piasek

  o Kamienie
• • Wapnienie obcosiedliskowe (calcificatio heterotrophica)

  FIZJOLOGICZNE:

  • tkanka kostna

  • szyszynka

  • splot naczyniówkowy mózgu (piasek mózgowy)

  • kamyczki błędnika

  PATOLOGICZNE:

  • odkładanie soli wapnia z małymi domieszkami Fe, Mg i innych związków mineralnych w tkankach innych

  niż fizjologicznie
• C. WAPNIENIE DYSTROFICZNE (calcificatio dystrophica)

  odkładanie soli wapnia w uszkodzonych tkankach lub w tkankach, w których był lub jest proces zapalny,

  zwyrodnienie lub martwica

  • przy chorobach zakaźnych (gruźlica)

  • choroby pasożytnicze (sarkosporidioza), nicienie

  • wapnienie skrzepów-> kamienie żylne, kamienie tętnicze
• D. WAPNIENIE PRZERUTOWE (calcificatio methastatica)

  Przy nadczynności przytarczyc, nadmiernym podawaniu witaminy D, wysokim poziomie wapnia we krwi,

  nowotworach kości, zaburzenia RZK.
• Niedokrwistość zakaźna koni (NZK; anemia infectiosa equorum)

  ● Choroba zwierząt jednokopytnych wywołana przez retrowirus który ma powinowactwo do układu siateczkowohistiocytarnego i czerwonych krwinek.

  ● Charakterystycznym objawem tej choroby jest występowanie w wątrobie i innych narządach syderocytów i nacieków limfoidalnych.
• NZK

  ○ Postać ostra- powiększenie wątroby, śledziony, obrzęk węzłów chłonnych, nerek, wybroczyny w nerkach, pod opłucną, nasierdziem, zwyrodnienie mięśnia sercowego, żółtaczka.

  ○ W postaci podostrej i przewlekłej objawy posocznicowe zanikają a wyraźniej występuje wyniszczenie i niedokrwistość.
• MARTWICA BALSERA/MARTWICA ENZYMATYCZNA TKANKI TŁUSZCZOWEJ-

  Necrosis adiposa s. Balseri

  Powstaje po uwolnieniu enzymów lipolitycznych trzustki do okolicznych tkanek i uaktywnieniu enzymu lipazy,

  Występuje przy zatkaniu przewodów trzustkowych.

  Tkanka tłuszczowa zostaje rozłożona na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol,

  Kwasy tłuszczowe łączą się z solami Na, K, Ca tworzac mydła,

  Mydła sodowe i potasowe oraz glicerol ulegają wessaniu,

  Mydła wapniowe pozostają w tkankach tworząc suche, kredowe, bezstrukturalne ogniska,

  Przykładem jest martwica krwotoczna trzustki.
• MARTWICA WOSKOWA MIĘŚNI (NECROSIS ZENKERI S. CEREA)

  ➢ schorzenie dotyczy mięśni prążkowanych

  ➢ może pojawić się w przebiegu tężca, pryszczycy, mięśniochwatu porażennego u koni pokarmowej dystrofii mięśni spowodowanej niedoborem selenu i wit. E

  ➢ dotyczy młodych zwierząt, głównie jagniąt, cieląt, prosiąt

  ➢ miesnie przypominają wyglądem mieso rybie, sa blade,wodniste

  ➢ Obraz mikroskopowy: zwyrodnienie szkliste mięśni

  ○ fragmentacjia włókien mięśniowych, które tracą poprzeczne prążkowanie,

  ○ rozwija się aseptyczny odczyn zapalny oraz inkrustacja obumarłych włókien mięśniowych solami wapnia
• MARTWICA (NECROSIS)

  Zmiana wsteczna powodująca przerwanie objawów życiowych w objętych nią tkankach.
• Rodzaje martwicy jądra

  ● rozpuszczenie jądra (karyolysis) - poprzedzony rozpuszczeniem chromatyny

  (chromatolysis)

  ● rozpad jądra (karyorrhexis) - poprzedzony rozbiciem chromatyny na ziarna i grudki

  (chromatorrhexis)

  ● wysychanie jądra z zagęszczeniem chromatyny (karyopycnosis)

  ● obrzmienie jądra i powstanie wodniczek (vacuolisatio)
• Zmiany martwicze w cytoplazmie

  ● obrzmienie i zatarcie się cech charakterystycznych dla cytoplazmy (plasmolysis)

  ● wzrost kwaso chłonności cytoplazmy (martwica kwasochłonna)

  ● tworzenie się wodniczek

  Rodzaje

  ● martwica rozpływna (necrosis cum colliquatione s. colliquatio)

  ● martwica skrzepowa- denaturacyjna (necrosis cum coagulatione s. n. cum denaturatione)

  ○ serowacenie (caseificatio s. tyrosis)

  ○ martwica woskowa- martwica Zenkera (necrosis cerea s .Zenkeri)

  ○ martwica enzymatyczna tkanki tłuszczowej - martwica tłuszczowa Balsera(necrosis adiposa s. necrosis Balseri)

  ● zgorzel (gangraena)