DALUMAT SA/NG FILIPINO [Completed ]

• Pagbasa


  Ang pag-alam sa kahulugan, kahalagahan at mga kasanayang matututunan rito ay mahalaga upang maging mas epektibo at makabuluhan ang kabuuang karanasan sa pagbabasa
• Pagbasa (Anderson 1985)


  Isang proseso ng pagbuo ng kahulugan mula sa mga nakasulat na teksto. Ito ay may isang kompleks na kasanayan na nangangailangan ng koordinasyon ng iba't iba at magkakaugnay na pinagmulan ng impormasyon
• Tekstong akademiko


  • Nangangailangan ng maingat, aktibo, replektibo at maparaang pagbasa upang lalong maunawaan ang mga binabasang akda
• Maingat


  Kailangang usisain, busisiin ang mga ebidensya at suriin kung gaano kalohikal ang teksto at hindi batay sa haka-haka lamang
• Aktibo


  Habang nagbabasa ay may pagtatala at may anotasyong ginagawa ang mambabasa upang maging malinaw ang ipinapahayag ng teksto
• Maparaan


  Maaaring gumamit ng ilang estratehiya upang maunawaang mabuti ang teksto
• Replektibo


  Nabibigyang katibayan o patunay ang nabasa kaugnay ng mga kaalaman at sariling kaalman ng mambabasa
• Kinakailangang unawain ng mapanuring mambabasa

  • Sinasabi ng teksto
  • Inilalarawan ang teksto
  • Ipinapahiwatig ng teksto
• Uri ng teksto


  • Informativ
  • Deskriptiv
  • Ekspository
  • Prosijural
  • Argumentativ
  • Persweysiv
  • Referensyal
• Estratehiya sa mapanuring pagbasa


  • Skimming
  • Scanning
  • Brainstorming
  • Previewing
  • Contextualizing
  • Questioning
  • Outlining
  • Summarizing
  • Evaluating
  • Comparing and Contrasting
• SAWIKAAN


  Isang proyekto na nagtatampok sa pamimili ng pinakamahahalagang salita na namayani sa diskurso ng mga Filipino sa nakalipas na taon
• SAWIKAAN (Galileo S. Zafra) (2005)

  Isang masinsinang talakayan para piliin ang pinakanatatanging salitang namayani sa diskurso ng sambayanan sa nakalipas na taon
• Mga organisasyong nabuo para sa pagpapaunlad at pagpapalaganap ng Wikang Filipino

  • Filipinas Institute of Translation, Inc. (FIT)
  • Komisyon sa Wikang Filipino (KWF)
  • National Commision for Culture and Arts (NCCA)
• Katangian ng mga salita na maaaring ituring na Salita ng Taon

  • Bagong imbento
  • Bagong hiram sa katutubo o banyagang wika
  • Luma ngunit may bagong kahulugan
  • Patay na salitang muling binuhay
• Pamantayan sa pagpili ng Salita ng Taon


  • Kabuluhan ng salita sa buhay nating mga Pilipino at/o pagsalamin nito ng katotohanan o bagong pangyayari sa ating lipunan
  • Lawak at lalim ng saliksik sa salita, gayundin ang retorika o ganda ng paliwanag at paraan ng pagkumbinsi sa mga tagapakinig
  • Paraan ng presentasyon
• Wika


  Isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na bantas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan.
• Wika


  Ginagamit ang pamamaraang ito sa pagpapaabot ng kaisipan at damdamin sa pamamagitan ng pagsasalita at pagsulat.
• Wika

  • Ginagamit ito upang malinaw at epektibong maipahayag ang damdamin at kaisipan ng tao. Ito ang midyum sa pakikipag-talastasan o komunikasyon.
• Kahalagahan ng Wika


  • Sumasalamin ito sa kultura at panahong ating kinabibilanagan. Isa itong mabuting kasangkapan sa pag papalaganap ng kaalaman.
• Dalumat


  Pagkakaroon ng kakayahan na mag-isip ng malalim. Hindi ito basta-basta simpleng mga salita, pangangatwiran o pag-iisip na madalas na nagagamit ng mga tao.
• Dalumat


  Kadalasan ito ay ang pagsasaad ng ibang kahulugan sa mga simpleng salitang paksa o partikular na sitwasyon ng isang tao.
• Sawikain/Idyoma


  Isang pagpapahayag na ang kahulugan ay hindi komposisyunal - sa ibang salita, hindi binubuo ng tumpak na kahulugan ang mga kanya-kanyang salita na nabuo.
• Sawikain


  • Ito ay di-tuwirang pagbibigay kahulugan at pagpapakita ng kaisipan at kaugalian ng isang lugar.
• Salawikain


  • Nagsisilbing aral sa pamumuhay, ito ay sumasalamin sa ugaling Pilipino at naglalayong magbigay patnubay sa pang-araw-araw na pamumuhay.
• Ambagan


  Pambansang komperensiya sa paglikom ng mga salita mula sa iba't-ibang wika sa Pilipinas. Isinasagawa tuwing dalawang taon.
• Taong 2009, nagkaroon ng isang forum ang Ambagan na may hangad na pausbungin ang Wikang Filipino.
• Ambagan


  • Pinangungunahan ng Filipinas Institute of Translation at adhikain nilang makalikom ng mga salita mula sa iba't ibang wika at matalakay ang kahulugan, kasaysayan at gamit ng salita pati na ang kahalagahan nito upang mailahok sa korpus ng ibang bansa.
• Walong Diyalektikong ginagamit sa bansang Pilipinas

  • CEBUAN0
  • ILONGGO
  • BIKOLANO
  • ILOKANO
  • KAPAMPANGAN
  • PANGGASINENSE
  • WARAY
  • TAGALOG
• Mga salitang wala sa diksyunaryo

  • ginahigugma
  • kabalan
• Salita ng Taon 2004: Canvass
• Salita Ng Taon 2005 : Huweteng
• Salita Ng Taon 2006 : Lowbat
• Salita Ng Taon 2007 : Miskol
• Salita Ng Taon 2010 : Jejemon
• Salita Ng Taon 2012 : Wang - Wang
• Salita Ng Taon 2014 : Selfie
• Salita Ng Taon 2016 : Fotobam
• Salita Ng Taon 2018 : Tokhang
• Salita Ng Taon 2020 : Pandemya
• mahadlok : takot