BIOLEG 1.5

• Hafaliad Ffotosynthesis

  Carbon Deuocsid + Dwr = Ocsigen + Glwcos
• Un ffordd mae planhigyn yn defnyddio glwcos yw yn syth I mewn I resbiradaeth I ryddhau egni
• Un ffordd mae planhigyn yn defnyddio glwcos yw I greu cellwlos sy'n ffurfio cellfuriau
• Un ffordd mae planhigyn yn defnyddio glwcos yw I drawsnewid startsh I storio
• Un ffordd mae planhigyn yn defnyddio glwcos yw I greu cemegion newydd fel proteinau ac olewau
• Un factor cyfyngol yw tymheredd
• Mae cynyddu'r tymheredd yn cynyddu'r cyfradd sy'n golygu mwy o egni cinetig ar gyfer mwy o wrthdrawiadau llwyddiannus
• Os mae'r tymheredd yn rhy boeth bydd yn dechrau dadnatureiddio'r ensymau
• Un factor cyfyngol yw carbon deuocsid
• Mae cynyddu'r crynodiad o garbon deuocsid yn cynyddu'r cyfradd
• Un factor cyfyngol yw golau
• Mae cynyddu'r golau yn cynyddu'r cyfradd
• Ar ol i'r golau cyrraedd ei optimum, mae cloroffyl methu amsugno rhagor o golau
• Arbrawf - effaith arddwysedd golau ar ffotosynthesis

  Newidyn annibynnol - Pellter y lamp o'r planhigyn (cyfarpar)

  Newidyn dibynnol - Niger y swigod pob munud
• Er mwyn sicrhau ni fydd tymheredd yn effeithio'r arbrawf arddwysedd golau, Mae rhaid rhoi bicer llawn dwr rhwng y lamp a'r planhigyn, felly fydd yn amsugno darn o'r egni gwres
• Er mwyn cadw'r crynodiad o CO2 yn gyson mae angen mas o sodiwm bicarbonad
• Er mwyn cadw'r rhywogaeth y planhigyn yn gyson mae angen defnyddio'r yn planhigyn pob tro trwy gydol yr arbrawf
• Casgliad yr arbrawf

  Mae'r nifer o swigod yn lleihau pob tro pan fydd pellter rhwng y planhigyn a'r lamp yn cynyddu. Felly mae cyfradd ffotosynthesis yn arafu wrth i'r pellter rhwng y planhigyn a'r lamp cynyddu oherwydd mae llai o egni golau yn cyrraedd y planhigyn ac mae llai o ocsigen yn cael ei greu
• Problem - Anodd rheoli'r tymheredd ganlyniad i'r gwres o'r bwlb

  Gwelliant - Defnyddio bwlb LED yn lle oherwydd mae'n rhyddhau llai o gwres
• Problem - Anodd cyfri swigod yn fanwl a chyfaint pob swigod yn amrywio

  Gwelliant - Mesur chyfaint yr ocsigen gyda silindr mesur sy'n cael ei cynhyrchu pob munud
• Profi deilen am startsh

  1. Rhoi'r deilen mewn bicer o ddwr berwedig am 1 munud. Er mwyn ladder y celloedd yn y ddeilen
• Profi deilen am startsh

  2. Tynnu'r ddeilen o'r dwr ai rhoi hi mewn tiwb berwi sy'n hanner llawn ethanol
• Profi deilen am startsh

  3. Rhoi'r tiwb profi sy'n cynnwys y ddeilen a'r ethanol yn y dwr poeth am 10 munud. Er mwyn dadliwio y ddeilen trwy hydoddi'r cloroffyl
• Profi deilen am startsh

  4. Tynnu'r ddeilen o'r tiwb berwi ai golchi hi yn y bicer o ddwr. Er mwyn meddalu y deilen
• Profi deilen am startsh

  5. Rhoi'r deilen ar deilsen when ai gorchuddio hi again iodin. Unrhyw rhannau sy'n cynnwys startsh yn troi'n lliw dulas
• Dadstartsio

  • Mewn tywyllwch 24-48 awr
  • Dim ffotosynthesis
  • Torri lawr startsh i glwcos a'i defnyddio mewn resbiradaeth
• Sut I ymchwilio I effaith carbon deuocsid

  Sut - Gosod sodiwm hydroscid yn yr clochen sy'n amsugno CO2

  Canlyniad - gyda CO2 = dulas = startsh yn bresennol

  dim CO2 = brown = dim startsh

  Casgliad - Planhigyn yn angen CO2 am ffotosynthesis
• Sut I ymchwilio effaith cloroffyl

  Sut - Deilen fraith o gwyrdd = gyda cloroffyl

  Deilen fraith o gwyn = dim gyda cloroffyl

  Canlyniad - cloroffyl = dulas = startsh yn bresennol

  dim cloroffyl = brown = dim startsh yn bresennol

  Casgliad - Planhigion angen cloroffyl am ffotosynthesis
• Sut I ymchwilio I effaith golau

  Sut - Gorchuddio than o'r deilen gyda foil/cardfwrdd

  Canlyniad - Golau = dulas = startsh yn bresennol

  Dim golau = brown = dim startsh yn bresennol

  Casgliad - Planhigion angen golau ar gyfer ffotosynthesis
• Mae angen dwr ar Planhigion ar gyfer ffotosynthesis
• Mae angen dwr ar planhigion ar gyfer cludiant mwynau.
• Mae angen dwr ar planhigion ar gyfer cynhaliaeth.
• Mae Nitrad yn helpu tyfiant trwy creu proteinau
• Heb Nitrad mae gan planhigyn twf gwael
• Mae Potasiwm yn actifadu ensymau sydd yn bwysig ar gyfer ffotosynthesis a helpu twf ffrwythau
• Heb Potasiwm mae deilen y planhigyn yn troi'n felyn
• Mae Ffosffad yn helpu gwreiddiau tyfu
• Heb Ffosffad mae'r gwreiddiau'n tyfu'n wael
• Trydarthiad - dwr yn anwedd drwy'r stomata (sy'n achosi prinder dwr yn y ddeilen)
• Sylem - Dwr/Mwynau