Viêm đặc hiệu

• VIÊM ĐẶC HIỆU

  • Tổn thương đại thể hoàn toàn rõ rệt
  • Tổn thương vi thể: đặc hiệu cho tác nhân gây bệnh
• Bệnh nhân nam 15 tuổi, có hạch cổ 3 tháng nay to dần
• Kèm sụt cân, đổ mồ hôi, sốt ớn lạnh
• FNA (fine needle aspiration)

  • Tế bào dạng biểu mô
  • Hoại tử
  • Đại bào
• Nhuộm AFB
• Chẩn đoán Mycobacterium Tuberculosis

  
• Vi khuẩn lao

  • Dài 1 - 4µ
  • Đường kính 0,3µ, xếp hình dây
  • Vi khuẩn ái khí
  • Không di động
  • Phân chia nhanh trong vòng 20 giờ

  
• Thành phần hóa học cấu tạo vi khuẩn lao

  • Các chất lipid: acid mycolic, acid phtioic
  • Chất protein (cấu tạo nên tuberculo-protein)
  • Chất carbohydrate dưới dạng polysaccharid
• Hai trực khuẩn lao gây bệnh cho người

  • Mycobacterium hominis
  • Mycobacterium bovis

  
• Nhuộm Ziehl Nelsen phát hiện trực khuẩn lao

  
• Phát hiện bệnh lao

  • Dùng tuberculin phát hiện lao
  • Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ
  • Sinh thiết

  
• BCG (bacille Calmette-Guérin) phòng ngừa lao
• Phản ứng Mantoux


  • Tiêm trong da 0,1ml tuberculin
  • Đọc kết quả sau 48 - 72 giờ

  
• PPD test


  Purified protein derivative (PPD)
• Vaccine BCG phòng lao

  • Thử nghiệm 13 năm (230 lần nuôi cấy)
  • Cấy trực khuẩn lao độc của bò trong khoai tây và mật bò => chủng không độc
  • Thử nghiệm trên súc vật => áp dụng cho người (1924)
• Các dạng tổn thương đại thể

  • Hạt lao (hạt kê)
  • Củ kê
  • Củ sống
  • Củ hóa bọc
  • Dạng lan tỏa
  • Dạng khu trú
  • Ít gặp

  
• Củ kê

  Là tổn thương cơ bản: nhiều hạt kê hợp thành đám quanh 1 phế quản nhỏ, ranh giới rõ, vài mm - 3 cm, màu trắng, trung tâm màu vàng (hoại tử bã đậu)
• Các dạng củ

  • Củ sống
  • Củ hóa bọc
• Hình thái vi thể

  1. Xuất dịch (sớm nhất): sung huyết, phù, bạch cầu thoát mạch

  2. Nang lao

  3. Đại bào Langhans

  4. Thoái bào (Tế bào dạng biểu mô)

  5. Hoại tử bã đậu

  
• Nang lao

  • Đại bào Langhans
  • Thoái bào (Tế bào dạng biểu mô)
  • Hoại tử bã đậu
• Đại bào Langhans

  Do bạch cầu đơn nhân, mô bào, phế bào chuyển dạng
• Thoái bào (Tế bào dạng biểu mô)

  Do đại thực bào chuyển dạng

  
• Các hình thái viêm lao

  • Lao nhiễm (lao nguyên phát): phức hợp nguyên thủy
  • Lao bệnh (lao thứ phát)
  • U lao: phổi, ruột
• Các tổn thương dạng lao

  • Bệnh brucellosis
  • Bệnh sarcoidosis
  • Bệnh crohn
• PCR (polymerase chain reaction) trong chẩn đoán Lao
• Bệnh nhân nam 35 tuổi, có các mảng hồng ban ở da

  
• Không đau, không ngứa
• Vi khuẩn phong

  • Vi khuẩn Hansen (Mycobacterium leprae), hình que thẳng, hai đầu tròn, dài 5 - 8 m
  • Kháng cồn, acid, màu đỏ
  • Ký sinh trong tế bào
  • Có thể sống ngoài cơ thể 1-2 tuần
  • Nhạy cảm với ánh sáng
  • Sinh sản chậm, 12 ngày (có thể 25 ngày)
  • Thời kỳ ủ bệnh dài, trung bình là 3 - 5 năm

  
• Phản ứng Mitsuda


  • Phân biệt các thể bệnh phong
  • Sau 3-4 tuần: da nổi cục quầng đỏ, 5 - 10 mm, tồn tại lâu
  • Có miễn nhiễm cao: Mitsuda (+)
• Các hình thái tổn thương

  • Phong bất định (I)
  • Phong củ (TT)
  • Phong giáp biên (BB)
  • Phong u (LL)
• Phong bất định (I)

  • Không có đặc điểm rõ rệt
  • Viêm bì không đặc hiệu
  • Lâm sàng thoáng qua và khởi đầu của thể phong củ, u
  • Những dát, thiểu sắc, tăng sắc, vô sắc màu hồng ban hoặc màu đồng, vô cảm hoặc thiểu cảm
  • Viêm bì không đặc hiệu: lan tỏa hoặc quanh các phần phụ da
  • Trực khuẩn thường(-) hoặc ít, rời rạc
  • Mitsuda thường không rõ, (-): phong u, giáp biên, (+) phong củ
• Phong củ

  • 50 - 60%, nhẹ, ít lây, ít vi khuẩn
  • Mảng viêm phong, dát lớn hoặc nhỏ, không đau

  
• Trực tiếp: da, niêm mạc
• Phản ứng Mitsuda

  Sau 3-4 tuần: da nổi cục quầng đỏ, 5 - 10 mm, tồn tại lâu, có miễn dịch cao: Mitsuda (+)
• Các hình thái tổn thương

  • Phong bất định (I)
  • Phong cụ (TT)
  • Phong giáp biên (BB)
  • Phong u (LL)
• Phong u: tế bào phong (Filte's fast acid stain)

  
• Viêm giang mai
• Đường lây truyền

  • Trực tiếp: qua quan hệ tình dục
  • Mẹ sang con
• Các giai đoạn

  • Giang mai I
  • Giang mai II
  • Giang mai III
• m, ñaøy raén


  Cöùng, khoâng ñau