FPL

• Akademikong Pagsulat


  Mga pormal na sulatin, ulat, eksperimento, imbestigasyon, pagsusuri o kritisismo, rebyu, pamanahong papel, tesis, disertasyon, sanaysay tungkol sa kasaysayan, manwal, at mapanuring sanaysay
• Malikhaing Pagsulat


  Paglikha ng tula, dula, nobela, maikling kuwento, at malikhaing sanaysay (creative non-fiction)
• Ang mambabasa ng mga akademikong sulatin ay mga guro, mag-aaral, mananaliksik, at mga kapwa iskolar at kritiko
• Akademikong Pagsulat


  • Mas lantad ang organisasyon at estruktura, ginagabayan ng mga teorya at pormal ang tono, gumagamit ng pormal na wika, sumasailalim sa istriktong kombensiyon ng pagbabantas, pagbabaybay, at gramatika
• Estruktura ng Akademikong Sulatin

  1. Simula (papaksain, kahalagahan, layunin)

  2. Gitna (pangunahing pahayag, pagtalakay, pagsusuri, ebalwasyon)

  3. Wakas (buod, rekomendasyon)
• Sanggunian


  Pagkilala sa mga sinangguni at ginamit na saliksik ng manunulat, nagsisilbing pansuporta o ebidensiya sa mga pahayag
• Estilo ng Akademikong Pagsulat


  • Obhetibo, tiyak at malaman ang mga impormasyon, pormal ang wikang ginagamit, iniiwasang gumamit ng balbal na wika, kumbersasyonal na tono, at mga tandang padamdam
• Kredibilidad


  Ang mga ideya o pananaw ay sinusuportahan ng mga ebidensiya at ang mga ginamit na aklat, artikulo, at mga pag-aaral ay kinikilala ng manunulat
• Mahalaga ang kredibilidad ng mga sanggunian
• Iwasan ang opinyon o emosyonal na pahayag lamang, at ang paggamit ng unang panauhan sa pagsulat
• Makatutulong ang paggamit ng ikatlong panauhang pananaw sa mga sulatin
• Upang higit pang magkaroon ng kredibilidad ang akademikong sulatin, marapat ding ipinaliliwanag at sinasaliksik ang ideyang inihahapag
• Hindi katanggap-tanggap ang opinyon o emosyonal na pahayag lamang kahit pa ipinapalagay ng manunulat na kaagad mauunawaan ng mambabasa ang kaniyang sariling posisyon sa mga isyu
• Mga paraan na iwasan sa pagsusulat ng akademikong sulatin

  • Sa aking palagay...
  • Naniniwala ako...
  • Sa aking pagkaalala...
• Kailangan ding iwasan ng manunulat na laging binabanggit ang sarili sa akademikong sulatin o ang paggamit ng unang panauhan sa pagsulat
• Ikatlong panauhang pananaw


  Makatutulong sa mga sulatin
• Mga dapat iwasan sa pagsulat ng mga akademikong papel

  • Maraming paglalarawan o deskripsiyon at kulang sa pagsusuri o analisis
  • Mahinang estruktura ng mga pangungusap at talata
  • Paggamit ng impormal na wika tulad ng kumbersasyonal na wika, kolokyal, at balbal
  • Paggamit ng maraming sipi na hindi na makita ang orihinal na pananaw ng mananaliksik
  • Maling paggamit ng mga sipi
  • Kakulangan sa sanggunian
  • Maling paraan ng pagkilala sa mga sinangguning teksto
  • Pag-angkin ng ideya ng iba nang walang anumang pagkilala sa orihinal na awtor
  • Hindi epektibong pagkakahulugan (paraphrase) sa ibang pangungusap
• Tala sa may-akda o bionote


  Pinaikling buod ng mga tagumpay, kakayahan, edukasyong natamo, publikasyon, at mga pagsasanay na taglay ng isang may-akda
• Mga pagkakataon kung saan hinihingi ang tala sa may-akda


  • Pagpapasa ng artikulo o pananaliksik sa dyornal o antolohiya
  • Pagpapasa ng aplikasyon sa palihan o workshop
  • Pagpapakilala ng sarili sa website o sa isang blog
  • Panimulang pagpapakilala ng aplikante sa isang posisyon o scholarship
  • Tala ng emcee upang ipakilala ang isang tagapagsalita o panauhing pandangal
  • Pagpapakilala ng may-akda, editor, o iskolar na ilalathala sa huling bahagi ng kaniyang aklat o anumang publikasyon
  • Bilang maikling impormasyon upang magsilbing gabay sa mga mananaliksik
• Dahil ang tala sa may-akda ay isang buod, mahalagang piliin ng may-akda ang pinakamahahalagang bahagi mula sa kaniyang biodata o curriculum vitae
• Kinakailangan ito upang makilala ng mga mambabasa ang kakayahan ng manunulat
• Bukod sa pagpili ng mga bahagi, kinakailangan ding may kaugnayan ang mga impormasyon sa bionote sa paksaing taglay ng isang publikasyon
• Mga impormasyon na hindi na kailangang tukuyin sa bionote


  • Mga tala na walang kaugnayan sa tema at paksain ng dyornal o antolohiya
  • Ang mga impormasyon kung saan nag-aral ng pre-school hanggang hayskul ang isang manunulat
  • Ang pagkakuha ng Loyalty Award o kaya ay Best in Poster Making Contest noong nasa ikalawang taon sa mataas na paaralan
• Mga nilalaman ng maikling tala sa may-akda

  • Pangalan
  • Pangunahing trabaho ng may-akda
  • Edukasyong natanggap ng may-akda (antas batsilyer hanggang antas gradwado)
  • Mga akademikong karangalan gaya ng Latin honors (cum laude hanggang summa cum laude), Beit Thesis, o scholarship na naramo bilang mag-aaral
  • Mga premyo o gantimpalang natamo na may kaugnayan sa paksain ng dyornal o antolohiya
  • Dagdag na trabaho ng isang may-akda bukod sa kaniyang pangunahing posisyon
  • Organisasyong kinabibilangan
  • Mga tungkulin sa pamahalaan o komunidad
  • Kasalukuyang proyekto
  • Mga detalye sa pakikipag-ugnayan gaya ng e-mail address
• Mahabang uri ng tala sa may-akda

  Kadalasan, ito ay isinusulat bilang prosang bersiyon ng isang curriculum vitae
• Mga pagkakataon kung saan ginagamit ang mahabang uri ng tala sa may-akda


  • Entri sa ensiklopedya
  • Entri sa aklat ng impormasyon gaya ng Buhay ng mga Manunulat sa Pilipinas
  • Tala sa aklat ng pangunahing manunulat o editor
  • Tala para sa mga hurado ng isang lifetime achievement award
  • Tala para sa administrador ng paaralan
• Ang Sa Sariling Bayan: Apat na Dulang May Musika, isang antolohiya ng dramang pangmusika ni Lumbera, ay inilathala ng De La Salle University Publishing House noong 2004
• Mga aklat, antolohiya, at mga aklat-batayan na isinulat ni Lumbera

  • Muling Pagsusuri
  • Paghahanda sa Pagtuturo
  • Panitikan ng Pilipinas: Isang Kasaysayan at Antolohiya
  • Pagsusulat ng mga Pilipino: Panitikang Pilipino mula sa mga Rehiyon
  • Paano Magbasa ng Panitikang Filipino: Mga Babasahing Pangkolehiyo
• Mga gawad na natanggap ni Lumbera

  • Gawad Palanca para sa Panitikan (1975)
  • Gawad Ramon Magsaysay para sa Pamamahayag, Panitikan, at Malikhaing Sining Pangkomunikasyon (1993)
  • Mga Gawad Pambansa sa Aklat mula sa Pangkat ng mga Tagapuna ng Maynila
  • Parangal na Pampanitikang Sentenyal ng Pilipinas (1998)
  • Sanghayang Sentenyal ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas para sa Sining (1999)
• Mga posisyon na naganap sa buhay ni Lumbera

  • Patnugot ng Sanghaya (Pambansang Komisyon sa Sining at Kultura)
  • Propesor sa Kagawaran ng Ingles sa Paaralan ng Katuruang Pantao ng Pamantasang Ateneo de Manila
  • Propesor na Emeritus sa Departamento ng Filipino at Panitikan ng Pilipinas, Dalubhasaan ng Sining at Panitikan, Unibersidad ng Pilipinas-Diliman
  • Propesor ng Panitikan sa Pamantasang De La Salle-Maynila
  • Pangulo ng Alliance of Concerned Teachers
• Bionote


  Pinaikling buod ng mga tagumpay, kakayahan, edukasyong natamo, publikasyon, at mga pagsasanay na taglay ng isang may-akda
• Karaniwan ang bionote ay nakasulat sa ikatlong panauhan
• Mga dapat isama sa bionote


  • Kasalukuyang posisyon sa trabaho
  • Mga tala ukol sa kasalukuyang trabaho
  • Mga pamagat ng naisulat na aklat, artikulo, o kaugnay na akda tulad ng mga sining-biswal, pelikula, pagtatanghal
  • Mga listahan ng parangal na natanggap
  • Tala sa pinag-aralan o edukasyon gaya ng digring natamo at kung saan ito natanggap
  • Mga natanggap na training at nasalihang palihan
  • Mga posisyon o karanasan sa propesyon o trabaho
  • Mga kasalukuyang proyekto
  • Mga gawain sa pamayanan o sa bayan
  • Mga gawain sa samahan o organisasyon
• Kinakailangang siksik at malaman sa impormasyon ang isang tala sa may-akda o bionote
• Kinakailangang pangalan ang simula nito. Nagsisimula ang bionote sa pangalan ng taong tinutukoy nito
• Nakasulat ito sa ikatlong panauhan
• Mahalagang may kaugnayan ang nilalaman ng isang bionote sa paksain ng isang publikasyon
• May dalawang uri ng bionote ayon sa hinihingi ng pagkakataon-ang maikli ngunit siksik, at ang mahaba na maihahalintulad sa isang entri ng ensiklopedya
• Mahalaga ang bionote upang ipakilala ang kakayahan ng sarili bilang may-akda o mananaliksik
• Mahalagang piliin ng may-akda ang mga pinakatumatak sa kaniyang karera upang itampok sa kaniyang bionote