FILIPINO 9 QUARTER 4

• Don Santiago de los Santos(Kapitan Tiago/Sakristang Tiago)

  • kinilalang ama ni Ma. Clara, taong bukas-palad at laan ang tahanan sa lahat. Dalawang taon siyang naglingkod bilang kapitang o gobernadorcillo.
• Don Santiago de los Santos (Kapitan Tiago/Sakristang Tiago)

  • tanyag na asendero sa Pampanga at Laguna.
  • nagmamay-ari ng paupahang bahay sa Rosario, Sto. Cristo at Anloague. Mangangalakal ng apyan (opyo/ halamang gamot)
• Pia Alba

  • asawa ni Kapitan Tiago (6 na taong kasal subalit hindi napagkakalooban ng anak)
• Tiya Isabel

  • pinsan ni Kapitan Tiago na tanging tumatanggap sa mga panauhin.
  • nagpalaki kay Ma. Clara
• Dominiko

  • mga prayleng kasanib ng kapetirang itinatag ni Sto. Domingo de Guzman.
• Paring Diminiko

  • Padre Hernando de la Sibyla- kura ng binundok at naging propesor ng San Juan de Letran.
• Pransiskano

  • mga prayleng kasanib ng kapatirang itinatag ni San Francisco de Asis.
• Padre Damaso Verdolagas

  • matandang pransiskano na naging kura ng San Diego sa loob ng 20 taon.
  • kumpesor at ninong ni Ma. Clara.
• Padre Bernardo Salvi

  • pumalit kay Padre Damaso bilang kura ng San Diego; batang pransiskano. May lihim na pagtatangi kay Ma. Clara.
• Kapitan

  • katumbas sya ng pinunong bayan o municipal mayor. Siya ang pangunahing puno ng bayan na hinihirang taun-taon sa mga may-kaya.
  • tinatawag din gobernadorcillo/alkalde.
• Ginoong Laruja

  • isang banyagang nagnanais pag-aralan ang uri ng pamumuhay ng mga Indiyo.
• Kapitan Heneral

  • kitakatawan ng hari, pinakamakapangyarihan sa kolonyal ng Espanya.
• Tinyente Guevarra

  • tapat sa kanyang tungkulin, nagsalaysay kay Crisostomo Ibarra ng buong pangyayari tungkol sa ama nito.
• Juan Crisostomo Ibarra Y. Magsalin

  • binatang kasintahan ni Ma. Clara na nag-aaral sa Europa sa loob ng 7 taon.
• Kapitan Tinong

  • kaibigan ni Kapitan Tiago at minsang nakapulong ni Don Rafael.
  • nag-anyaya kay C. Ibarra para sa isang pananghalian.
• Tinola

  • espesyal na handa ni Kapitan Tiago at paboritong ulam ni C. Ibarra.
• Erehe

  • tawag sa kristiyanong sumusuway at ayaw sumampalataya sa ilang bagay na ipinag-uutos ng Simbahang katoliko Romano.
• Pilibustero

  • tawag sa taong kaaway ng mga prayle o simbahan at ng bayan.
• Huwepe

  • sulo o pananglaw na ginagamit sa paglalakad sa gabi.
• Fonda de Lala

  • lugar kung saan tumutuloy si C. Ibarra pagdating galing Europa.
• Sta. Catallina

  • beateryo/ paaralan ni Ma. Clara.
• Malabon

  • lugar kung saan may malawak na tubuhan ang magulang ni kapitan Tiago.
• Sta. Cruz

  • bayan ni Pia Alba.
• Ubando

  • lugar na ipinayo ni Padre Damaso kina kapitan Tiago at Pia Alba upang magtungo, dumalangin at humingi ng anak.
• San Pascual Ballon

  • lalaking pintakasi/ santo na dapat dalanginan kung nais magkaroon ng lalaking anak.
• Nuestra Senora Maria de Salambaw at Sta. Clara

  • babaeng pintakasi na dapat panalanginan kung nais magkaroon ng babaeng anak.
• San Antonio Abad

  • masuwerteng santo na niyakap at hinalikan ni Ma. Clara.\
• San Roque at San Rafael

  • patron ng mga manlalakbay, pinagtulusan ng kandila ni Ma. Clara para sa mapayapang paglalakbay ni C. Ibarra.
• San Gabriel

  • lugar kung saan napansin ni C. Ibarra ang mga punong talisay na tila ba lalonng naging bansot.
• Balite

  • puno kung saan nakita na nakabitin ang matandang kastila na matataas managalog na siyang nakabili ng gubat sa San Diego.
• Don Saturnino

  • mapusok, walang kibo, masipag at malupit. Nuno ni Crisostomo Ibarra.
• Alperes

  • Pinuno ng guarrdia civil, asawa ni Donya Consolacion.
• Donya Consolacion

  • paraluman, musa, reyna ng guardia civil.