akustika

• imën e


  detektori apo regjistruesi
• Akustika


  Pjesa e fizikës, e cila merret me studimin e zërit dhe të të gjitha dukurive fizike që kanë të bëjnë me zërin
• Akustikos


  të dëgjuar
• Zë


  • Në kuptimin fizik, kjo fjalë ka të bëjë me energjinë, e cila duke u përhapur nëpër mjedisin e dhënë në hapësirë, në veshin e njeriut shkakton dëgjim
  • Në kuptimin psikologjik-fiziologjik, fjala do të thotë dëgjim
• Që të përhapet vala, valë zanore

  1. Burimi i zërit

  2. Mjedisi korpuskular-grimcor

  3. Detektori apo regjistruesi
• Shumica e informacionit rreth mjedisit tonë fizik na vjen përmes shqisave tona të dëgjimit dhe shikimit
• Informacioni na transmetohet në rastin e parë me zë, në rastin e dytë me dritë
• Megjithëse përkufizohet si një dridhje që bart energji nga një vend në tjetrin pa bartje të masës, energjia e tingulli dhe drita janë dukuri shumë të ndryshme, ato janë të dyja valë
• Një valë mund të mbartur nga valët i stimulon mekanizmat tanë shqisorë
• Në këtë kapitull, së pari, do ta shpjegojmë shkurtimisht natyrën e zërit dhe më pas do t'i rishikojmë disa veti të përgjithshme të lëvizjes së valës të zbatueshme si për tingullin, ashtu edhe për dritën
• Duke përdorur këtë sfond, ne do të shqyrtojmë procesin e dëgjimit dhe disa aspekte të tjera biologjike të tingullit
• Zëri


  Një valë mekanike longitudinale e prodhuar nga trupat vibrues, sikurse që është një teli kitarës, kordi vokal i njeriut ose diafragma e një altoparlanti (zëdhënësi)
• Kur një objekt i tillë si një pirun akordimi ose kordat vokale njerëzore vendosen në lëvizje vibruese

  1. Molekulat e ajrit përreth lëkunden dhe detyrohen ta ndjekin lëvizjen e trupit vibrues

  2. Molekulat vibruese bartin lëvizjen e tyre në molekulat fqinje, duke shkaktuar përhapjen e lëkundjes se vibrimit larg burimit

  3. Kur dridhjet e ajrit arrijnë në vesh, ato bëjnë që dridhja e daulles së veshit të prodhojë impulse nervore që interpretohen nga truri
• E gjithë materia transmeton tingullin në njëfarë mase, por që të përhapet zëri, duhet të ekzistojë edhe mjedisi material (grimeor) midis burimit dhe marrësit
• Kjo demonstrohet nga eksperimenti i njohur i ziles në kavanoz. Kur zilja vihet në lëvizje, tingulli i saj dëgjohet qartë. Ndërsa kur ajri largohet nga kavanozi, tingulli i ziles zvogëlohet dhe më në fund zilja bëhet e padegjueshme
• Menyra e përhapjes në mjedisin përçues të zërit


  Në formën e ngjeshjeve dhe rrallimeve alternative të mjedisit, të cilat fillimisht shkaktohen nga burimi i zërit vibrues
• Në një gaz, ndryshimet në dendësi janë ekuivalente me ndryshimet e shtypjes
• Karakteristika të rëndësishme të tingullit

  • Shpejtësia
  • Lartësia
  • Intensiteti
  • Frekuenca
• Lëvizja vibruese e objekteve mund të jetë shumë komplekse, duke rezultuar në një model të komplikuar të tingullit
• Akoma, është e dobishme të analizohen vetitë e zërit në terma të dridhjeve të thjeshta sinusoidale, siç mund të vendosen nga një pirun akordimi vibrues
• Ton i pastër


  Lloji i modelit të thjeshtë të zërit, i treguar në Fig. 7-2
• Kur një ton i pastër përhapet përmes ajrit, ndryshimet e shtypjes për shkak të ngjeshjeve dhe rrallimeve janë të formës sinusoidale
• Gjatësia e valës


  Distanca midis dy pikave më të afërta të valës zanore në një "fotografi" të tingullit në një çast të caktuar kohor
• Shpejtësia e valës zanore v varet nga materiali që përhap zërin
• Në ajër në 20°C shpejtësia e zërit është rreth 331 m/s, dhe në ujë është rreth 1400 m/s
• Lartësia e zërit

  Përcaktohet nga frekuencat e tij. Sa më e madhe të jetë frekuenca, aq më i lartë është zëri
• Lartësia e zërit të sirenës

  Gjendet duke e njohur numrin e rrotullimeve "n" dhe numrin e vrimave të diametrit të rrotës
• Përhapja e zërit në gazra

  Varet nga temperatura
• Formula për përhapjen e zërit në gazra


  1. Dendësia e gazit varet prej temperaturës së vet

  2. P = Po / (1+at)

  3. Po - dendësia në 0°C

  4. a - koeficienti i zgjerimit të gazrave

  5. t - temperatura
• Shpejtësia e zërit


  Nuk varet nga frekuenca, por nga mjedisi dhe temperatura
• Rritja e temperaturës


  Shpejtësia e zërit në gazra zmadhohet
• Zë i thjeshtë


  Kur burimi i zërit kryen lëkunje të thjeshta harmonike, të cilat mund të paraqiten me funksion sinus apo kosinus
• Zëri i fëmijëve është më i lartë se zëri i të rriturëve, zëri i grave është më i lartë se i burrave, zëri i një sopranoje është më i lartë se zëri i një tenori, ndërsa zëri i këtij të fundit është më i lartë se ai i një basi
• Intensiteti i zërit


  Fuqia e valës së zërit, matet në W/m²
• Impedancë zanore (akustike)


  Z = pv
• Frekuenca e zërit që krijon ndijimin e dëgjimit duhet të shtrihet në intervalin 16-20000 Hz
• Prag i dëgjimit


  Intensiteti minimal i zërit që mund të dëgjohet, për 1000 Hz është 1-10-12 W/m²
• Ekspozimi i vazhdueshëm ndaj intensitetit më të lartë se 1 W/m² mund të dëmtojë dëgjimin
• Zona e dëgjimit


  • Ndërmjet pragut të dëgjimit dhe pragut të ndijimit të dhimbshëm
• Intensiteti objektiv/fizik


  Energjia e valës së zërit që kalon në njësi sipërfaqe