Panitikan

• Sining na nagpapahayag ng damdamin, kaisipan, at karanasan ng tao sa masinang na paraan.

  Panitikan
• Ano ang kahalagahan ng panitikan?

  Nagbibigay-aliw, nagtuturo, at nagpapakita ng kultura at kasaysayan.
• Ang panitikan ay isinasalin sa dalawang paraan. Ano ang mga ito?

  Pasalita at Pasulat
• Paano nagsimula ang panitikan?

  Sa pamamagitan ng pagsasalin-dila o pagku-kuwento. (Pasalita)
• True or false: Dahil ipinapasa ang panitikan gamit lamang ang pagsasalita, iba iba ang mga bersyon na lumabas sa panitikan.

  True
• Ang sistemang ginawa upang maipasa ng maayos ang panitikan.

  Pasulat
• Ano ang dalawang anyo ng panitikan?

  Prosa o Tuluyan at Patula
• Ang dalawang genre sa panitikan.

  Piksyon at di-piksyon
• Isinusulat sa anyo ng mga taludtod (verses) at saknong (stanzas)

  Patula
• Tiyak na bilang ng pantig (syllables) sa bawat linya.

  Sukat
• Magkakapareho o magkahawig ang tunog ng mga hulihan ng taludtod.

  Tugma
• Isang linya sa tula.

  Taludtod
• Grupo ng mga taludtod.

  Saknong
• Paggamit ng tayutay (figures of speech) tulad ng talinghaga (metaphor), personipikasyon, pagtutulad (simile)

  Masining na wika
• Maaaring magbigay-aral, magpahayag ng damdamin, magkuwento, o magpahayag ng opinyon sa malikhaing paraan.

  Layuning pukawin ang damdamin at isipan
• Katangian ng Tula

  1. May sukat
  2. May tugma
  3. May taludtod at saknong
  4. Masining na wika
  5. Layuning pukawin ang damdamin at isipan
• Nagsasaad ng damdamin, saloobin, at imahinasyon ng makata. Karaniwang maikli at puno ng talinghaga.

  Tulang liriko o Padamdamin
• Tulang may 12 pantig bawat taludtod.

  Awit
• Ito ay halimbawa ng awit sa tulang liriko.

  Florante at Laura
• Tulang may 8 na pantig sa bawa't taludtod.

  Korido
• Ang tulang liriko na ito ay mabilis basahin.

  Korido
• Ang ibong Adarna ay halimbawa ng?

  Korido
• 14 na taludtod at karaniwang tungkol sa pag-ibig.

  Soneto
• Papuri sa tao, bagay, o pangyayari.

  Oda
• Tungkol sa pagdadalamhati, kadalasan para sa yumao.

  Elehiya
• Tulang pumupuri sa Diyos

  Dalit
• Tumutukoy sa buhay bukid o kanayuan (countryside o probinsya)

  Pastoral
• Isang palaisipan, mayroon itong tugma.

  Bugtong
• Ito ay mula sa mga hapones na may 5-7-5 na pantig.

  Haiku
• Mayroong sariling bersyon ang Pilipinas nito na tinatawag na Tanaga (5*7)

  Haiku
• Isang awit-pampatulog sa bata (lullaby)

  Oyayi
• Ito ay tungkol sa isang pangyayari at mga karanasan. Mas mahaba ito sa liriko dahil ito ay nagsasalaysay.

  Tulang pasalaysay
• Mahaba at tungkol sa kabayanihan at mahiwagang pakikipagsapalaran ng isang bayani.

  Epiko
• Halimbawa ng epiko

  Biag ni Lam-ang
• Maaaring isama rito kung nakatuon sa pagkukwento ng pakikipagsapalaran.

  Awit at Korido
• Halimbawa ng awit at korido

  Don Juan Tiñoso
• Maihahalintulad sa isang epiko, ang kaibahan nito ay ito'y inaawit nang mabagal.

  Balad
• Tulang ginagamit sa paligsahan o sagutan, na karaniwang patula ang anyo.

  Tulang Patnigan
• Pagtatalong patula tungkol sa osang paksa, may pormal na istraktura.

  Balagtasan
• Paligsahan na ginaganap bilang parangal sa isang Alamat ng singsing ng isang dalaga na nahulog sa gitna ng dagat.

  Karagatan