Recitation

• Ang Misyon ng Katotohanan

  • Ang katotohanan ang nagsisilbing ilaw ng tao sa paghahanap ng kaalaman at layunin niya sa buhay.
• Inilirawan dito ang pahayag ni Fr. Roque Ferriols tungkol sa “tahanan ng mga katoto”. Ibig sabihin, may kasama ako na makakita o may katoto ako na makakita sa katotohanan.
• Ang katotohanan din ay ang kalagayan o kondisyon ng pagiging totoo.
• Magpahayag sa simple at tapat na paraan
• ANG IMORALIDAD NG PAGSISINUNGALING

  Ang kasinungalingan ay may tatlong uri:

  1. Jocose lies - isang uri kung saan sinasabi o sinasambit para maghatid ng kasiyahan lamang. Ipinapahayag ito upang magbigay-aliw ngunit hindi sadya ang pagsisinungaling.

  2. Officious lie - tawag sa isang nagpapahayag upang maipagtanggol ang kaniyang sarili o di-kaya ay paglikha ng isang usaping kahiya-hiya upang dito mabaling.

  3. Pernicious lie - nagaganap kapag ito ay sumisira ng reputasyon ng isang tao na pumapabor sa interes o kapakanan ng iba.
• Ang lihim ay pagtatago ng mga impormasyon na hindi pa naibubunyag o naisisiwalat.
• Ang sumusunod ay mga lihim na hindi basta-basta maaaring ihayag:

  Natural secrets - mga sikreto na nakaugat mula sa Likas na Batas Moral

  Promised secrets - mga lihim na ipinangako ng taong pinagkatiwalaan

  Committed or entrusted secrets - naging lihim bago ang mga impormasyon at kaalaman sa isang bagay ay nabunyag.

  1. Hayag - Kung ang lihim ay ipinangako o kaya ay sinabi ng pasalita o pasulat
  2. Di-hayag - walang tiyak na pangakong sinabi
• Ang mental reservation ay ang maingat na paggamit ng mga salita sa pagpapaliwanag na kung saan ay walang ibinibigay na tiyak na impormasyon sa nakikinig kung may katotohanan nga ito.
• Sa prinisipyo ng Confidentiality, ang pagsasabi ng totoo ay hindi lamang pagpapahayag nang ayon sa nasa isip, ito rin ay maipahayag sa mas malalim na pag-iisip, pananalita at pagkilos bilang isang taong nagpapahalaga sa katotohanan.
• Ang plagiarism ay isang paglabag sa Intellectual Honesty. Ito ay isyu na may kaugnayan sa pananagutan sa pagpahayag ng katotohanan at katapatan sa mga datos at ideya ngunit hindi kinikilala ang pinagmulan dahil nabuo lamang sa ilegal na pangongopya.
• Sumasailalim sa prinisipyo ng Intellectual Honesty ang lahat ng mga orihinal na ideya at datos na nakuha/nahieam na dapat bigyan ng kredito o pagkilala sa may-akda.

  
  

  Paano ito maiiwasan?

  1. Magpahayag sa sariling paraan.
  2. Magkaroon ng kakahahan na magbigay ng sariling posisyon sa argumento
  3. Tamang pagsusuri sa gawa ng iba, pagtimbang sa bawat argumento at pagbubuod
• INTELLECTUAL PIRACY

  • Ang paglabag sa karapatang-ari (copyright infringement)
  • Ang paglabag ay sa paraan ng pagpaparami, pagpapakalat, pagbabahagi at pangagaya sa pagbuo ng bagong likha.
• Ang piracy ayon sa Dictionary.com website ay isang uri ng pagnanakaw o ilegal na pang-aabuso sa mga barko na naglalayag sa karagatan.
• Iba’t ibang dahilan ng piracy:

  1. Presyo. Kawalan ng kakayahan na makabili dahil sa mataas na presyo mula sa mga legal na establisimyento.
  2. Kawalan ng mapagkukunan. Kung ang produkto ay limitado sa mga pamilihan at may kahirapang hanapin, maiisipan na mas madsli itong maangkat sa ibang paraan katulad ng pag-access sa internet o ibang website address.
  3. Kahusayan ng produkto.
  4. Sistema/paraan ng pamimili. Mapapadali ang mga transaksiyon gamit ang online orders.
  5. Anonymity. Hindi na mahirap ang magdownload sa nais na websiteng isang copyright owner.
• KARAPATANG-ARI AT ANG PRINISIPYO NG FAIR USE

  Ang sumusunod ay iilan lamang sa pangunahing eksepsyon sa karapatang-ari:

  1.) Ang pagsasapubliko ng anumahang likha, maging ito man ay personal na kopya o sipi at walang bayad.

  2.) Ang paggamit ng mga quotation o pahayag mula sa mga gawang nailimbag kung magtutugma sa prinsipyo ng Fair Use.

  3.) Ang paglalangkap ng mga gawa sa paglalathala, pagbabalita, at iba pang uri ng komunikasyon upang isapubliko ito, sound recording o anumang pelikula, kung ang mga ito ay gagamitin sa paghahalimbawa.
• Ang whistleblowing ay isang akto o hayagang kilos ng pagsisiwalat mula sa tao na karaniwan ay empleyado ng gobyerno o pribadong organisasyon.