Mens en maatschapij

• Europeanen


  Wilden zelf specerijen uit Indië halen
• Ontdekkingsreizen naar Indië


  1. Portugees Vasco da Gama was de eerste Europeaan die via Afrika naar India voer

  2. Nederlanders wilden een route naar Indië ontdekken

  3. Cornelis de Houtman was de eerste Europeaan die via het oosten rechtstreeks naar Bantam in Oost-Indië voer

  4. Willem Barents probeerde het via de noordelijke route maar deze bleef niet geschilderd

  5. Columbus zocht voor de Spaanse Koning een route via het westen naar India bij Kevan can in Amerika
• Columbus dacht in Indië te zijn aangekomen, daarom noemde hij de inheemse bevolking indianen
• De ontdekte gebieden werden West-Indië genoemd
• De Spanjaarden kwamen volken tegen die leefden als jagers-verzamelaars maar ook ontwikkelde volken zoals de Azteken, Maya's en Inca's
• Verovering van Amerika door Spanjaarden

  1. De Spaanse Koning stuurde conquistadores naar Amerika

  2. De inheemse bewoners stierven door de ziektes die de Spanjaarden meenamen

  3. De Spanjaarden lieten de oorspronkelijke inwoners van Amerika verplicht werken in de zilver- en goudmijnen
• Zo begonnen de Spanjaarden met slavernij in Amerika
• Mensen uit Afrika werkten ook op grote plantages in Amerika waar producten als suiker, koffie, cacao en katoen werden verbouwd
• Deze producten werden vervolgens in Europa verkocht
• Andere Europese landen stuurden ook ontdekkers en veroveraars naar Amerika
• Over de hele wereld stichtten ze eerst handelsposten
• Klimaat


  Temperatuur, neerslag, wind, sneeuw, bewolking en mist
• Afstand tot de evenaar


  Invloed op de zonnestraling en temperatuur
• Boven op een berg is het kouder dan beneden in het dal
• Hoe verder weg van de evenaar, hoe schuiner de zonnestralen op de aarde vallen
• Er zijn vier seizoenen: lente, zomer, herfst en winter
• Op de evenaar is het hele jaar door warm
• Klimaatgebieden


  Gebieden met dezelfde klimaat
• Klimaatgebieden op basis van breedtegraad

  • Gematigde klimaatgebieden
  • Tropische klimaatgebieden
  • Poolgebieden
• Neerslag en temperatuur bepalen de plantengroei in een gebied
• Vorsten in de tijd van ontdekkers en hervormers

  Probeerden de macht te centraliseren en wilden dat iedereen in hun rijk het katholieke geloof had
• Kritiek op de kerk
• Ontstaan protestantse kerken


  Protestanten splitsen zich af van de katholieke kerk (hervorming of reformatie) en stichten eigen kerken met een dominee
• Ontstaan strijd tussen katholieken en protestanten


  Door de hervorming(splitsing) ontstonden oorlogen in Europa tussen katholieken en protestanten
• Bestuur van Nederland door Filips II

  Hij stelde stadhouders aan
• Onvrede van burgers over bestuur Filips II
• Opstand Nederlanders tegen hun vorst


  De protestanten waren ontzettend boos dat zij geen eigen kerkgebouwen mochten en dat zij vervolgd werden. In 1566 gingen protestanten naar de katholieke kerken en vernielden alle beelden(beeldenstorm)
• Ontstaan onafhankelijke Nederlandse Republiek

  In 1576 spraken alle Nederlandse gewesten af dat zij zouden samenwerken om Spanjaarden te verdrijven. Toen dat niet lukte besloten zeven noordelijke gewesten om alleen verder te gaan
• Redenen voor mensen om naar de Republiek te verhuizen
• Gevolgen van veel mensen met verschillende vaardigheden en kennis in de Republiek

  Meer mensen met verschillende vaardigheden en kennis zorgden voor een sterkere economie. Handel, industrie en ambachten bloeiden op
• Natuurlijke bevolkingsgroei


  Als er meer kinderen worden geboren dan er mensen sterven
• Ongelijke verspreiding van mensen over de wereld
• Gegevens uit een bevolkingsgrafiek


  Of er veel of weinig kinderen in een land wonen, ook kun je in zo'n grafiek het aantal mannen en vrouwen per leeftijdsgroep aflezen
• Migratie, immigratie en emigratie

  Migratie als mensen verhuizen, immigratie als je in een ander land komt wonen, emigratie als je je land verlaat als je verhuisd
• Redenen voor mensen om naar een ander land te verhuizen

  • Sociale redenen: mensen willen bij hun familie of bij hun gezin wonen
  • Economische redenen: mensen hebben geen werk of leven in armoede
  • Politieke redenen: mensen zijn op de vlucht voor oorlog
  • Natuurlijke redenen: mensen verlaten hun land vanwege een natuurramp
• Cultuur


  De manier waarop een groep mensen leeft
• Cultuurelementen


  • Taal
  • Godsdienst
  • Gewoonten
• Cultuurgebieden


  • Westers
  • Orthodox
  • Islamitisch
  • Afrikaans
  • Latijns-Amerikaans
  • Japans
• Verspreiding van culturen


  Engeland en Frankrijk waren vroeger de baas in landen in andere werelddelen. De Europese cultuur heeft zich daardoor verspreid over een groot deel van de wereld
• Vermenging van culturen


  Mensen nemen cultuurelementen van andere cultuurelementen over