Filipino

• Magdadalawampu't apat na taon lamang siya nang isulat niya ito
• Noli Me Tangere


  Salitang latin na ang ibig sabihin sa wikang Filipino ay "huwag mo akong salingin"
• Inilathala ang unang nobela ni Rizal noong dalawampu't anim na taong gulang
• Makasaysayan ang aklat na ito at naging instrumento upang makabuo ang mga Pilipino ng pambansang pagkakilanlan
• Pagsulat ng Noli Me Tangere

  1. Sinimulan niya itong sinulat sa Madrid noong 1884

  2. Ipinagpatuloy niya ang pagsulat nito sa Paris noong 1985

  3. Natapos naman niyang sulatin ang huling ikaapat na bahagi ng nobela sa Alemanya noong Pebrero 21, 1886
• Natapos niya ang Noli Me Tangere, ngunit wala siyang sapat na halaga upang maipalimbag ito
• Mabuti na lamang at dumalaw sa kaniya si Maximo Viola na nagpahiram sa kaniya ng salapi na naging daan upang makapagpalimbag ng dalawang libong (2,000) sapi nito sa Imprenta Lette
• Si Rizal mismo ang nagdisenyo ng pabalat ng nobela
• Mga elemento sa pabalat ng Noli Me Tangere

  • Pomelo Blossoms and Laurel Leaves - honor and fidelity
  • Silhouette of a Filipina-Maria Clara
  • Burning Torch-rage and passion
  • Sunflowers-enlightment
  • Bamboo Stalks that were cut down but grew back-resilience
  • A man in a cassock with hairy feet - priests using religion in a dirty way
  • Chains - slavery
  • Whips - cruelties
  • Helmet of the Guardia Civil - arrogance of those in authority
• Nagalit man ang mga Espanyol kay Rizal at nangamba ang kaniyang pamilya na baka siya'y mapahamak, iniibig pa rin niyang makabalik sa Pilipinas
• Mga layunin ni Rizal sa pagsulat ng Noli Me Tangere


  • Matugunan ang paninirang ipinaratang ng mga Kastila sa mga Pilipino at sa bansa
  • Maiulat ang kalagayang panlipunan, uri ng pamumuhay, mga karaingan at kalungkutan
  • Maihayag ang maling paggamit ng relihiyon na ginagawang dahilan o sangkalan sa paggawa ng masama
  • Maipaliwanag ang pagkakaiba ng tunay sa 'di tunay na relihiyon
  • Matiantad ang karamaang nakakabuli sa karaingan ng pamahalaan
  • Mailarawan ang mga kamalian, masasamang hilig, kapintasan at kahirapan sa buhay
• Sinulat niya ang Noli Me Tangere upang mabuksan ang mga mata ng Pilipino sa kanser ng lipunan na nangyayari sa bansa. Ito ay ang pananakop ng mga kastila sa Pilipinas
• Pepe


  Palayaw ni Jose Rizal
• Naging unang guro ng batang Rizal ang kaniyang ina
• Nakapagtapos siya ng batselger sa Agham'sa Ataneo de Manila noong Marso 23, 1876 na may mataas na karangalan
• Ipinagpatuloy niya ang pag-aaral sa Unibersidad ng Santo Tomas at Unibersidad Central de Madrid hanggang matapos niya nang sabay ang medisina at pilosopiya noong 1885
• Tinapos naman niya ang kaniyang masteral sa Paris, France at Heidelberg Germany
• Ang kaniyang dalawang nobelang "Noli Me Tangere" at "El Filibusterismo" ay naglalahad ng mga pang-aabuso ng mga prayle sa mga Pilipino at mga katiwalian sa Pamahalaang Kastila
• Noong Hunyo 18, 1892, umuwi ng Pilipinas si Dr. Jose P. Rizal. Itinatag niya ang samahang ito na mapagkaita ang mga Pilipino at maitaguyod ang pag-unlad ng komersiyo, industriya at agrikultura
• Noong Hulyo 6, 1892 si Jose Rizal ay nakulong sa Fort Santiago at ipinatapon sa Dapitan noong Hulyo 14, 1892
• Apat na taon siyang namalagi sa Dapitan kung saan nanggamot siya ng mga maysakit at hinikayat ang mamayan na magbukas ng paaralan at ang pagpapaunlad sa kanilang kapaligiran
• Noong Setyembre 3, 1896, habang papunta siya sa Cuba upang magsilbibilang siruhano, inaresto siya noong nobyembre 3, 1896 Ibinalik siya sa Pilipinas at sa pangalawang pagkakataon, ikinulong siya sa Fort Santiago
• Noong Disyembre 26, 1896, si Jose Rizal ay nahatulan ng kamatayan dahil napagbintang nagpasimula ng rebelyon laban sa mga kastila
• Bago bawian ang buhay si Rizal, naisulat ang, "Mi Vltimo Adios Ang Huling Paalam habang nakapit sa bilangguan
• Noong Disyembre 30, 1896, binaril si Jose P. Rizal sa Bagumbayan na kilala no ngayon bilang Rizal Park
• Nobela


  Isang mahabang kuwento na hinati-hati sa mga kabanata. Ito ay kathang salaysay ng mga pangyayaring pinagsusunod-sunod upang makalikha ng isahang epekto
• Juan Crisostomo Ibarra y Magsalin


  Bugtong na anak ni Don Rafael Ibarra. Nagkaroon ng mabuting edukasyon sa Europa. Ang matalino at maginoong batang ito ay natutong umibig sa kaning bababatang si Maria Clara. Nangarap siyang makapagpatayo ng paaralan upang matiyak ang magandang kinabukasan sa kabataan ng San Diego. Sumisimbolo kay Jose Rizal
• Maria Clara


  Kasintahan ni Crisostomo Ibarra na may lihim na pagkatao. Ipinakikita ang magandang karakter ng mga Pilipina. Sumisimbolo kay Leonor Rivera na naging kasintahan ni Rizal sa loob ng labing-isang taon
• Elias


  Piloto (bangkero)
• Nobela


  Bago o bagong kwento
• Nobela


  • Mahabang kuwento na hinati-hati sa mga kabanata
  • Kathang alaysay ng mga pangyayaring pinagsusunod-sunod upang makalikha ng isahang epekto
  • Madalas na sumusunod sa pag-unlad ng katauhan ng isang karakter
• Mga Tauhan sa Noli Me Tangere


  • Juan Crisostomo Ibarra y Magsalin
  • Maria Clara
  • Elias
  • Don Rafael Ibarra
  • Don Saturnino
  • Don Santiago delos Santos
  • Pia Alba
  • Padre Vadrolagas Damaso
  • Padre Bernardo Salvi
  • Tiya Isabel
  • Don Anastacio
  • Sisa
  • Padro
  • Basilio at Crispin
  • Alperes
  • Donya Consolacion
  • Kapitan Heneral
  • Tisyente Guevarra
  • Donya Victorina de Espadaña
  • Don Tiburcio de Espadaña
  • Linares
  • Nol Juan
  • Lucas
  • Bruno at Trasilio Alarigan
  • Guro
  • Kapitan Pablo
  • Salome
• Juan Crisostomo Ibarra y Magsalin


  Bugtong na anak ni Don Rafael Ibarra, nagkaroon ng mabuting edukasyon sa Europa, matalino at maginoong batang ito ay natutong umibig kay Maria Clara, nangarap siyang makapagpatayo ng paaralan, sumisimbolo kay Jose Rizal
• Maria Clara


  Kasintahan ni Crisostomo Ibarra na may lihim na pagkatao, ipinakikita ang magandang karakter ng mga Pilipina, sumisimbolo kay Leonor Rivera
• Naging kasintahan ni Rizal

  Labing-isang taon
• Elias


  Piloto o bangkero, iniligtas ni Ibarra sa mapangano na buwaya at sa babagsak na paghugas, nagpapakita ng ibang katangian ni Rizal
• Don Rafael Ibarra


  Isa sa pinakamayaman sa San Diego, ama ni Crisostomo Ibarra, kinaingitan ni Padre Damaso, pinaratangan na erehe at pilibustero, namatay sa bilangguan, simbolo ng Pilipinas na dahil sa yamang taglay ay kinaiinggitan kaya sinakop ng mga dayuhan
• Don Saturnino


  Nuno ni Ibarra, naging dahilan ng kasawian ni Elias, isang mayamang magsasaka na kinagigiliwan ng lahat dahil sa kaniyang kabutihan
• Don Santiago delos Santos


  Kilala sa tawag na Kapitan Tiyago, isang mangangalakal na taga-Binondo at isa sa mayayaman sa lugar na ito, siga ang nakagisnang ama ni Maria Clara, sumisimbolo sa mga nakagisnang ama ni Maria Clara, sumisimbolo sa mga taong takot at walang panindigan sa sarili
• Pia Alba


  Ina ni Maria Clara na namatay pagkatapos na siya ay isilang, kumakatawan sa ating bansa na madaling nangayupapa sa kapangyarihan ng dayuhan