HISTORICAL AT KARAPATANG PANTAO

• Noong 539 B.C. nang sinakop ni Haring Cyrus ng Persia ang lungsod ng Babylonia. Pinalaya ang mga alipin at ipinahayag na maaari silang pumili ng sariling relihiyon. Ang pagkapantaypantay ng lahat ng lahi ay kanya ding idineklara.
• •Itinala ang kautusang ito sa isang bake-clay na tinawag na Cyrus Cylinder, tinaguriang “World’s First Charter of Human Rights.”
• Sa England noong 1628, ipinasa ang Petition of Rights, naglalaman ng mga karapatan tulad ng hindi pagpataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament, pagbawal sa pagkulong nang walang sapat na dahilan at hindi pagdeklara ng batas militar sa panahon ng kapayapaan.
• Noong 1787, inaprubahan ng United States Congress ang Saligang Batas ng kanilang bansa. Sa dokumentong ito nakapaloob ang Bill of Rights na ipinatupad noong Disyembre 15, 1791. Ito ang nagbigayproteksyon sa mga karapatang pantao ng lahat ng mamamayan at maging ang iba pang naninirahan sa bansa
• Taong 1789, nagtagumpay ang French Revolution na wakasan ang ganap na kapangyarihan ni Haring Louis XVI. Sinundan ito ng paglagda ng Declaration of the Rights of Man and of the Citizen na naglalaman ng mga karapatan ng mamamayan.
• Isinagawa noong 1864 ang pagpupulong ng labing-anim na Europeong bansa at ilang estado ng United States sa Geneva, Switzerland. Kinilala ito bilang The First Geneva Convention na may layuning isaalang-alang ang pag-alaga sa mga nasugatan at may sakit na sundalo nang walang anumang diskriminasyon. A. Historikal na Pagkakabuo
• Noong 1948, itinatag ng United Nations ang Human Rights Commission sa pangunguna ni Eleanor Roosevelt, asawa ng yumaong Pangulong Franklin Roosevelt ng United States. Sa pamamagitan ng naturang komisyon, nilagdaan at ipinatupad ang dokumentong tinatawag na Universal Declaration of Human Rights
• Sa kasalukuyan, mayroong mga organisasyon at ahensya na nagsusulong sa karapatang pantao sa Pilipinas at nagsasagawa ng mga kampanya at nagbibigay proteksyon sa mga karapatan ng mga tao. Isa na dito ang Commission on Human Rights (CHR) na itinatag ng Konstitusyon ng Pilipinas alinsunod sa Seksyon 17(1) ng Artikulo XIII
• Commission on Human Rights (CHR) •Kilala bilang National Human Rights Institution ng Pilipinas, ito ay isang komisyon na nangangalaga sa karapatan ng mga mamamayan. Nakatuon ito sa pagbibibigay ng kaalaman at aktibong pakikiisa ng mga mamamayan sa pangangalaga ng mga karapatang pantao sa bansa.
• PAHRA (Philippine Alliance of Human Rights Advocates) • Ito ay samahang nagsusulong, pumoprotekta at nagsasakatuparan ng mga karapatan ng mga Pilipino. Mahigit 100 organisasyon mula sa iba’t ibang panig ng bansa ang kalahok sa samahang ito kabilang ang mga sumusunod
• PhilRights (Philippine Human Rights Information Center)- organisasyon na naglalayong mabigyang proteksyon at maging pantay-pantay ang mga tao sa pamamagitan ng batas pantao.]
• KARAPATAN (Alliance for the Advancement of People’s Right) - Ito ay nagtataguyod at nangangalaga sa karapatang pantao sa ating bansa. Layunin nito na magkaroon ng mataas na antas ng kamalayan ang mga mamamayan sa kanilang karapatan at maging aktibo sa pagsuporta sa pagsusulong ng karapatang pantao.
• Free Legal Assistance Group (FLAG) - Ito ay samahan ng pamabansang grupo ng mga human rights lawyer. Adbokasiya nito ang paglaban sa pag-uusig sa politikal na dahilan at pang-aabusong militar.
• Task Force Detainees of the Philippines (TDCP) - Ito ay may layong tulungan ang mga political prisoners. Nagbibigay din ito ng suportang pinansyal, legal at moral maging sa pamilya ng political prisoner.
• Pandaigdigang kilusan- Adhikain ng kilusan ang magsaliksik at magkampanya laban sa pang-aabuso ng mga karapatang pantao sa daigdig. Nagbibigay ng katarungan sa mga biktima ng paglabag sa karapatan.
• HUMAN RIGHTS ACTION CENTER (HRAC) -Tagapagtaguyod ito ng mga karapatang pantao sa buong daigdig na itinatag ni Jack Healey, kilalang human rights activist.
• GLOBAL RIGHTS - Ang pangunahing layunin ng samahang ito ay itaguyod at pangalagaan ang karapatan ng mga taong walang gaanong boses sa lipunan at pamahalaan.
• Asian Human Rights Commission (AHRC) - Itinatag noong 1984 ng mga grupong aktibo sa karapatang pantao, layunin ng samahan na magkaroon ng higit na kaalaman tungkol sa karapatang pantao at sa pagsasakatuparan nito sa buong Asya.
• African Commission on Human and People’s Rights - Ito ay isang Quasi-judicial body na pinasinayaan noong 1987 sa Ethiopia. Layunin nito na protektahan at itaguyod ang karapatan ng mga tao at magbigay interpretasyon sa African Charter on Human and People’s Rights.
• Ang mga Karapatang Pantao at ang Pagkamamamayan

  
• MELC


  Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong at pangangalaga sa karapatang pantao sa pagtugon sa mga isyu at hamong panlipunan (AP10MKP-IVe-5)

  
• Kalipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights ng Konstitusyon

  Listahan ng mga pinagsama-samang karapatan ng bawat tao mula sa dating konstitusyon at karagdagang karapatan ng mga indibidwal na nakapaloob sa Seksyon 8, 11, 12, 13, 18 (1), at 19

  
• Karapatang pantao


  Mga karapatan na tinatamasa ng tao sa sandaling siya ay isilang. Ang pagkamit ng tao ng mga pangangailangan niya tulad ng pagkain, damit, bahay, edukasyon at iba pang pangangailangan ay nangangahulugan na nakakamit niya ang kanyang karapatan

  
• Mga uri ng Constitutional Rights


  • Karapatang Sibil
  • Karapatang Politikal
  • Karapatang Sosyo-ekonomiks
  • Karapatan ng akusado
• Karapatang Sibil


  Mga karapatan na titiyak sa mga pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang kanilang pamumuhay sa paraang nais nang hindi lumalabag sa batas at pagsususulong ng kabuhayan at disenteng pamumuhay
• Karapatang Politikal


  Kapangyarihan ng mamamayan na makilahok, tuwiran man o hindi, sa pagtatag at pangangasiwa ng pamahalaan tulad ng pagboto sa mga opisyal, pagsali sa referendum at plebisito
• Karapatang Sosyo-ekonomiks


  Mga karapatan na sisiguro sa katiwasayan ng buhay at pang-ekonomikong kalagayan ng mga indibiduwal gayon din ang lumahok sa buhay kultural ng pamayanan

  
• Karapatan ng akusado


  Mga karapatan na magbibigay proteksyon sa indibidwal na inakusahan sa anumang uri ng krimen

  
• Tungkulin ng pamahalaan sa mamamayan


  Paggalang sa bawat indibidwal na mamamayan, proteksyunan ang kanyang mamamayang umaabuso sa karapatang pantao
• Mga antas ng kamalayan ng mamamayan sa pagsasakatuparan ng kanilang karapatang pantao


  • Pagpapaubaya at Pagkakaila
  • Kawalan ng pagkilos at interes
  • Limitadong Pagkukusa
  • Militance, Pagsasarili, at Pagkukusa
• Ang salitang politika ay galing sa salitang Griyego na "polis" na nangangahulugang mga gawain sa isang lungsod estado, habang ang pakikilahok ay galing naman sa salitang Latin na "participatio" na ang ibig sabihin ay makisali, o makibahagi. Samakatuwid, ang Politikal na Pakikilahok ay tumutukoy sa mga gawain ng mga tao na may kinalaman sa pamamahala ng mga lungsod estado, at sa kasalukuyan ay ang pakikibahagi sa pamamalakad ng ating bansa.

  
• Mga gawain na maari nating pakilahukan bilang mga mamamayan


  • Malayang Pamamahayag at Mapayapang Pagtitipon
  • Pagsali at pagsuporta sa mga Organisasyong Pampolitika

  
• Karapatan sa pamamahayag


  Nakapaloob sa ating Saligang Batas ng 1987 sa Artikulo III ng Katipunan ng mga Karapatan. Ang karapatang ito ay hindi lamang para sa mga mamamahayag pero ito ay isang karapatan na tinatamasa ng lahat ng mga mamamayan.

  
• Tungkulin ng media

  • Magpaalam - ipahayag sa madla ang mga nararamdaman, nakikita, at naiisip ng mga tao
  • Impluwensiya - magbigay nang sapat na impormasyon sa mga mamamayan upang sila ay makabuo ng sariling opinyon tungkol sa iba't ibang isyu na kinahaharap ng ating lipunan

  
• Iba't ibang uri ng pagboto

  • Eleksyon
  • Plebesito
  • Recall
  • Initiative
  • Referendum
• Pakikiisa sa eleksiyon


  Pinakapayak na paraan ng pakikilahok ng mamamayan. Ang pagboto ay isang obligasyon at karapatang politikal na ginagarantiyahan ng ating Saligang-batas.
• Sino-sino naman ang hindi maaaring bumoto


  • Mga taong napatawan ng pinal na sentensiya na may kaakibat na pagkakakulong ng hindi bababa sa isang taon at hindi napagkalooban ng "pardon" o napabilang sa programang amnestiya ng Pangulo na magpapabalewala sa desisyon ng Korte
  • Kung siya ay napatawan ng pinal na kaparusahan ng isang Korte o Tribunal sa pagsasagawa ng anomang krimen na may kaugnayan sa pagtataksil sa pamahalaan tulad ng rebelyon, sedisyon, paglabag sa anti-subversion at fire-arms law o anomang krimeng may kinalaman sa pagbabanta sa seguridad ng bansa
  • Kung napatunayan na siya ay wala sa katinuan ng pag-iisip sa pamamagitan ng mga pamamaraang isinagawa ng mga eksperto sa kaugnay na larangan

  
• Partido Politikal


  Mga samahang pampolitikal na nagnanais na mapanatili ang kanilang kapangyarihan sa pamahalaan. Sila ay may mahalagang ginagampanan at tungkulin sa pamahalaan. Layunin nito na pagsamahin at pag-isahin ang mga tao nang sa gayon ay makamit nila ang kapangyarihan sa pamamahala.
• Katangian ng Partido Politikal


  • Naitatatag ang mga partido politikal upang kontrolin ang kapangyarihan sa pamahalaan
  • Nabubuo dahil sa magkakatulad na ideyolohiya ng mga kasapi nito
  • May pormal na estruktura at may mga kasaping sumusuporta rito
  • Pag malapit na ang halalaan, dumarami ang mga kasamahan nito at kakaunti na lamang pagkatapos

  
• Mga dahilan kung bakit naitatag ang mga Partido Politikal

  • Pagsama-samahin ang mga taong may magkakatulad na pananaw o ideolohiya tungkol sa pamamalakad ng pamahalaan
  • Mas napadadali ang pagpili ng mga mamamayan sa mga mamumuno sa kanila dahil sa pagbibigay nila ng impormasyon at kanilang mga pananaw tungkol sa iba't ibang mga isyu tungkol sa lipunan
  • Upang hikayatin ang mga mamamayang botante na lumahok sa proseso ng halalan
  • Hikayatin ang mga lider para kumandidato sa mga susunod na halalan
  • Sanayin ang mga baguhan na lider sa larangan ng politika