liyakit

• Wap10_q4_mo ... ang_v5.doc
• SEKSYON 1


  Hindi dapat alisan ng buhay, kalayaan, o arlarian ang sino mang tao narig hindi sa kaparaanan ng batas, ni pagkaitan ang sino mang tao ng pantay na pangangalaga ng batas
• SEK. 2


  Ang karapatan ng mga taong-bayan na magkaroon ng kapanatagan sa kanilang sarili, pamamahay, papeles, at mga bagay-bagay laban sa hindi makatwirang paghahaluglog at pagsamsam sa ano mang layunin ay hindi dapat labagin, at hindi dapat maglagda ng warrant sa paghalughog o warrant sa pagdakip maliban kung may malinaw na dahilan na personal na pagpapasyahan ng hukom matapos masitasat ang mayhabla at ang mga testigong maihaharap niya sa ilalim ng panunumpa o patotoo, at tiyaking tinutukoy ang lugar na hahalughugin, at ang mga taong darakpin o mga bagay na sasamsamin
• SEK. 3 (1)


  Hindi dapat labagin ang pagiging lihim ng komunikasyon at korespondensya maliban sa legal n autos ng hukuman, o kapag hinihingi ang naiiba ng kaligtasan o kaayusan ng bayan ayon sa itinatakda ng batas
• SEK. 3 (2)


  Hindi dapat tanggapin para sa ano mang layunin sa alin mang hakbangin sa paglilitis ang ano mang ebidensya na nakuha nang labag dito sa sinusundang seksyon
• SEK. 4


  Hindi dapat magpatibay ng batas na nagbabawas sa kalayaan sa pananalita, pagpapahayag, o ng pamahayagan, o sa karapatan ng mga taong-bayan na mapayapang magkatipon at magpetisyon sa pamahalaan upang ilahad ang kanilang mga karaingan
• SEK. 5


  Hindi dapat magbalangkas ng batas para sa pagtatatag ng relihiyon, o nagbabawal sa malayang pagsassa-gamit nito. Dapat ipahintulot magpakailanman ang malayang pagsasagamit at pagtatamasa ng pagpapahayag ng relihiyon at pagsamba nang walang pagtatangi o pamimili. Hindi dapat kailanganin ang pagsusulit panrelihiyon sa pagsasagamit ng mga karapatang sibil o pampulitika
• SEK. 6


  Hindi dapat bawahan ang kalayaan sa paninirahan at ang pagbabago ng tirahan sa saklaw ng mga katakdaang itinatadhana ng batas maliban sa legal n autos ng hukuman. Ni hindi dapat bawahan ang karapatan sa paglalakbay maliban kung para sa kapakanan ng kapanatagan ng bansa, kaligtasang pambayan, o kalusugang pambayan ayon sa maaaring itadhana ng batas
• SEK. 7


  Dapat kilalanin ang karapatan ng mga taong-bayan na mapagpabatiran hinggil sa mga bagay-bagay na may kinalaman sa tanan. Ang kaalaman sa mga opisyal na record, at sa mga dokumento at papeles tugkol sa mga opisyal na Gawain, transaksyon, o pasya, gayon din sa mga datos sa pananaliksik ng pamahalaan na pinagbabatayan ng patakaran sa pagpapaunlad ay dapat ibigay sa mamamayan sa ilalim ng mga katakdaang maaaring itadhana ng batas
• SEK. 8


  Hindi dapat hadlangan ang karapatan ng mga taong-bayan kabilang ang mga
• SEK. 14 (1)


  Hindi dapat papanagutin sa pagkakasalang criminal ang sino mang tao nang hindi sa kaparaanan ng batas
• SEK. 14 (2)


  Sa lahat ng mga pag-uusig criminal, ang nasasakdal ay dapat ituring na walang sala hangga't hindi napapatunayan ang naiiba, at dapat magtamasa ng karapatang magmatwid sa pamamagitan ng sarili at ng abogado, mapatalastasan ng uri at dahilan ng sakdal laban sa kanya, magkaroon ng mabilis, walang kinikilingan, at hayagang paglilitis, makaharap ang mga testigo at magkaroon ng sapilitang kaparaanan upang matiyak ang pagharap ng mga testigo at paglitaw ng ebidensya para sa kanyang kapakanan. Gayon man, matapos mabasa ang sakdal, maaaring ituloy ang paglilitis kahit wala ang nasasakdal sa pasubaling marapat na napatalastasan siya at di makatwiran ang kanyang kabiguang humarap
• Sinakop ni Haring Cyrus ng Persia ang lungsod ng Babylon

  539 B.C.E.
• Cyrus Cylinder


  • Pinalaya ni Haring Cyrus ang mga alipin at ipinahayag na maaari silang pumili ng sariling relihiyon
  • Idineklara ang pagkapantay-pantay ng lahat ng lahi
• Tinagurian ang Cyrus Cylinder bilang 'world's first charter of human rights'
• Kinakitaan din ng kaisipan tungkol sa karapatang pantao ang iba pang sinaunang kabihasnan tulad ng India, Greece, at Rome
• Ang mga itinatag na relihiyon at pananampalataya sa Asya tulad ng Judaism, Hinduism, Kristiyanismo, Buddhism, Taoism, Islam at iba pa ay nakapaglahad ng mga kodigo tungkol sa moralidad, kaisipan tungkol sa dignidad ng tao at tungkulin nito sa kaniyang kapwa
• Sapilitang lumagda si John I, Hari ng England, sa Magna Carta


  1215
• Magna Carta


  • Naglalahad ng ilang karapatan ng mga taga-England
  • Hindi maaaring dakpin, ipakulong, at bawiin ang anumang ari-arian ng sinuman nang walang pagpapasiya ng hukuman
  • Nilimitahan ang kapangyarihan ng hari ng bansa
• Ipinasa ang Petition of Right sa England

  1628
• Petition of Right


  • Naglalaman ng mga karapatan tulad nang hindi pagpataw ng buwis nang walang pahintulot ng Parliament, pagbawal sa pagkulong nang walang sapat na dahilan, at hindi pagdeklara ng batas mištar sa panahon ng kapayapaan
• Inaprubahan ng United States Congress ang Saligang-batas ng kanilang bansa

  1787
• Bill of Rights


  • Nagbigay-proteksiyon sa mga karapatang pantao ng lahat ng mamamayan at maging ang iba pang taong nanirahan sa bansa
• Nagtagumpay ang French Revolution na wakasan ang ganap na kapangyarihan ni Haring Louis XVI


  1789
• Declaration of the Rights of Man and of the Citizen


  • Naglalaman ng mga karapatan ng mamamayan
• Isinagawa ang pagpupulong ng labing-anim na Europeong bansa at lang estado ng United States sa Geneva, Switzerland


  1864
• The First Geneva Conventon

  • May layuning isaalang-alang ang pag-alaga sa mga nalgatan at may sakit na sundalo nang walang anumang diskriminasyon
• Magsaliksik tungkol sa mahahalagang probisyon o ideya ng sumusunod na dokumentong naglalahad ng mga karapatang pantao