AP Aralin 12

• mga batayang karapatan, prinsipyo, o kaasalang ayon sa mabuting pamantayan ng pagganap ng isang tao

  Karapatang Pantao
• saligang batas

  1987
• 3 uri ng karapatang pantao

  likas, statutory, konstitusyonal
• sumasaklaw sa karapatang pampolitika, sibil, panlipunan, pangkabuhayan, para sa mga nasasakdal, social at cultural

  Bill of Rights
• karapatang payak o likas sa pagiging isang tao na kahit hindi naman tadhana ng Saligang batas

  Karapatang Likas
• karapatang itinakda ng batas na isinulat at pinagbitay ng Kongreso

  Karapatang statutory
• ito naman ay tumutukoy sa mga karapatang nakapaloob sa 1987 Saligang Batas at tuwirang naisulat sa ikatlong Artikulo

  Karapatang Konstitusyonal
• 4 na karapatang konstitusyonal

  pampolitika, sibil, panlipunan at pangkabuhayan, karapatan ng nasasakdal
• Karapatang bumoto

  pampolitika
• karapatang magsalita, magpahayag o magsulat, at kabatiran

  sibil
• karapatang mag asawa sa taong gusto

  panlipunan at pangkabuhayan
• karapatang magmatuwid

  karapatan ng nasasakdal
• karapatang ipagtanggol ng abogado

  karapatan ng nasasakdal
• karapatan pumili ng panirihan at maglakbay

  sibil
• karapatang makapagpiyansa

  karapatan ng nasasakdal
• karapatan sa pananagutan sa mga kontrata

  panlipunan at pangkabuhayan
• "Establish and maintain a system of scholarship grants, student loan programs, subsides and other incentives which shall be available to deserving student in both public and private schools, especially to the underprivileged"

  Article 3, Section XIV, 1987 Constitution
• refers to creations of the mind: inventions, literary and artistic, works

  Intellectual property
• Social and Cultural Rights: Ligtas at malinis na lugar ng paggawa

  Karapatan ng Manggagawa
• Social and Cultural Rights: kalayaan laban sa sapilitang paggawa

  Karapatan ng Manggagawa
• Social and Cultural Rights:magkaroon ng security coverage na naayon sa batas

  karapatan sa seguridad at proteksiyong panlipunan
• Social and Cultural Rights: Maternity at paternity protection

  Karapatan sa proteksiyon at tulong sa pamilya
• Social and Cultural Rights: hindi mapaalis ng sapilitan(eviction) sa sariling tahanan

  karapatan sa sapat na pamantayan ng pamumuhay
• Social and Cultural Rights: proteksiyon laban sa pagkalat ng sakit na nakakahawa

  karapatang pangkalusugan
• libre at compulsory primary education

  karapatang pangedukasyon
• makiisa, makibahagi, at makinabang sa anumang benepisyo mula sa mga pag-unlad ng sining at teknolohiya

  karapatang pagkultura
• unplanned settlements and areas where housing is not in compliance with the current planning and building regulations

  Informal Settlements