FIL

• Umabot ng mahigit sa tatlong daang taon ang pagkolonisa ng mga Espanyol sa Pilipinas
• Maraming pagbabago ang idinulot ng matagal na pagkakagupo ng Pilipinas sa kamay ng mga Espanyol sa ating bayan, sa ating pagkabansa, at sa ating pagkakakilanlan
• Patong-patong ang mga kaso ng di-makataong pagtrato sa atin ng mga Espanyol, sa pangunguna ng mga prayleng nakatuon sa pagpapayaman ng simbahan at ng mga guwardiya-sibil na nagpapalakas at nagpapalawak ng puwersa magpahanggang sa kasuluk-sulukan ng ating nasyon
• Pangunahing nakaakit sa mga Espanyol ang pang-ekonomiya at pampulitikang pakinabang upang tuluyang sakupin ang ating bansa
• Ang akda ni Balagtas na "Florante at Laura" ay isinilang sa dilim na kalagayan ng bansa
• Sensura


  Proseso ng pagkilatis sa lahat ng uri ng sining, patalastas, panitikan, at iba pang kauri, bago ang paglilimbag sa mga ito at eksposyur sa publiko
• Pinaratangan ang lahat ng mga akdang pampanitikan ng ating mga katutubo bilang mga likhang-demonyo umano, dahilan upang sunugin nila ang lahat ng kanilang natagpuan
• Ang pananampalatayang katutubo gaya ng pagsamba sa anito, sa mga puno, at sa kalikasan ay itinakdang makasalanan
• Magkahiwalay na pinamunuan ang simbahan at ang pamahalaan, at ang mga prayle ang nakatakda para sa simbahan habang ang mga heneral at guwardiya-sibil ang tagapamalakad ng pamahalaan
• Dahil hindi napapalitan ang mga prayleng namumuno sa bawat simbahan sa maraming panig ng kapuluan, umabuso ang mga ito hanggang sila na rin ang higit na makapangyarihan kaysa pamahalaan
• Hawak ng mga prayle ang mga institusyong pang-edukasyon sa ilalim ng mga paaralan sa kumbento
• Mga pangunahing pag-uuri sa mga tao sa Pilipinas noon

  • Peninsulares
  • Insulares o Creoles
  • Principalia
  • Inquilino
  • Ilustrado
  • Mestizo
  • Indio
• Sa huling bahagi ng pananakop ng mga Espanyol, unti-unti nang nagbunga ang noon ay manaka-naka at hiwa-hiwalay na mga pag-aalsa sa iba't ibang panig at sulok ng kapuluan
• Umigting ang diwang mapanlaban ng mga Pilipino, at nagkaroon ng ugnayan ang mga pinuno ng bawat lalawigan upang magsanib-puwersa at bumuo ng isang pangkalahatang kolektibo ng mga rebolusyonaryo
• Naglayon ang mga rebolusyonaryo na agawin ang kapangyarihang pampolitika at pang-ekonomiya sa kamay ng mga dayuhan, at ibalik ang malayang soberaniya ng Pilipinas sa tunay na mga Pilipino
• Buhay rin ang diwang makabayan ng mga alagad ng sining at panitikan, at ang kanilang mga pagtuligsa sa hindi makataong pamamalakad ng pamahalaan at simbahan ay ipinahayag sa pamamagitan ng mga sining-biswal at panulat
• Mestizo


  Buhat sa lahi ng isang Pilipino at isang banyaga o anak ng magkaibang lahi
• Indio


  Mga katutubong Pilipino at ang itinuturing na pinakamababang uri
• Naglayon itong agawin ang kapangyarihang pampolitika at pang-ekonomiya sa kamay ng mga dayuhan, at ibalik ang malayang soberaniya ng Pilipinas sa tunay na mga Pilipino
• Buhay rin ang diwang makabayan ng mga alagad ng sining at panitikan
• Ang kanilang mga pagtuligsa sa hindi makataong pamamalakad ng pamahalaan at simbahan ay ipinahayag sa pamamagitan ng mga sining-biswal at panulat
• Sa gitna ng diktadurang pamamalakad ng mga Espanyol, ang mga mapangahas na paglalabas ng mga mapanuligsang babasahin, pagtatanghal, o pagpupulong ay lagi nang may banta ng sensura
• Tanging ang naililimbag lamang na mga aklat ay karaniwang tungkol sa relihiyon at pananampalataya, labanang Moro at Kristiyano na tinatawag na komedya o moro-moro, balarila, at diksiyonaryo
• Noong panahon ni Francisco Baltazar, ang siyang may-akda ng Florante at Laura, nailimbag ang kaniyang awit na Florante at Laura sapagkat ang estilong ginamit ng may-akda ay ang hindi bulgaran o tuwirang pagbubunyag ng pagtuligsa sa pamahalaang Kastila nang mga panahong iyon
• Sinadya ang pagkukubli ng diwang naghihimagsik sa maling pamamalakad ng pamahalaan sa pamamagitan ng pagtangis ni Florante na nasaksihan ng kasamahang bihag na isang moro
• Ang kuwento ng bigong pag-iibigan nina Florante at Laura ay salamin ng pagsintang nabalo ni Balagtas kay Maria Asuncion Rivera dahil sa kaniyang mababang uri ng katayuan sa lipunan at hikahos na pamumuhay
• Kalaunan, ang mga babasahin o pagtatanghal na may diwang relihiyoso ay napalitan ng diwang mapanghimagsik
• Bukod sa naging bukas ang kamalayan ng mga Pilipino, unti-unti nilang tinanggal ang mga busal sa bibig upang ang tinig ng kanilang paghihinagpis at paglaban ay marinig, umalingawngaw, at makapanggising ng mas nakahihigit pang bilang ng mga kababayan
• Nagsimula sa mga patagong pag-iimprenta ng mga pahayagan, paglilimbag ng mga nobela, pagtatanghal ng mga sarsuwela, at pagsasagawa ng mga lihim na pulong, na nauwi sa sama-samang pagkilos at pag-aalsa laban sa dayuhang pamamahala
• Narating ng mga Kastila ang Pilipinas dala-dala ang mga layunin na ipalaganap ang Kristyanismo (god), makapangamkam ng yaman (gold), at makapagtaguyod ng malakas na imperyo sa malaking panig ng daigdig (glory)
• Ang pagpapasailalim ng Pilipinas sa kolonya ng Espanya ay nakapagdulot ng maraming pagbabago tulad ng sa mga antas panlipunan ng mga tao na nagpalutang sa mga sumusunod na pag-uuri: peninsulares, insulares o creoles, principalia, inquilino, ilustrado, mestizo, at indio
• Ang sensura sa mga sining-biswal at panitik ay nakahadlang sa malayang pamamahayag laban sa mga Espanyol
• Ang mga mensahe ng paglaban sa mapaniil na kolonisador ay ikinubli sa mga akdang pampanitikan at iba pang anyo ng sining
• Active participation and involvement in physical activities, sports, games, and other outdoor recreations are taken in many ways, varying from non-competitive activity to competitive team games
• Having a physically fit and healthy body

  Can help you get through with the stresses and demands of life, Improves one's self-esteem, develops confidence, and clarifies self-concept which can only be realized as you get older
• In this lesson, you should be able to: recognize the barriers to physical activities and exercises; how to overcome these barriers and be motivated in involving in some physical activities and exercises; and appreciate the importance of being active
• My Daily Routine /Task

  • Body Composition
  • Cardiovascular Endurance
  • Muscular Strength
  • Flexibility
  • Body Composition
• Lack of Motivation


  Recognize your barriers to physical activities, Look personal reasons to encourage to be more active, Plan physical activities ahead
• Lack of Time


  Get a quick 15-minute walk at lunchtime, Maintain a journal of your daily activities for a week, Manage your work out session into two 15-minute blocks or even three 10-minute blocks
• Not Feeling Well and Not Thinking That You Are Fit


  Visit your doctor or local support group, Examine your medical condition, Decide your activity which makes you feel comfortable, Begin gradually, Never push yourself excessively