II. Rizal at Bansa

• Jose Rizal -pinakakilalang propagandist sa Pilipinas na may akda ng dalawang nobelang nagpahayag ng buhay ng mga Pilipino bilang kolonya ng Espanya
• Paciano - kapatid na Rizal na estudyante ni Burgos
• • Noli Me Tangere o "Touch me not"
  • El Filibusterismo o "The Subversive"

  dalawang nobelang isinulat ni Jose Rizal
• Bakit tinaguriang unang Pilipino si Rizal?

  Sapagkat siya ang kauna-unahang nangarap at nag-isip ng isang buong lipunan para sa mga Pilipino
• 1896 - taon kung kailan namatay si Marcelo H. Del Pilar at Lopez-Jaena na siyang nagpatigil sa "reform movement"
• 1892 - taon kung kailan naitatag ang La Liga Filipina
• La Liga Filipina - isang organisasyong itinatag ni Jose Rizal na walang intensyon na kalabanin ang sandatahang lakas ng gobyerno bagkus ito ang mga layunin nito:

  • Pagkaisahin ang buong Pilipinas
  • Protektahan at Tulungan ang mga myembro nito
  • Labanan ang karahasan at kawalan ng hustisya
  • Suportahan ang edukasyon
  • Pag-aralan at iimplementa ang mga reporma
• Dapitan, Zamboanga, Mindanao - kung saan ipinatapon si Rizal
• Association Internationale des Pilipinas - asosasyong itinatag ni Rizal upang pagsamasamahin ang mga Pilipino at hindi Pilipinong mga iskloar para pag-aralan ang kasaysayan ng Pilipinas sa makasaysayan at siyentipikong pananaw
• Noli me Tangere - tinawag ni Mojares na "pivotal moment" sa Kasaysayan ng Intelektwal ng Pilipinas
• La Solidaridad - naging symbolo ng propaganda noong panahon ni Rizal
• Fort Santiago - dito ikinulong si Rizal apat na araw matapos niyang maitatag ang La Liga Filipina
• La Liga Filipina - isang sekretong lipunang itinatag ni Jose Rizal sa Tondo, Manila kung saan naglalayon itong maging sandalan ng lipunan sa pagdispensa ng:

  • pondo para sa mga iskolar
  • legal na tulong pinansyal
  • mga pautang na kapital
  • at pagtatayo ng mga kooperatiba (cooperatives)
• Dapitan, Mindanao - dito ipinatapon si Rizal sa loob ng apat na taon'
• December 30, 1896 - petsa kung kailan ipinapatay si Jose Rizal
• Bagumbayan -lugar kung saan ipinapatay si Rizal
• Ano ang buong pangalan ni Jose Rizal?

  José Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda
• June 19, 1861 -petsa kung kailan isinilag si Jose Rizal sa Calamba, Laguna
• Si Jose Rizal ay nakapagtapos ng pag-aaral sa Ateneo Municipal de Manila, pumunta ng Europa upang ipagpatuloy ang kaniyang pagaaral, nag-aral ng medisina sa Unibersidad ng Santo Tomas, at kumuha ng kursong pilosopiya at panitikan sa Universidad Central de Madrid
• La Liga Filipina - isang samahang itinatag ni Rizal na naging daan sa pagkabuo ng Katipunan
• Katipunan - lihim na samahan na nagpasimula ng Himagsiikang Pilipino laban sa Espanya, na siyang pinamunuan naman ni Andres Bonifacio.
• Bakit itinuring na "pambansang Bayani si Jose Rizal"?

  dahil sa pamamagitan ng payapang pamamaraan ng pagsusulat napukaw ni Jose Rizal ang damdaming mamamayan ng mga Pilipino at maipakita ang hindi makataong pananakop ng mga Kastila na naging sanhi ng pag-aaklas ng marami sa mga Pilipino tungo sa pagbabago
• Mga ginawa ni Rizal sa Dapitan, Mindanao nang siya ay ipatapon doon:

  • Nagtayo siya ng isang paaralan,
  • ospital,
  • sistema sa suplay ng tubig, at
  • nagturo din ng pagsasaka sa mga naninirahan sa Dapitan.
  • Patuloy rin ang kaniyang pakikipagtalastasan at pagpapadala ng mga liham sa kaniyang matalik na kaibigang si Ferdinand Blumentritt.
• Consummatum est - huling salita ni Rizal na siya ding huling salita ni Hesus Kristo na ang ibig sabihin ay "natapos na"
• Noli Me Tangere - ay inilambag sa Ghent, Belgium. Isinulat ito ni Rizal upang kilalanin ang naging dedikasyon ng tatlong paring martir na sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora
• Ano ang kaibahan ng Layunin ng Noli Me Tangere at El Filibusterismo?

  
  

  *Noli Me Tangere -> ang mga tao ay naghahangad ng pagbabago,

  *sa El Filibusterismo ->hinikayat ni Rizal ang mga lipunan na buksan ang kanilang mga mata sa reyalidad at magrebelde laban sa pamamahala ng mga Espanyol dahil sa kanilang opresyon at pang-aabuso sa sambayanang Pilipino.
• Bakit ipinatapon si Rizal sa Dapitan?

  Dahil sa kanyang pakikisalamuha sa mga miyembro ng Katipunan, si Jose Rizal ay nasangkot bilang isa sa mga tagapagtatag nito at nilitis para sa sedisyon, paghihimagsik at pagsasabwatan sa harap ng korte militar.