Ap

• Kolonyalismo - Direktang pagkontrol at layuning makakuha ng mga hilaw na materyales
• Imperyalismo - pagpapalawak ng dominasyon at kapangyarihan ng isang bansa sa pagkakaroon ng hindi direktang pagkontrol sa buhay pampulitika
• Merkantelismo - Sistemang pang ekonomiya, money = power
• Pinaka mahalagang dahilang ng mga europeo sa pagtatag ng mga kolonya ay pang ekonomiya
• Ang mga kolonyal na teritoryo ang nag sisilbing producer ng mga yamang mineral
• Dahilan ng kolonyalismo:

  • Pagnanais sa mga yamang mineral
  • Pagnanais makontrol ang mga ruta ng kalakalan
  • Pagnanais na palayain ang pressure dulot ng pag laki ng population
  • Mapalaganap ang kultura at tradisyon
• Colony o kolonya - pagkontrol sa sinasakop na bansa
• Sphere of influence - eksklusibong pagkontrol ng ibang bansa sa komersiyo
• Komersiyal na paraan - paglalakbay dahil hangad nila ang kayamanan
• Militar na paraan - kapangyarihang pandagat at puwersang militar
• Lokal na kontroladong pagpapalawak - nag hahanap ng liblib na lugar upang gawing sakahan
• Monopoly - taxes
• Hilaw na materyales:

  • Plant based - Grains, rubber, fruits, vegetables, wood
  • Animal based - eggs, milks, leather, wool
  • Mineral based - metals, gemstones
• tsina - ipinatupad ang isolationism
• Opyo - halamang gamot na kung inabuso nag dudulot ng masamang epekto sa katawan
• Pilipinas - sinakop ng espanya upang mapalaganap ang katolisismo, pagkuha ng ginto
• Indonesia - spice island
• Malaysia - malawak na plantasyon ng goma at reserba ng lata
• Propaganda - nasa ilalim ng la liga filipina

  • layunin ay reporma at sumusulat laban sa espanya
  • Jose rizal - nagtatag
• Himagsikan:

  • gumagamit ng dahas o violence
  • layunin ay ganap na kalayaan labas sa espanya
  • sikretong organisasyon
• Rebolusyon Pilipino nag hudyat ng pagbagsak ng espanyol
• Hunyo 12 1898 - kalayaan laban sa espanya sa pamumuno ni emilio aguinaldo at unang republika sa asya
• Hunyo 4 1946 - lumaya tayo laban sa USA after world war 2
• 5 years ang naging laban ng Pilipino at Amerikano
• Cavite mutiny - to prevent polo y servicio
• Polo y servicio - work w/o pay, sapilitan at ages 16-60 (lalake)To stop pay 8 reales per year
• Sekularisasyon - paghihiwalay ng relihiyon at pamahalaan, minungkahi ng GomBurZa ang Filipinization of Parishes
• GomBurZa:

  • Mariano Gomez
  • Jose Burgos
  • Jacinto Zamora
• Paggarote kina GomBurZa - inakusahan ang mga pari na nakilahok sila sa cavite mutiny
• Pagbukas ng Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan - ang mga galleon ships ay naglalakbay sa pagitan ng mexico at pilipinas
• Nag design ng flag - Emilio Aguinaldo

  Nag tahi - Marcela Agoncilo
• Strategy ng mga europeo upang makakuha ng mga lupain:

  • pakikipagkaibigan
  • kasunduan
  • Pagbili ng lupain sa dating mananakop o kaya gamitan ng puwersang militar
• womens suffrage - karapatan ng mga kababaihan na bumoto
• Concepcion felix de calderon - unang babaeng nag lakas loob na nagtatag ng groupo para sa mga kababaihan at iyon ay anf Asosacion Feminista Filipina
• Pura Villaueva Kalaw - nagtatag ng Asosacion Filipina Ilonga
• Ichikawa Fusue - nag tatag ng womens suffrage league
• New japans womens association - nagsulong ng pantay nna karapatan ng mga babae sa edukasyon
• Raden adjeng kartini - nagsulong ng karapatang pang edukasyon ng kababaihan sa indonesia
• Philippine Commision on women - pagkakaroon ng pantay na oportunidad sa kababaihan at kalalakihan
• Gabriela - laban sa kaso ng rape at domestic violence sa mga kababaihan