AP 9

• Pagsulong

  • positibong pagbabago para sa lahat
  • Ito ay tinuturing na bunga ng isang proseso na nagpapakita ng pagbabago sa ekonomiya
• Pambansang Kaunlaran

  • Tumutukoy sa kakayahan ng bansa na pagbutihin ang panlipunang kapalanan ng mga mamamayan
• Pag-unlad

  • kabuuang proseso na kinabibilangan ng iba’t ibang aspekto
  • Nagpapakita ng pagbuti ng kalagayan at pamumuhay ng mga mamamayan tulad ng pagbawas sa bilang ng mga naghihikahos
• Panahon ni dating Pangulong Fidel V. Ramos

  • Medium-Term Philippine Development - planong pangkabuhayan
• Panahon ni dating Pangulong Joseph E. Estrada

  • Inilunsad ang “Magkabalikat Para sa Kaunlaranf Agraryo o MAGKASAKA”
  • Itinatag din niya ang “National Anti-Poverty Commision (NAPC)
• Panahon ni dating Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo

  • naglunsad ng 10-point agenda na nakapaloob sa MTPDP mula 2004-2010
• Panahon ni dating Pangulong Benigno Simeon C. Aquino III

  • binigyang-diin ang plano na “inclusive growth” na nakatuon sa pagbilis ng paglago ng ekonomiya na kailangan masustinahan sa pamamagitam ng paglikha ng maeaming trabaho
  • pagpapatupad ng “Conditional Cash Transfer“ kilala sa tawag na “4ps ( Pantawid Pamilyang Pilipino Program)”
  • pagpapatupad ng “K-12 curriculum”
• Administrasyon ni Pangulong Rodrigo Duterte

  • inilahad ng kaniyang administrasyon ang “8-point economic agenda”
  • magkaloob ng “scholarship” sa mga mag-aaral
  • palalawakin ang pagpapatupad sa “Conditional Cash Transfer”
• Industriya

  • kumakatawan sa sekundaryang sektor ng bansa
  • sumasaklaw sa lahat uri ng pagawaan na naitayo sa isang ekonomiya
  • may kinalaman sa paglikha ng industrial goods
  • pagproseso ng hilaw na sangkap sa paggawa ng mga bagong produkto
• MGA GAWAIN NG INDUSTRIYA

  • PAGMIMINA - pangangalap ng mga mamahaling metal at iba’t ibang mineral sa mga likas na yaman ng banaa
  • PAGMAMANUPAKTURA - pagpoproseso ng mga hilaw na materyales upang maging yaring produkto
  • SERBISYO - pagproseso, paglikha at pagbenta ng mga elektrisidad, gas at tubig
  • KONSTRUKSIYON - pagpapatayo ng mga estruktura
• Colonial Mentality - pagtangkilik ng imported goods kaysa local goods
• White Elephant Projects - mga proyekto na isinasagawa ng pamahalaan na hindi angkop sa pangangailangan ng sektor
• Proteksiyonismo - ang paglalagay ng hadlang sa kalakalan upang tulungan umunlad ang sariling industriya
• Filipino First Policy

  • patakarang ipinatupad ni Pangulong Carlos P. Garcia
  • binigyang pabor ang mga negosyanteng pilipino kaysa mga dayuhan ng namumuhunan
• Oil Deregulation Law

  • itinakda ng RA 8479
  • ang pamahalaan ay hindi nakialam sa pagtakda ng presyo ng gasoline stations, depost at refineries
• Microfinancing

  • pinapautang ng mga bangko sa maliit na interes ang mga interesadong magsasaka
• E-Commerce - nagsilbing pamilihan ng mga produkto na hindi na kailangang pumunta sa aktuwal na pamilihan
• Paggawa - gumagamit ng talino at lakas upang makalikha ng produkto at serbisyo
• Sahod - kabayaran ayon sa oras ng pagtatrabaho na kinukwenta sa pamamagitan ng paggamit ng “wage rate”
• Wage Rate - per hr./per day
• Salary - monthly/ 15th day of the month
• Nominal Wage

  • money wage
  • tumutukoy sa halaga na natanggap na kabayaran

  Real Wage

  • tumutukoy sa halaga ng produkto at serbisyo na mabibili mula sa kitang tinanggap
  • nakabatay sa cost of living ng isang bansa
• Teorya ng Sahod

  • Wage fund Theory - nakaalan na pondo para sa pagpapasahod ng mga manggagawa mula sa puhunan na ginagamit ng prodyuser
  • Subsitence Theory - ang sahod ng manggawa ay dapat naaayon sa antas ng pangangailang ng manggagawa
  • Marginal Productivity Theory - sahod ng mga manggagawa at katumbas ng halaga ng kaniyang kontribusyon sa paggawa
• Unyon - organisasyob na tumatangkilik at nagbibigay ng proteksyon sa mga manggagawa
• Labor Union

  • pinakamalawak na uri ng unyon
  • samahan ng mga manggagawa ng iba’t ibang gawain o industriya
• Company Union

  • samahan ng mga manggagawa sa isang kompanya na suportado ng may-ari nito
• Industrial Union - organisyon ng mga manggagawa sa isang tiyak na industriya
• Craft/Trade union - samahan ng manggagawa sa isang gawain
• Trade union congress of the Philippines - pinakamalaking rehistradong unyon sa ating bansa
• Kilusang Mayo Uno - militandeng unyon ng manggagawa
• Isabelo delos Reyes

  • unang nagtatag ng unuon ng mga pilipinong manggagawa nang itatag niya ang Union de Litografos o Impresores de Filipina noon pebrero 2, 1902
  • ama ng mga “ unyong pangkalakalan sa Pilipinas “
• Minimun wage - pinakamababang sahod na matatanggap ng manggawa
• Atas ng Pangulo Blg. 442 - ang nagtadhana ng kodigo sa paggawa noon mayo 1, 1947
• Maternity Leave

  • batas republika blg. 679
  • maternity leave para sa mga babae na magsisilang ng sanggol at may matatanggap parin na sahod
• Workmen’s Compensation

  • batas republika blg. 772
  • manggagawa na magkakaroon ng sakit at pinsala na sanhi ng kaniyang gawain sa kompanya ay kailangan panagitan at bayaran ng kaniyang pinagtatrabahuhan
• Pag-eemploye ng mga Babae at Bata

  • batas republika blg. 1131 - nagbabawal sa pag-eempleyo ng bata at babae na walang pa sa 18 na taong gulang
  • batas republika blg. 7619 - nagbabawal sa pag-aabuso sa mga babae at pagpapatrabaho sa mga bata na wala pang higit 18 na edad
• Termination Pay Leave

  • batas republika blg. 1052 - ang pagtatanggal sa manggagawa nang walang sapat na dahilan ay illegal kaya nararapat na bayaran siya ng pangasiwaan
• Paternity Leave

  • batas republika blg. 8187 - ama ng tahan na naghahanapbuhay ay pinagkalooban ng pitong araw ng paternity leave na may tatanggapi na sahod sa sandaling ang kanilang asawa ay magsilang ng sanggol
• Walong oras na paggawa - manggagawa ay dapat lamang magtrabaho na hindi hihivit sa walong oras bawat araw
• Lakas-paggawa o Labor Force - mga taong mag edad na 15 pataas