AP Unit 14

• Noong Panahong Renaissance o Muling Pagsilang, umunlad nang husto ang kalakalan.
• Halimbawa nito ang Krusada sa Israel at si Marco Polo na nagsulat tungkol sa Tsina.
• Noong ika-14 na siglo, sinalakay ng mga Seljuk Turk ang malaking bahagi ng silangang rehiyon ng Mediterranean Sea.
• Isinarado ang dalawang ruta at nanatiling bukas ang isa. Subalit, tanging Italya lamang ang maaaring gumamit nito, kapalit ng kaukulang pabor o bayad.
• Nanguna ang Portugal sa pagtuklas ng bagong ruta patungong Asya, gamit ang direksiyon patungong Aprika.
• Dahil dito, nagkaroon ang Portugal ng mga “tuklas” na lugar tulad ng Medeiara at Asores Islands, Cape Verde Islands, at Cape of Good Hope.
• ang bagong tuklas na daan ni Vasco da Gama.
• Kaugnay nito, nagkaroon ang Espanya ng mga tuklas, kagaya ng Mga Amerika at Karagatang Pasipiko.
• Subalit, bigo ang Espanya sa layuning makahanap ng bagong ruta patungo sa Asya, hanggang sa pamamagitan ng Ferdinand Magellan ay aksidenteng narating ang Pilipinas.
• ang 3Gs na kumakatawan sa Gold, Glory, at God.
• Ang krus ay simbolo ng Katolisismo na ang layunin ay maipalaganap ang mga aral ng Katolisismo, samantalang ang espada ay simbolo ng kapangyarihan ng pamahalaang monarkiya.
• Ang “krus at espada” ay laging magkasama sa pananakop ng mga Europeo, lalo na ng Espanya.
• Mula sa mga naunang pag aaral, nalaman natin ang dalawang paraang ginamit ng mga Kanluranin upang makontrol ang kanilang kolonya: ang tuwiran at hindi tuwiran
• ginamit ng mga mananakop ang paraang “paghahati at pananakop,” sa pamamagitan ng pakikipagkaibigan sa ilang katutubong pangkat at paggamit sa mga grupong ito upang sakupin ang iba pang grupo.
• Ang kapitalismo ang sistema o prinsipyong pang-ekonomiya na may pribadong pag-aari ng kapital at malayang paligsahan sa pamilihan.
• Ang opyo ay mula sa halamang namumulaklak (opium poppy).
• Noong 1839, sumiklab ang digmaan sa pagitan ng mga Tsino at Ingles dahil sinira ng mga opisyal na Tsino sa Canton ang mga opyo na ibinibenta ng mga Ingles.
• Nagwakas ang Unang Digmaang Opyo sa pamamagitan ng Kasunduan sa Nanking noong Agosto, 29, 1842.
• Noong 1856, muling sumiklab ang digmaan sa pagitan ng Tsina at Britanya
• Sa bisa ng Kasunduan sa Tianjin, pumayag ang Tsina na magbukas ng karagdagang 11 daungan para sa kalakalan.
• Binigyan ang mga Kanluranin ng pribilehiyo ng extraterritorality, na sa pamamagitan nito, ang sinumang Kanluranin na makagagawa ng kasalanan o krimen sa Tsina ay hindi lilitisin sa hukuman ng Tsina.
• Noong 1899, iminungkahi ng Estados Unidos sa mga Europeo ang Open Door Policy.
• Noong 1853, ipinadala ng pangulo ng Estados Unidos si Matthew Perry sa Hapon upang hilingin sa mga Hapones na buksan ang kanilang bansa sa kalakalan.
• Sa pamamagitan ng Kasunduang Kanagawa, pormal na pumayag ang Hapon sa kagustuhan ng Estados Unidos.
• Sumiklab ang Digmaang Anglo-Burmese noong 1824 nang salakayin ng Myanmar ang Arakan, Assam, at Manipur.
• Sa pagkagapi ng Myanmar, wala itong nagawa kung hindi ang pumirma sa isang kasunduan sa pagitan nila ng Britanya, ang Kasunduang Yandabo.
• Bahagi ng dating Indochina ang mga bansang Vietnam, Cambodia at Laos.
• Samantala, dahil sa pagtutol ng Thailand (dating Siam), pinatalsik nito ang dalawang kinatawang Pranses sa kanilang bansa. Bilang bayad-pinsala, hiniling ng Pransya ang kaliwang bahagi ng Ilog Mekong, ang lugar na kinaroroonan ng Laos.
• Ipinanukala ni Thomas Stamford Raffles ng Britanya ang pagtatatag ng isang daungan sa timog ng Malaysia (dating Malaya) upang hamunin ang katatagang ito ng mga Olandes.
• Humina at tuluyang nabuwag ang Dinastiyang Qing/Manchu.
• Naitatag ang Republika ng Tsina sa ilalim ng pamumuno ni Sun Yat Sen.
• Inaayos ni Emperador Meiji ang pamahalaan ayon sa modelo ng mga bansa sa Kanluran.
• Nagtatag ang mga Hapones ng mga bangko at makabagong sistema ng pananalapi na tinawag na yen.
• Nagkaroon sila ng zaibatsu o malalaking kompanyang tumulong sa pagpapaunlad ng bansa.
• Nabuo ang Imperial Rescript in Education na nagsilbing gabay sa kagandahang-asal ng mga Hapones.
• Nanatili sa Dinastiyang Nguyen ang pamumuno sa Vietnam
• Sa patakarang open door policy, papayagan ng mga bansang may sphere of influence ang ibang bansa na makipagkalakalan sa kanila sa pantay na katayuan o sitwasyon.