Werkcollege UK

• United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland


  Sinds 1922
• 4 'Countries of Nations'

  • England
  • Scotland
  • Wales
  • Northern Ireland
• Parliament (Lord en Commons) is soeverein – niet het volk – , is het hoogste juridische gezag en belichaamt het koninkrijk
• Geen geschreven grondwet (in tegenstelling tot België), maar een collectie van Acts of Parliamant, Statutes
• First-Past-the-Post System


  • 650 kiesdistricten (constituencies) / 1 MP per district
  • Kandidaat met meeste stemmen wint
  • Hung Parliament (wat ?)
  • Laatste verkiezing vond plaats in 2019
  • By-elections
  • Volgende verkiezingen voor einde 2024
• Coalition-Government (Conservatives/Lib-Dems)
• 2011 Referendum: naar een 'Alternative Vote' system, 67,90 % tegen
• Le Roy le Veult


  • Wet verkrijgt Royal Assent
  • Normandische origine
  • De laatste keer dat Royal Assent niet werd verleend was in januari 2023 voor de Gender Recognition Reform (Scotland) Bill – op aandringen van de Britse regering (Section 35 / Scotland Act 1998)
  • Daarvoor was de laatste keer dat Royal Assent niet werd verleend in 1708
• Magna Carta


  • Koning John (1166-1216)
  • Zat verwikkeld in een oorlog met Frankrijk waarbij na de slag van Bouvines (1214) het zgn. Angevin Empire in elkaar zag storten
  • Had geld nodig en er brak een rebellie van baronnen uit = koning moest ingrijpen
  • Koning Henry I had reeds in 1100 een Charter of Liberties opgesteld, wat in 1215 vanonder het stof werd gehaald
• Belangrijkste principes Magna Carta (1215)

  • Habeas Corpus: er kunnen geen willekeurige arrestaties verricht worden en een beklaagde moet voor een rechter verschijnen
  • Belangrijkste principe: No Taxation without Representation (wat ?)
  • Grondslag voor het moderne Parliament (twee kamers) wordt hier ook gelegd
  • Koning John negeerde na zijn goedkeuring het document echter, maar verschillende charters volgden in de daaropvolgende eeuwen
• 'Henrician Revolution'


  • Conflict tussen Henry VIII en Rooms-Katholieke Kerk over invloed kerk en scheidingsplannen Henry VIII
  • Act of Supremacy (1534): "the only supreme head on Earth of the Church of England" => Parliament bevestigt situatie
  • Act of Supremacy (1558): Supreme Governor
• Civil War


  • Charles I (1600-1649)
  • Zoon van James VI van Schotland die in 1603 tevens koning van Engeland en Ierland werd
  • Werd in 1612 erfopvolger na de dood van zijn broer Henry
  • The 'Spanish Match': een poging om Charles te laten huwen met de Spaanse prinses Maria-Anna leidde tot conflict met de House of Commons
  • Zowel James als Charles vonden de bemoeienissen van het Parliament een inbreuk tegen koninklijke prerogatieven
  • Werd in 1625 koning
• Petition of Right (7 June 1628)

  • Engeland zat verwikkeld in een oorlog met Spanje en Charles zocht geld
  • Na weigering door de Commons ontbond Charles het Parliament in 1626 en legde een 'forced loan' op ➔ werd als illegaal gezien (waarom?), o.a. door de Chief Justice die ontslagen werd
  • Charles I werd alsnog gedwongen een nieuwe Parliament samen te roepen (zijn derde ondertussen sinds zijn aantreden in 1625) om subsidies te vragen
  • Parlementariërs legden een belangrijke eis op tafel
• Personal Rule (1629-1640)


  • Na einde Anglo-Spaanse Oorlog ontbond Charles Parliament
  • Volgens Charles I volledig legitiem, want dacht dat een bestuur zonder Parliament een koninklijk prerogatief was => Eleven Years' Tyranny
  • Hief o.a. 'Ship Money' (waarom illegaal?)
  • Werd echter door het uitbreken van de 'Bishop's War' in Schotland gedwongen een nieuw Parliament samen te roepen in 1640, zgn. Long Parliament (tot 1660)
  • Begin van een zwaar conflict
• Enkele Acts van het Long Parliament

  • Habeas Corpus Act (1640)
  • Triennial Act (1641)
  • Grand Remonstrance (1641)
• Habeas Corpus Act (1640)


  Eenieder die door de Koning, Privy Council of Councillor werd gearresteerd kon 'habeas corpus' inroepen waardoor de reden – als die al bestond - van de arrestatie kenbaar moest worden gemaakt
• Triennial Act (1641)


  Parliament moest minstens 50 dagen in elke drie jaar zetelen. Als de Koning niet zelf het initiatief nam moesten de Lord Chancellor of the House of Lords zelfs nieuwe verkiezingen organiseren == > poging om 'personal rules' te vermijden
• Grand Remonstrance (1641)


  204 'klachten' tegen Charles' politieke, religieuze en financiële politiek. Werd echter weggewuifd door de Koning, waarna de Commons Aartsbisschop Laud van Canterbury liet arresteren (en later liet executeren = > Bill of Attainder)
• In 1642 betrad Charles I de Commons met de bedoeling 'Five Members' die hij beschuldigde van hoogverraad te arresteren


  • De Speaker (voorzitter) weigerde hun locatie prijs te geven, waardoor hij zich als dienaar van de Commons opstelde en niet als die van de Koning ➔ Parliament als hoogste orgaan in het land
  • Start Civil War
• A Bill for the more effectual preventing clandestine Outlawries

  • Traditioneel de eerste symbolische Bill die wordt voorgelegd aan de Commons bij de start van het nieuwe parlementaire jaar
  • Benadrukt dat ondanks de King's Speech, de Commons zelf initiatieven kan nemen => soeverein Parliament
  • Een gelijkaardige Bill wordt voorgelegd in de Lords => Select Vestries Bill
• In 1646 wordt Charles I gearresteerd door de Schotten die hem uitleveren aan Engeland


  • Ondertussen wordt Oliver Cromwell een belangrijk figuur
  • Het Rump Parliament (gezuiverd van royalistische invloeden) stemt in met een rechtszaak tegen de koning – na druk van het New Model Army –
  • Charles wordt beschuldigd van verraad tegen het volk (Parliament) en tirannie, veroordeeld en onthoofd op 30 januari 1649
  • Charles I's zoon Charles (II) doet nog een poging de troon te heroveren, faalt en moet vluchten
  • Vestigt zich na vele omzwervingen in o.a. Brugge (1656-58) waar hij het leven van een rijke burger leeft
  • Richt er o.a. wat nu de Grenadier Guards is
  • Beloont Brugge met het zgn. Privilegie der Visscherie in 1666
• The Commonwealth


  • Op 17 maart 1649 wordt de 'Act abolishing the kingship' aangenomen: monarchie, Privy Councils en House of Lords worden afgeschaft => Engeland wordt een republiek aka 'the Commonwealth'
  • In 1650 wordt ook Schotland toegevoegd
  • The 'Rump Parliament' blijft de wetgevende macht
  • De English Council of State wordt de uitvoerende macht, gekozen door Parliament
• Protectorate of England, Ireland and Scotland

  • Instrument of Government (1653): Eerste gecodificeerde grondwet van England
  • Lord Protector (Oliver Cromwell)
  • Parliament (om de 3 jaar verkozen, moest minstens 5 maanden zetelen)
  • English Council of State (kon o.a. opvolger Lord Protector kiezen)
  • Check en balances
  • Humble Petition and Advice (1657): Opvolger 'Instrument of Government'
  • Oliver Cromwell werd de kroon aangeboden
  • Tweede kamer werd hersteld ('Other Chamber')
  • Lord Protector mag eigen opvolger kiezen (Oliver Cromwell die sterft in 1658 koos zijn zoon Richard)
  • Limited monarchy zonder monarch
• Restoration en constitutionele monarchie

  • Charles II keerde in 1660 op vraag van het 'Convention Parliament' terug
  • Bleef kinderloos waardoor zijn katholieke broer James, Duke of York troonopvolger werd
  • Popish Plot
  • Exclusion Crisis
• Exclusion Crisis (1679-1681)


  • Parliament vreesde het herstel van de katholieke kerk en opvolging door de minder populaire James
  • In 1679 werd de Exclusion Bill neergelegd in de Commons => Parliament meent het laatste woord te hebben in de opvolging en wil James uitsluiten van de opvolging
  • Whigs vs Tories
  • Charles II ontbindt het Parliament tot driemaal toe omdat er een meerderheid voor de Bill was
• Habeas Corpus Act (1679)


  • Gelinkt aan de Exclusion Crisis => vrees voor nieuw conflict met Koning
  • Aangenomen door het 'Habeas Corpus Parliament'
  • Principes: Men kan niet zonder wettige reden aangehouden worden en moet dus voor een rechter gebracht worden om de wettelijkheid van de aanhouding te toetsen, Beperken termijnen "voorlopige hechtenis" persoon aangehouden, Formulier writ habeas corpus ad subjiciendum, Voorleiding voor rechtbank binnen drie dagen (normale termijn), Indien verder dan 20 mijl van rechtbank: 10 dagen, Indien verder dan 100 mijl van rechtbank: 20 dagen
• In 1685 overlijdt Charles II en wordt James koning


  • Leunde op conservatieve Tories
  • Wilde af van de Test Act
  • Liet Declaration of Indulgence afkondigen in 1687 en 1688 – werd als illegaal gezien –
  • Bouwde een leger op
  • Kreeg in 1688 een zoon waardoor katholieke lijn kon worden voortgezet
  • Verschillende politici nodigen Stadhouder Willem III en zijn vrouw Mary (dochter van James) uit om de kroon te dragen
  • Invasie => James vlucht naar het buitenland in 1688
  • Willem wordt 'Governor' van de vacante troon
  • Parliament legt meteen een paar eisen op tafel vooraleer het nieuwe koningspaar erkend zou worden
• Bill of Rights (1689)


  • Bevestiging 'Declaration of Rights'
  • Stelde dat James II zelf was afgetreden na zijn vlucht en stelde verschillende koninklijke inbreuken vast
  • Bevestiging dat geen katholiek de troon van Engeland kon bestijgen
  • Bevestiging principe 'King in Parliament' => een monarch kon Parliament niet langer negeren
  • Waslijst aan principes die nog steeds gelden (no taxation without representation/no cruel punishment/rule of law)
• That the pretended power of suspending the laws or the execution of laws by regal authority without consent of Parliament is illegal;
• That the pretended power of dispensing with laws or the execution of laws by regal authority, as it hath been assumed and exercised of late, is illegal;
• That the commission for erecting the late Court of Commissioners for Ecclesiastical
• s vlucht naar het buitenland in 1688


  Willem wordt 'Governor' van de vacante troon
• Bill of Rights (1689)

  1. Bevestiging 'Declaration of Rights'

  2. Stelde dat James II zelf was afgetreden na zijn vlucht en stelde verschillende koninklijke inbreuken vast

  3. Bevestiging dat geen katholiek de troon van Engeland kon bestijgen

  4. Bevestiging principe 'King in Parliament' => een monarch kon Parliament niet langer negeren

  5. Waslijst aan principes die nog steeds gelden (no taxation without representation/no cruel punishment/rule of law)
• That the commission for erecting the late Court of Commissioners for Ecclesiastical Causes, and all other commissions and courts of like nature, are illegal and pernicious;
• That levying money for or to the use of the Crown by pretence of prerogative, without grant of Parliament, for longer time, or in other manner than the same is or shall be granted, is illegal;
• That it is the right of the subjects to petition the king, and all commitments and prosecutions for such petitioning are illegal;
• That the raising or keeping a standing army within the kingdom in time of peace, unless it be with consent of Parliament, is against law;
• R (Miller) v Secretary of State for Exiting the European Union (2017)


  Supreme Court stelde dat het Cabinet (Executive) artikel 50 niet mag activeren zonder goedkeuring Parliament => European Union (Notification of Withdrawal) Act 2017
• We cannot accept that a major change to UK constitutional arrangements can be achieved by ministers alone; it must be effected in the only way that the UK constitution recognises, namely by Parliamentary legislation (Supreme Court Judgement)
• R (Miller) v The Prime Minister and Cherry v Advocate General for Scotland (2019)

  Supreme Court oordeelt dat premier Johnson's 'prorogation of Parliament' onwettig was omdat die de parlementaire soevereiniteit en accountability ondermijnde => een lange prorogation ontnam de House of Commons het recht het Brexit beleid onder de loep te nemen