Sử-cuối kì 2

• Vua Nguyễn Ánh lên ngôi, lấy hiệu là Gia Long, lập ra nhà Nguyễn vào năm 1802. Vua Gia Long thâu tóm mọi quyền lực, từng bước củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền.
• nhà Nguyễn ban hành bộ luật Hoàng Việt luật lệ nhằm củng cố trật tự phong kiến, bảo vệ quyền uy tuyệt đối của vua và trấn áp âm mưu chống chính quyền. Dưới thời Minh Mạng, đất nước được chia thành 30 tỉnh và 1 phủ.
• tình hình kinh tế dưới thời nhà Nguyễn nửa đầu tk 19:

  -quan tâm đến việc khai hoang, di dân

  -Thủ công nghiệp, thương nghiệp phát triển

  -địa chủ, cường hào bao chiếm ruộng đất; hạn hán lũ lụt xảy ra thương xuyên ở miền Bắc

  -quy định ngặt nghèo về thuế, mẫu mã,...; ban hành chính sách bế quan tỏa cảng; nhiều đô thị, trung tâm mua sắm bị sa sút.
• Nguyên nhân Pháp đánh chiếm:

  -Sâu xa: Nhu cầu về thị trường, nhân lực, nguyên liệu đẩy mạnh đẩy mạnh tiến hành xâm chiếm thuộc địa

  -Trực tiếp: Từ mối quan hệ vốn có, lấy cớ bảo vệ đạo Ki tô
• Dòng sự kiện chống Pháp từ 1858-1862:

  • 1858: Pháp-Tây Ban Nha nổ súng đánh chiếm cảng Đà Nẵng vào ngày 1/9. Nhờ sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương, quân ta đánh bại kế hoạch "đánh nhanh thắng nhanh"
  • 1859: Tháng 2, Pháp tiến vào Gia Định. Quân triều đình chống cự yếu ớt tan rã, phong trào nhân dân nổi dậy
  • 1860: Do có mâu thuẫn với nhà Thanh, Pháp để 1000 quân ở lại Gia Định để giữ phòng tuyến. Nguyễn Tri Phương chỉ huy xây dựng Đại đội Chí Hòa và tổ chức phòng thủ.
• • 1861: Pháp mở rộng tấn công địa đồn Chí Hòa và đánh chiếm 3 tỉnh Đông Nam Kì. Địa đồn Chí Hòa thất thủ, nhưng phong trào nhân dân vẫn sôi nổi
  • 1862: Pháp chiếm tỉnh Vĩnh Long cuối tháng 3. Triều đình kí hiệp ước Nhâm Tuất
• Quá trình thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của các vua nhà Nguyễn đã tạo cơ sở lịch sử vững chắc cho hoạt động đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
• Tiếp nối các chúa Nguyên và nhà Tây Sơn, triều Nguyễn tiếp tục thực thi chủ quyền ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thông qua các hoạt động cụ thể
• Ở thời Gia Long, Hoàng Sa và Trường Sa thuộc phủ Quảng Nghĩa. Vào năm 1803, vua cho lập lại đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải, biên chế nằm trong lực lượng quân đội với nhiệm vụ thực thi chủ quyền của Việt Nam với hai quần đảo.
• Năm 1816, vua cho thủy quân đi thuyền ra Hoàng Sa để xem xét, đo đạc thủy trình và cắm cờ khẳng định chủ quyền ở quần đảo. Vào thời Minh Mạng, việc đo đạc, vẽ bản đồ được nhà nước quan tâm, vua cho xây dựng miếu thờ và trồng cây ở quần đảo Hoàng Sa. Năm 1838, quốc sử quán triều nguyễn cho vẽ bản đồ Đại Nam toàn đồ thống nhất, thể hiện Trường Sa và Hoàng Sa thuộc lãnh thổ VN.
• Pháp chiếm 3 tỉnh Tây Nam Kỳ vào năm 1867 từ sự bạc nhược của các khởi nghĩa nông dân bị đàn áp bởi triều đình tại Bắc kỳ, Trung Kỳ.
• • Các vị lãnh đạo nổi bật gồm Nguyễn Trung Trực, Trương Định, Nguyễn Hữu Huân
  • "Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây!'' -Nguyễn Trung Trực
  • Nguyễn Trung Trực lãnh đạo quân từ Hòn Chông sang tập kích tại đồn Kiên Giang
  • Trương Định lãnh đạo lập căn cứ ở Gò Công, Tân Phước. Sau khi mất, con trai tiếp tục lãnh đạo khởi nghĩa và đưa quân lên Tây Ninh.
• Kháng chiến chống Pháp ở Bắc Kì lần 1 (1873-1874):

  11-1873: Pháp nổ súng ở Hà Nội, tướng Nguyễn Tri Phương bj bắt

  => Gác-ni-ê cho mở rộng đánh chiếm các tỉnh ĐBSH

  21-12-1873: Pháp tiến lên Sơn Tây, quân triều đình và quân cờ đen phục kích ở đây, giết Gác-ni-ê

  1874: Triều đình kí hiệp ước Giáp Tuất, công nhận chủ quyền của Pháp ở lục tỉnh Nam Kì
• phong trào cần vương cuối thế kỉ XIX là 1 phong trào dân tộc. và đây là một phong trào yêu nước chống chủ nghĩa thực dân kết hợp với chính triều đình phong kiến đầu hàng đã diễn ra sôi nổi rộng khắp. phong trào này tuy thất bại nhưng đã tô đậm truyền thống anh hùng, bất khuất của dân tộc việt nam. đồng thời nó cũng đã cổ vũ khích lệ phong trào đấu tranh giả phóng dân tộc của nhân dân ta ở những giai đoạn tiếp theo