Ang karapatang pantao ay mga karapatan na dapat tinatamasa ng isang tao anuman ang kaniyang kasarian, kultura, relihiyon, kulay, edad o katayuan sa buhay.
Karapatang Pantao:Kontekstong Historikal
539 BCE - Sinakop ni Haring Cyrus ng Persia at kaniyang mga tauhan ang lungsod ng Babylon.
pinalaya niya ang mga alipin at pinahayag na maaari silang pumili ng sariling relihiyon
idineklara rin ang pagkakapantay-pantay ng lahat ng lahi
Nakatala ito sa isang baked-clay cylinder na tanyag sa tawag na "Cyrus Cylinder"
Tinagurian ito bilang "World'sFirst Charter of Human Rights".
Cyrus Cylinder
Sinaunang Kabihasnan (RIG)
Kinakitaan din ng kaisipan tungkol sa karapatang pantao ang iba pang sinaunang kabihasnan tulad ng India, Greece, at Rome.
Cyrus Cylinder
Kodigo tungkol sa Moralidad (JKHBT)
Ang mga itinatag na relihiyon at pananampalataya sa Asya tulad ng Judaism, Hinduism, Kristiyanismo, Buddhism, Taoism, Islam, at iba pa ay nakapaglahad ng mga kodigo tungkol sa moralidad,kaisipan tungkol sa dignidad ng tao at tungkulin nito sa kaniyang kapwa.
Cyrus Cylinder
Lumagda si John I sa Magna Carta, sya ay hari ng England (1215)
Noong 1215, sapilitanglumagda si John I, hari ng England sa Magna Carta, isang dokumentong naglalahad ng ilang karapatan ng mga taga-England.
Ilan sa mga ito ay: Hindi maaaring dakpin, ipakulong at bawiin ang anumang ari-arian ng sinuman nang walang pagpapasiya ng hukuman.
Sa dokumentong ito, nilimitahan ang kapangyarihan ng hari ng bansa.
Cyrus Cylinder
Ipinasa ang Petition of Right (1628)
Noong 1628 sa England, ipinasa ang Petition of Right na naglalaman ng mga karapatan tulad ng: (1) Hindi pagpataw ng buwis nang walang pahintulot ng parliament, (2) Pagbawal sa pagkulong nang walang sapat na dahilan (2) Hindi pagdeklara ng batas militar sa panahon ng kapayapaan.
Cyrus Cylinder
Inaprubahan ng USCongress ang SaligangBatas sa USA (1787)
Noong 1787, inaprubahan ng US Congress ang Saligang Batas ng kanilang bansa.
Sa dokumentong ito, nakapaloob ang Bill or Rights na ipinatupad noong Disyembre15, 1791.
Ito ang nagbigay sa mga karapatang pantao ng lahat ng mamamayan at maging ang iba pang taong nanirahan sa bansa.
Cyrus Cylinder
Paglagda ng Declaration of the Rights of Man and of the Citizen (1789)
Noong 1789, nagtagumpay ang FrenchRevolution na wakasan ang ganap na kapangyarihan ni Haring LouisXVI (16).
Sumunod ang paglagda ng Declaration of the Rights of Man and of the Citizen na naglalaman ng mga karapatan ng mamamayan.
Cyrus Cylinder
The FirstGenevaConvention (1864)
Nagpapulong ng 16 na Europeong bansa at ilang estado ng USA sa Geneva, Switzerland.
Isaalang-alang ang pag-aalaga sa mga nasugatan at may sakit na sundalo nang walang anumang diskriminasyon .
Cyrus Cylinder
Itinatag ang UnitedNations ang HumanRightsCommission sa pangunguna ni Roosevelt (1948)
Ang UniversalDeclarationofHumanRights (UDHR) ay isa sa mahalagang dokumentong naglalahad ng mga karapatang pantao ng bawat indibidwal na may kaugnayan sa bawat aspeto ng buhay ng tao.
kabilang sa mga ito ang: (1) karapatang sibil (2) politikal (3) ekonomiko (4) sosyal at (5) kultural
UDHR
Nang itatag ang United Nations noong Oktubre 24, 1945, binigyang-diin ng mga bansang kasapi nito na magkaroon ng kongkretongbalangkas upang matiyak na maibabahagi ang kaalaman at maisakatuparan ang mga karapatang pantao sa lahat ng bansa. Ito ay naging bahagi ng adyenda ng UNGeneralAssembly noong 1946.
UDHR
Nabuo ang UDHR nang maluklok bilang tagapangulo ng HumanRightsCommission ng UN si Eleanor Roosevelt - ang biyuda ni dating pangulo Franklin Roosevelt ng US.
UDHR
Binalangkas ng Human Rights Commission ng UN ang talaan ng mga pangunahing karapatang pantao at tinawag ang talaang ito bilang UniversalDeclaration of HumanRights.
UDHR
Malugod na tinanggap ng UN General Assembly ang UDHR noong Disyembre 10, 1948 at binansagan itong "InternationalMagnaCarta for AllMankind". Ito ang naging pangunahingbatayan ng mga demokratikong bansa sa pagbuo ng kani-kanilang saligangbatas.
UDHR
Umabot ng halos 2 taon bago nakumpleto ang mga artikulong nakapaloob sa UDHR.
UDHR
Sa Preamble at Artikulo 1 ng UDHR, inilahad ang likas na karapatan ng lahat ng tao tulad ng pagkakapantay-pantayat pagiging malaya.
Ang Artikulo 3 hanggang 21 ay binubuo ng mga karapatang sibil at pulitikal
Sa Artikulo 22 hanggang 27 nakadetalye ang mga karapatang ekonomiko, sosyal at kultural.
Sa Atikulo 28 hanggang 30 naman ay tumutukoy sa tungkulin ng tao na itaguyod ang mga karapatan ng ibang tao.
Ayon sa aklat ni De Leon, et.al (2014), may 3 uri ng mga karapatan ng bawat mamamayan sa isang demokartikong bansa. Mayroon namang 4 na klasipikasyon ang constitutional rights.
3 Uri ng KarapatangPantao
NaturalRights
StatutoryRights
ConstitutionalRights
Natural Rights - mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi ipinagkaloob ng estado
2. Statutory Rights - karapatang kaloob ng binuong batas at maaaring alisin sa pamamagitan ng panibagong batas
3. Constitutional Rights - mga karapatang pantao na nakapaloob at pinangangalagaan ng estado
Ang UDHR at ang Bill of Rights
Kaisa ang pamahalaan ng Pilipinas sa mga bansang nagbigay ng maigitng na pagpapahalaga sa dignidad at karapatan ng tao sa ibat-ibang panig ng daigdig.
Ang UDHR at ang Bill of Rights
Ayon sa Seksyon 11 ng Artikulo 2 ng Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas1987, pinapahalagahan ng estado ang karangalan ng bawat tao at ginagarantiyahan ang lubos na paggalang sa mga karapatang pantao. Binigyang-diin din ng estado ang pahayag na ito sa Katipunan ng mga Karapatan (Bill of Rights) na nakapaloob sa Seksyon 1-22 ng Artikulo 3.
Ang UDHR at ang Bill of Rights
Ang Katipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights ng Konstitusyon ng ating bansa ay listahan ng mga pinagsama-samangkarapatan ng bawat tao mula sa dating konstitusyon at karagdagang karapatan ng mga indibidwal na nakapaloob sa Seksyon 8, 11, 12, 13, 18 (1) at 19.
Bill of Rights
Focuses on the RIGHTS of the PEOPLE
Sections of the Bill of Rights
Section 1: right to life, liberty, and property and equal protection of the laws
Section 2: warrant of arrest, search and seizures, probable cause, warrantless arrest
Section 3: the privacy of communication
Section 4: freedom of speech, right to a free press, freedom of assembly, the right of petition
Section 5: the free exercise and enjoyment of religious profession and worship, without discrimination
Section 6: the liberty of abode and the right to travel
Section 7: the right of the people to information on matters of public concern shall be recognized
Section 8: the right to form union
Section 9: righty to just compensation
Section 10: non-impairment clause
Section 11: free access to court
Article 3: Bill of Rights
Section 12-22: rights of the accused, an implication of historical array during Martial Law (1987 Constitution)
Section 12
Right of person under custodial investigation
Section 13
The right to bail and against excessive bail
Section 14
Rights of the accused (right to be heard by himself and counsel, to be informed of the nature and cause of the accusation against him, to have a speedy, impartial, and public trial)
Section 15
The Writ of Habeas Corpus
Section 16
The right to a speedy disposition of the cases
Section 17
The right against self-incrimination
Section 18
The right to political beliefs and aspiration
Section 19
The prohibition against cruel, degrading or inhuman punishment
Section 20
Non-imprisonment for debts
Section 21
Ex post facto law and bill of attainder
5 Klasipikasyon ng Human Rights
Karapatang Pampolitika
Karapatang Pangkabuhayan
Karapatang Pangkultura
Karapatang Sibil
Karapatang Akusado
Uri ng Constitutional Rights
Karapatang Pampolitika - makilahok sa mga gawaingpampulitika
Karapatang Pangkabuhayan - isulong ang mga gawaing pangkabuhayan
Karapatang Pangkultura - pagpapatuloy at pagpapalawak ng sariling tradisyon
Karapatang Sibil - pakikisalamuha ng tao sa kanyang kapwa
Karapatang Akusado - pinangangalagaan ang mga karapatan ng akusado