Realaeth

• Realaeth chwith= dod o syniad marcsiaeth

  - ddim yn esgusodi y dosbarth gweithiol

  Realaeth dde= dod o theori swyddogyddiaeth

  -dau theori yn cynnig datrysiad
• Agoriad

  Mae theori realaeth yn ceisio i fod yn real am trosedd. Mae'n focysu ar trosedd stryd rhan fwyaf gan ei fod yn credu mae'r fath o trosedd yma yn effeithio ar bywyd bob dydd ac yn fwy sylweddol fewn cymdeithas.
• Realaeth chwith a dde

  • Rhannu ei syniadau ogwympas y theori yma
  • Ond yn cael barnau wahanol o raddfa gwleidyddol
• Realaeth dde

  Gyda credoau ceidwadol sef y meddylfra a credoau 'survival of the fittest' ac i fod yn annibynnol
• Realaeth chwith

  Gyda credoau llafur sef y cred mewn rhoi cymorth i'r rhai sydd ffaelu rhoi cymorth i'u hunain, ee trethu'r cyfoethog ac rhoi fwy o gwladuriaeth lles
• Mae pobl yn barnu theori realaeth gan nad ydynt yn ystyried troseddau y dosbarth canol neu uwch
• Mae marcswyr yn rhoi pwyslais ar y troseddau coler wen a corfforaethol ac yna'n barnu y ffaith bod nid yw realaeth yn cymryd y troseddau yma mewn i ystyried wrth edrych ar ystadegau trosedd stryd ar dosbarthiadau is
• Gwethusiad

  Ond mae pobl yn barnu theori realaeth gan nad ydynt yn ystyried troseddau y dosbarth canol neu uwch, mae marcswyr yn rhoi pwyslais ar y troseddau coler wen a corfforaethol ac yna'n barnu y ffaith bod nid yw realaeth yn cymryd y troseddau yma mewn i ystyried wrth edrych ar ystadegau trosedd stryd ar dosbarthiadau is
• Realaeth dde

  Yn gweld trosedd fel peth defnyddiol i weld lle wnaeth ymddygiad troseddol datblygu'n gwreiddiol hyd yn oed tu fewn i cymdeithasoli cynradd
• Realaeth dde

  Yn awgrymu bod drosedd yn canlyniad o diffyd cymdeithasoli i normau a gwerthoedd tu fewn i'r teulu ac yna'n arwain i ddysgu gwethoedd wahanol sy'n wahanol i weddill y cymdeithas
• Mae hyn yn uwcholeuo y diffyg rheolaeth ffurfiol ac anffurfiol o fewn cymdeithas
• Mae realaeth dde newydd Murray yn awgrymu fod trosedd yn deillio o bechgyn ifanc, enwedig y rhai sy’n ddod o rhieni sengl. Ac felly yn cael set o werthoedd ei hunain, mae hyn yn arwain i nhw i fyw ar gwaelod cymdeithas sef yr is-dosbarth. Mae hyn yn cynnwys werthoedd fel diogrwydd a anghyfrifoldebrwydd, sydd yn aml, yn arwain pobl i ymddygiad wyrdoredig o fewn yr is-ddiwylliannau yma. Bydd Murray yn dadlau bod hyn yn canlyniad o diffyg rol ‘ddyn’ yn y cartref, ac yn ddweud bod rol ddynol rhiant yn dysgu ddisgyblaeth trwy sancsiynnau anffurfuiol negatif ee ‘grounding’.
• Fel canlyniad o hyn mae’r is-ddosbarth yn minipiwleiddio ei sefyllfaoedd trwy hawlio budd daliadau or wladwraeth yn lle weithio i cael swydd.
• Mae Wilson hefyd yn cytuno bod cymdeithasoli gawel yn arwain i cynydd mewn ystadegau trosedd mewn ddynion, dweda Wilson bod nid ywr bechgyn ifanc yma yn bellach yn ofni sancsiynnau ffurfiol neu anffurfiol. Mae hefyd yn ddadlau bod hyn oherwydd dylanwad fiolegol ddynion ar ffaith mae ddynion tri gwaith yn fwy tebogol o wneud trosedd treisgsar na mae ferch.
• Mae hyn hefyd yn cael ei ddangos yn ei ‘theori torri ffenestri’ fel tystiolaeth o’r diffyg rheolaeth ac yn ddwud bod cymdeithasau lle mae cymunedau gwan, neu absennol yn arwain i gynnydd mewn trosedd.
• Fe wnaeth realaeth chwith cael ei ddatblygu gan Lea a Young yn y 70au. Mae realaeth chwith yn cael ei weld yn fwy defnyddiol na realaeth dde. Mae realaeth chwith yn barnu realaeth dde am anwybyddu yr effaith mae tlodi gyda ar ystadegau trosedd. I gymharu a adain dde mae Lea a Young yn archwilio y pedwar elfen sy’n ddangos trosedd sef; system cyflafol, y troseddwr, y cyhoedd ar dioddefwr. Mae’r sgwar trosedd yma yn defnyddiol gan ei fod yn ar drosedd fel llun llawn, hwn yw un o cryfderau realaeth chwith.
• Mae relawth chwith yn dadlau fod trosedd yn aml yn cael ei wneud gan bechgyn du y dosbarth gweithiol. Mae hwn oherwydd amddifadedd cymharol, ymylaeth a is-ddiwylliant.
• 1: amddifadedd cymharol

  Y syniad bod person neu grwp o bobl gallu byw mewn fordd o fyw tebyg o fewn ddiwylliant ond yn wynebu anhawsterau gan nad ydyn yn cael yr un deunydd a pobl arall

  E.E- rhai pobl mewn ysgolion gallu forddio i cael llyfrau a pethau ychwanegol i adolygu lle mae pobl sy’n wynebu tlodi ddim gallu er y ffaith maent yn yr yn ysgol - arwain i deimladau o wahaniad o eraill
• 2= Mae cysylltiad i ymylaeth gan fod yn aml mae ymylaeth yn ganlyniad o amddifadedd cymharol. Mae hyn yn awgrymu for y fechgyn ifanc yma yn cael ei wthio i ochrau cymdeithas ac felly nad ydynt yn cael yr un cyfleoedd

  E.E 2019 department of education statistics, ymchwiliad mewn Glouctershire yn ddangos for 12.4% o ddisgyblion du wedi cael ei eithredi (excluded) i gymharu ar 2.4% o ddisgyblion gwyn
• Mae hyn yn ddangod pa mor perthnasol yw realaeth chwith gan fod ystadegau cyfoes yn cefnogu’r dwediad for pobl du ifanc yn cael eu ymalaethu fwy na pobl gwyn

  Mae hyn yn bwysig gan os ysy grwp o pobl du yn cael eu wahanu o cyfleoedd cymdeithasol, maent fwy tebygol o droi i trosedd er mwyn enill ‘wobr’ neu hyd yn oed adlywyrchiad o’i ddicter.
• 3= Mae realaeth chwith yn ddweud bod is-ddiwylliant yn cael ei greu yn hawdd oherwydd amddifadedd cymharol a ymylaeth. Mae relaeth chwith yn awgrumu maent ddim ond yn ymateb ir amddifadedd ar ymylaweth lle mae’r normau a gwerthoedd yn wahanol i bawb arall.
• O ganlyniad, gall ddadl realaeth chwith fod yn gwelliant o ddadl realaeth dde gan eu fod yn awgrymu nid trosedd yn bennaf yn canlyniad o cymdeithasoli gwael tu fewn i’r teulu, ond yn canlyniad o amddifadedd bechgyn is-ddosbarth ar wahaniaethu maent yn wynebu o cyfleoedd cymdeithas.
• Gall dadl realaeth dde fod yn defnyddiol oherwydd y datrysiad maent yn awgrymu er mwyn gallu cadw rheolaeth cymdeithasol ac er mwyn osgoi ymddygiad wyrdroedig o’r bobl sydd heb normau a gwerthoedd llawn.
• Mae Wilson yn awgrymu gall trosedd gael eu hysgoi trwy heddlua llym ac yn cymryd ‘action’ pryd mae unrhyw arwydd o ymddygiad wyrdroedig

  E.E dandaleiddio, pobl sy’n gaeth i cyffuriau a alcohol yn chael ei cawd bant o’r strydoedd a dyle gwyladwriaeth (CCTV) cael ei hychwanegu er mwyn cynnyddu ‘caledu targedau’ ar gyrywaeth
• Mae realaeth dde yn credu ddyle’r heddlu cael agwedd ’heddlua ddim goddefgarwch’ (zero tolerance policing) i ymddygiad troseddol. Maent yn awgrymu bod hyn ywr unig ffordd bydd trosedd gallu cael ei stopio cyn iddo fynd allan o rheolaeth a yna arwain i torri cymdeithas.

  E.E Efrog newydd- Rudy Giuliani- zero tolaerance wedi achosi ostyngiad o 40% ar ystadegau trosedd
• Hyd yn oed gyda’r heddlu yn cymryd rhan mae realaeth dde yn dadlau bod angen dedfryd carchar hir er mwyn cael cosb cras i osgoi toriad trefn mewn cymdeithas.
• Mae realaeth dde yn dewud bod siannelu ffurfiol ac anffurfiol yn helpu gryfhau cymdeithas, ac yn hefyd yna i helpu droseddwyr i wneud y ddewisiadau cywir i wneud yn siwr nad yw trosedd yn mynd i gael ymharaeth wael ar ei fywyd.
• Mae hyn yn cysylltu i syniad ddamcaniaeth dewis rhesymegol. Sy’n awgrymu y buddiannau o trosedd trwy pwyso a mesur y risg o cost a colled y trosedd. Gyda hyn mewn statws o rheoli mae droseddwr fwy tebygol o wneud penderfyniad rhesymol i ddim troseddu trwy ystyried y canlyniadau negyddol sy’n or bwyso’r canlyniadau positif.
• Mae realaeth chwith yn anghytuno’n gryf gyda idioleg ddadl realaeth dde ar trosedd. Ac yn ddwud bod cosbau cras, yn enwedig dedfryd carchar, ddim yn mynd i atal neu cael effaith ar ymatebion i drosedd.
• Mae realaeth chwith yn credu bod yr unig ffordd i lleihau trosedd yw i cynyddu ymdeimladau o cymuned yn hytrach na targedu y rhai sydd wedi troseddu yn y gorffennol. Gallwn weld hyn yn y astudiaethau dioddefwyr lleol ar sut nad oes gan pobl gyda’r heddlu sy’dd fwyaf angen neu yn fwy tebygol o fod yn troseddwr.


  Un fordd o cyflawni hwn yw trwy ymyrraeth aml-asiantaethau, maent yn credu dyle fod cydweithrediad rhwng asiantaethau cymdeithas sy’n cadw drefn ar gymdeithas er eng y heddlu,system addysgol a crefydd ar bobl sy’n byw yn yr is-strwythur.
• Cydfiawnder adferol


  Y brocess lle mae troseddwr yn cael ei annog i weld beth maent wedi wneud yn anghywir, ac yna yn ceisio weithio gyda'r cymdeithas neu hyd yn oed y dioddefwr
• Mae hyn yn bwysig er mwyn i'r troseddwn gymryd cyfrifodeb dros eu weithred
• Realaeth chwith


  Lefel uchen gan y gymuned yn bwriadu gwella y niwed mae'r troseddwn wedi wneud i'r cymdeithas
• Mae hyn yn pwyleisio'r ffaith nid yw'r carchar yn gweithio ac bod y lefelau o bobl sy'n ail-droseddu yn ddangos hyn
• Prison reform trust 2022


  • 47% o oedolion yn ail-droseddu
  • 75% o pobl ifanc yn ail-droseddu
• Er gwaethaf realaeth chwith a dde yn cytuno ar yr un ffordd o ceisio lleihau trosedd
• Mae realaeth yn cael ei weld yn well na theoriau arall gan eu fod yn cynnig ddatrysiad
• Mae theoriau arall fel marcsiaeth yn ystyried y wreiddiau o datblygiad trosedd mewn strwythyr gymdeithas mawr ac nid yw rhoi ffordd o helpu lleihau lefelau trosedd
• Mae realaeth yn edrych fwy ar troseddau cyffredin sef trosedd stryd, sy'n digwydd tu fewn i bob cymdeithas nid yn unig y rhai tu fewn i stwythyr cyfalafiaeth
• Mae realaeth yn ceisio adresso'r achos o trosedd mewn cymdeithas fodern