Filipino 4th Quarter

• Ang El Filibusterismo ay ang ikalawang aklat na isinulat ni Rizal.
• Rebolusyon ang pokus ng El Fili.
• Bumalik si Rizal sa Pilipinas upang operahan ang kanyang ina noong Agosto 6, 1887
• Sinimulang isulat ni Rizal ang El Filibusterismo noong Oktubre 1887
• Si Gobernador Heneral Terrero ay nagpayo kay Rizal na umalis ng Pilipinas
• Umalis si Rizal noong Pebrero 3, 1888 at nirebisa niya ang mga naunang nasulat sa El Fili
• Noli Me Tangere


  Nobela ni Rizal na isinulat noong 1884-1887
• Muling umalis si Rizal at nagtungo sa iba't ibang bansa

  Pebrero 3, 1888
• Pagbabalangkas ng El Fili

  1. Disyembre 1884 - Habang isinusulat pa ang Noli

  2. Oktubre 1887 - Pagkabalik ni Rizal sa Pilipinas, sinimulan niyang buoin ang unang bahagi ng El Fili sa Calamba

  3. Pebrero 1888 - Umalis si Rizal sa Pilipinas at nagtungo sa iba't ibang bansa. Sa taong din ito, nirebisa at binago niya ang mga naunang naisulat na bahagi ng El Fili

  4. 1890 - Ipinagpatuloy ni Rizal ang pagsusulat ng El Fili sa Paris, Brussels, Madrid, at Pransiya
• Pagpapalimbag ng El Filibusterismo

  1. Marso 29, 1891 - Lumipat si Rizal sa Ghent, Belgium upang ipalimbag ang El Fili

  2. Hulyo 5, 1891 - Natapos at naipalimbag nang buo ang El Filibusterismo sa F. Meyer-Van Loo Press

  3. Agosto 6, 1891 - Itinigil ang paglilimbag sa El Fili na noo'y nasa ika-122 pahina na dahil sa kakapusan sa pera ni Rizal
• Binigyan ni Rizal ng kopya ng El Fili ang mga kaibigang sina Juan Luna, Marcelo H. Del Pilar, Graciano Lopez Jaena at Dr. Ferdinand Blumentritt
• Nagpadala rin si Rizal ng mga kopya sa Hong Kong at sa Pilipinas ngunit nasamsam ang mga ito ng Pamahalaang Espanyol at nawala
• Ipinasira ng Pamahalaang Espanyol ang mga sipi ng nobela ngunit marami pa rin ang mga nakalusot
• Muling kinapos sa pera si Rizal nang maubos ang perang kanyang tinipid
• Valentin Ventura


  • Mayamang kaibigan ni Rizal mula sa Paris
  • Siya ang gumastos sa pagpapalimbag ng nobelang "El Filibusterismo" ni Rizal
• Binigay ni Rizal kay Valentin Ventura


  • Isang panulat at orihinal na manuskrito ng El Filibusterismo
  • Ilang nalimbag at nilagdaang sipi ni Rizal
• Nabasa ito ng mamamayang Pilipino at nakatulong na magbigay-inspirasyon sa mga naghihimagsik
• Nakatulong nang malaki ang EL FILI kay Andres Bonifacio at sa Katipunan upang maiwaksi ang mga balakid na nakasasagabal sa paghihimagsik noong 1896
• Itinatag ni Andres Bonifacio ang Katipunan


  1892
• Nakatulong ang nobelang EL FILI


  Upang buksan ang diwa ng rebolusyon ng mga Pilipino lalo na si Andres Bonifacio
• Tinipon ni Andres Bonifacio ang kanyang mga mapanghimagsik na Katipunero at pinunit ang kani-kanilang mga cedula


  Noong ika- 23 ng Agosto taong 1896
• El Filibusterismo


  • Mga Salin sa Wikang Ingles: "The Filibustering", "The Reign of Greed", "The Subversive"
  • Mga Salin sa Wikang Filipino: "Ang Paghahari ng Kasakiman", "Ang Subersibo"
• Filibusterismo


  Mula sa salitang Kastila na "filibustero" na hiniram naman sa salitang Pranses na "filibustier"
• Filibustero


  Mapanganib na taong (makabayan) mamamatay kahit na anong oras
• 1872 - naganap ang Cavite Mutiny at idinawit ng mga prayle ang GOMBURZA sa naganap na pag-aaklas at sila ay tinawag na mga filibustero
• Pebrero 17, 1872 - Binitay ang GOMBURZA sa pamamagitan ng garote
• Nasaksihan ni Rizal (11 taong gulang) ang karumal-dumal na pagbitay sa tatlong pari, ito ay kumintal sa isipan at bumiyak sa kaniyang puso kaya inialay niya ang nobelang "EL FILIBUSTERISMO" sa GOMBURZA
• Mga Layunin ng Pagsulat ng El Filibusterismo

  • Inialay ni Rizal ang nobela sa tatlong paring martir na GOMBURZA bilang pagpupugay
  • Imulat ang kaisipan at gisingin ang damdamin ng mga Pilipino laban sa pang-aapi at pang-aabuso ng pamahalaang Espanyol
  • Ilantad ang katotohanan sa marahas at puno ng paghihirap na buhay ng mamamayang Pilipino sa kamay ng mga mananakop na Espanyol
  • Ilantad ang mga pang-aabuso ng mga miyembro ng Simbahan at korapsyon ng pamahalaan
  • Magkaroon ng pagbabago sa kalayaan ng bansa
  • Magkaroon ng pagbabago sa sistemang pang-edukasyon
• 1925 - Binili ng pamahalaang Pilipinas ang orihinal na kopya (sulat kamay) ng nobela kay Valentin Ventura sa halagang Php 10,000
• Ang orihinal na akda na binubuo ng 279 na pahina, ay nakalagak ngayon sa Filipiniana Division ng National Library of the Philippines sa Maynila