arpan 4th quarter

• dahilan ng kolonisasyon:

  pagnanais sa mga yamang mineral

  pagnanais na makontrol ang mga ruta sa kalakalan

  pangangailangang palayain ang presyur na dulot ng populasyon

  kultural na kanlungan
• mga istratehiya ng mga europeo upang makukuha ang mga lupain:

  pakikipagkaibigan

  kasunduan

  pagbili ng lupain mula sa dating mananakop
• Kolonya - pagkontrol at pamamahala ng imperyalistang bansa sa kanyang na sakop na bansa
• KOLONYA

  Espanya - Pilipinas

  Pransya sa dating IndoTsina

  Britanya - India
• Protectorate - mayroong sariling pamahalaan ngunit ang mga patakaran at kautusan ay dinidirekta ng imperyalistang bansa lao na sa patakarang panlabas
• PROTECTORATE

  America - Pilipinas

  Britanya - Hongkong

  Portugal - Macau
• sphere of influence - pagkontrol sa isang bansa sa komersiyo, pamumuhunan at iba pang gawaing pangekonomiya sa isang bahagi ng teritoryo/bansa
• MGA PARAAN NG KOLONISASYON:

  -Komersiyal na paraan - paglalakbay ng indibidwal na adbenturero na naghahangad ng kanilang sariling katanyagan at kamayanan

  -Militar na paraan - kapangyarihang pandagat at puwersang militar

  -Lokal at kontroladong pagpapalakal - pagpapalawak ng kolonya ay hindi palaging plano o inaprubahan ng pamahalaan dahil sa mga nakabaseng sundalo/adbenturero

  -ENGLISH EAST INDIA COMPANY (1600-1858) - organisasyong pangkalakal na may kayamanan at impluwensya
• ISOLATIONISM - paghihiwalay sa daigdig dahil mataas ang pagtingin sa kanyang kultura (sinocentrism)
• kowtow - paggalang sa emperador ng Tsina
• limitadong kalakalan, europeo at china sa loob ng 300 taon
• ika 18 siglo, nakakita ng pagkakataon ang mga british na mapasok ang kalakalan sa China at malaking kita sa pakakapagpalitan ng tsaa, porcelana, at silk
• nagluwas ng opyo galing sa India at Turkey
• opyo - halamang gamot na may masamang epekto sa katawan (drugs)
• Unang digmaang opyo (1839 - 1842) - nanalo ang mga british na nagresulta sa paglagda sa Kasunduang Nanking

  Ikalawang digmaang opyo (1856 - 1860) - england at france ang naging kalaban ng china, natalo ang china at naglagda ito sa kasunduang tientsin
• extraterritoriality - hindi maaaring litisin sa korte ng mga tsino kundi sa korte lamang ng mga british
• Pananakop sa timog-silangang asya ay pinangunahan ng Portugal at Spain, sinundan rin nang France, netherlands, at england
• sinakop ng espanya ang Pilipinas dahil sa 3 K's
• sanduguan - ginagawa sa pamamagitan ng pagiinom ng alak na pinaghaluan ng dugo, nakikipagkaibigan ang pinuno ng espanyol sa lokal na pinuno
• MGA PATAKARANG IPINATUPAD:

  Tributo - pagbabayad ng buwis ang katutubo ng mga espanyol

  Polo y Servicio - pagtatrabaho ng kalalakihan na may edad 16 hanggang 60

  Monopolyo - tumutukoy sa pagkontrol ng espanyol sa kalakalan, pagtatag ng sentralisadong pamahalaan

  bandala - ang pagbili ng pamahalaan sa ani ng mga magsasaka sa mababang halaga at may takdang dami ang produkto dapat ipagbili sa pamahalaan

  encomienda - pabuya o gantimpala sa mga espanyol
• moluccas (spice island) - maraming pampalasa
• portugues ang unang dumating sa Indonesia noong 1511, sumunod na rin ang netherlands , pinaalis ng mga dutch ang portugues, at sinakop ang mga isla sa ambiona at tidore
• divide and rule policy - ginamit ng mga dutch upang mapasunod at masakop ang mga isla
• dutch east india company - upang pag isahan ang mga kompanyang nagpapadala ng paglalayag sa asya
• ang nagsakop sa malaysia ay ang portugal, netherlands, at england
• MGA EPEKTO SA KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA ASYA:

  -nagunlad ang sistemang agrikultura

  -umunlad ang sistemang transportasyon at komunikasyon

  -naimpluwensyahan ng mga europeo ang kultura, paninwala at tradisyon ng mga asyano

  -kawalan ng karapatan na pamunuan ng ating mga ninuno abg kanilang sariling buhay

  -pagkakaroon ng hidwaan sa pamamagitan ng ating mga ninuno

  -pagkasira ng mga likas na yaman ng asya