Araling Panlipunan

• Karapatang Pantao


  Pangunahing batayan upang ang indibidwal ay mabuhay nang malaya at may dignidad
• Uri ng Karapatan


  • Karapatang Likas o Natural
  • Karapatan ayon sa Batas
• Karapatang Likas o Natural


  • Karapatan para sa lahat
  • Karapatang mabuhay at magkaroon ng sariling pangalan, identidad,o pagkakakilanlan at dignidad
• Karapatan ayon sa Batas


  • Karapatang Constitutional
  • Karapatang Statutory
• Karapatang Constitutional


  • Tinatawag ding Constitutional Rights
  • Karapatang makikita at binibigyang proteksyon ng konstitusyon
• Karapatang Statutory


  • Tinatawag ding Statutory Rights
  • Karapatang nakapaloob sa mga batas na pinagtibay ng kongreso
• Kategorya ng Karapatan


  • Karapatang Sibil
  • Karapatang Pampolitika
  • Karapatang Pang-Ekonomiya o Pangkabuhayan
  • Karapatang Pangkultura
  • Karapatan ng Akusado o Nasasakdal
• Writ of Habeas Corpus


  Karapatan na maipagtanggol ang kanyang sarili sa isang hukuman na naaayon sa batas
• Sandigan at Talaan ng mga Karapatan


  • Pandaigdigang Deklarasyon ng Karapatang Pantao
  • 1987 Constitution
  • Artikulo III ng 1987 Constitution
  • Karapatan ng mga Bata
  • Karapatan ng mga Kababaihan
  • Karapatan ng mga Indigenous Groups
• Ang 1987 Constitution ay kasalukuyang Saligang Batas
• Ang Artikulo III ng 1987 Constitution ay Katipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights at may 22 Sections
• Karapatan ng mga Bata


  • Matatagpuan sa Article II, Section 13 ng 1987 Constitution
  • Naaayon sa United Nations Convention on the Rights of a Child
  • May layuning pangalagaan ang karapatan ng mga bata
• Karapatan ng mga Kababaihan


  • Karapatang Bumoto - 1937 noong pinayagang bumoto ang mga kababaihan
  • Karapatang manatiling mamamayan ng Pilipinas kahit nakapag-asawa ng dayuhan
  • Karapatang makapagtrabaho
  • Karapatang maprotektahan ng batas sa lahat ng uri ng panganib o karahasan
  • Karapatang magkaroon ng sariling pananaw
• Karapatan ng mga Indigenous Groups


  • Mga pangkat na naninirahan sa iba't ibang bahagi ng Pilipinas
  • Pinakamalaki ang mga tagalog, pangalawa ang mga Bisaya at pangatlo ang mga Ilokano
  • Republic Act 8371 - National Commission on Indigenous People
• Iba't Ibang Uri ng Paglabag sa Karapatang Pantao


  • PISIKAL
  • SIKOLOHIKAL
  • ESTRUKTURAL O SISTEMATIKONG PAGLABAG
• Mga Paglabag sa karapatang pantao ni Pang. Ferdinand Marcos


  • 3240 EJK
  • 34, 000 Documented Tortures
  • 77 Disappeared
  • 70, 000 Incarcerations or Imprisonment
• Mga Biktima noong Martial Law


  • Lorena Barros
  • Macli-ing Dulag
  • Liliosa Hilao
  • Boyet Mijares
  • Loretta Rosales
  • Neri Colmenares
• 6252 ang kaso ng EJK dahil sa War on Drugs ni Pang. Rodrigo Duterte (July 1, 2016-May 31, 2022)
• Mga Paglabag sa Karapatang Pisikal


  • Pagpataw ng mabigat na parusa bilang paraan ng pagdidisiplina
  • Pananakit at pagsusugat sa katawan
  • Pagdukot at Kidnapping
  • Pagbugbog o Hazing
  • Pagputol ng parte ng Katawan o Mutilation
  • Panghahalay (rape), sekswal na pananakit, panghihipo, at marital rape
  • Domestic violence
  • Pagkulong ng mahigit 24 na oras nang walang sakda
  • Torture
  • Police Brutality
  • Extrajudicial Killings o Extralegal Killings
• Mga Paglabag sa Karapatang Sikolohikal


  • Pag-aaway na nauuwi sa pagbibitaw ng masasakit na salita
  • Panlalait at Pang-aalipusta
  • Bullying or Cyberbullying
  • Pananakot at Pamimilit
• Mga Paglabag sa Karapatang Estruktural o SistematikongPaglabag


  • Serbisyong hindi napapakinabangan
  • Preferential Treatment
• Ang Artikulo III ng 1987 Constitution ay nagtataguyod ng mga karapatang pantao
• Mga Seksyon ng Artikulo III ng 1987 Constitution


  • Seksyon 1
  • Seksyon 2
  • Seksyon 3
  • Seksyon 4
  • Seksyon 5
  • Seksyon 6
  • Seksyon 7
  • Seksyon 8
  • Seksyon 9
  • Seksyon 10
  • Seksyon 11
  • Seksyon 12
  • Seksyon 13
  • Seksyon 14
  • Seksyon 15
  • Seksyon 16
  • Seksyon 17
  • Seksyon 18
  • Seksyon 19
  • Seksyon 20
  • Seksyon 21
• Sex o Sekswalidad


  Ang tumutukoy sa natural o biyolohikal na katangian bilang lalaki o babae
• Gender o Kasarian


  Tumutukoy sa sekswalidad batay sa itinatakda ng kultura at lipunan
• Pagkakakilanlang Pangkasarian


  Tumutukoy sa nararamdaman o pinaniniwalaang kasarian kahit hindi akma sa kanyang sekswalidad
• Gampaning Pangkasarian


  Tumutukoy sa papel na ginagampanan, mga inaasahan at kilos na inaasahan ng lipunan ayon sa kanyang kasarian
• Tatlong Gampaning Pangkasarian sa Lipunan


  • Traditional
  • Egalitarian
  • Transitional
• Nakaaapekto sa Papel na Ginagampanan Ayon sa Kasarian


  • Magulang at iba pang miyembro ng pamilya
  • Paaralan
  • Media (telebisyon,magasin, social media)
  • Relihiyon/simbahan
• Heterosekswal


  Mga taong nakararanas ng atraksyon sa mga taong napapabilang sa kasalungat na kasarian
• Homosekswal


  Bahagi ng LGBTQIA+ Community, mga taong nakararanas ng atraksyon sa mga taong may katulad nilang kasarian
• LGBTQIA+ Community


  • Lesbian
  • Gay
  • Bisexual
  • Transgender
  • Queer
  • Intersex
  • Asexual/Ally
• Karapatang Ipinaglalaban ng LGBTQIA+ Community


  • Karapatan sa malayang pagpapahayag
  • Karapatang mabuhay ng malaya at walang diskriminasyon
  • Karapatang maikasal ng sibil
  • Karapatang mapagkalooban ng benepisyo katulad ng sa mga kasal na heterosekwal
• Ayon sa pag-aaral ang mga Pilipino ang isa sa pinakatumatanggap sa mga kasapi ng LGBTQIA+ Community
• Anyo ng Diskriminasyon Ayon sa Kasarian


  • Hindi pagtanggap sa trabaho
  • Pang-iinsulto at pangungutya
  • Karahasan (physical at verbal abuse at harassment)
  • Bullying sa paaralan at work place
• Homophobia


  Tumutukoy sa negatibong saloobin tungkol sa homosekswalidad at mga taong homosekswal
• Same Sex Marriage


  Tumutukoy sa pag-aasawa ng dalawang taong napapabilang sa magkaparehong kasarian
• Isinasagawang Pagkilos ng LGBTQIA+ Community


  • Pagbuo ng mga samahan o organisasyon ng LGBTGIA+ Community
  • Patuloy na paglahok ng LGBTQIA+ Community sa politika
  • Pagsusumite ng mga panukalang batas tungkol sa karapatan ng LGBTQIA+ Community
• Ang SOGIE Equality Bill (Sexual Orientation and Gender Identity Expression) ay kilala sa tawag na Anti-Discrimination Bill
• Ang SOGIE Equality Bill ay isinusulong upang maiwasan ang anumang uri ng pang-aabuso at diskriminasyon ayon sa sexual orientation at gender identity ng isang mamamayan