Verwijst naar richting en tempo van ontwikkelingen in de samenleving en de (on)mogelijkheden deze te beïnvloeden.
Individualisering
Het proces waarbij individuen in toenemende mate hun zelfstandigheid op verschillende gebieden kunnen vergroten.
Institutionalisering
Het proces waarbij een complex van waarden en min of meergeformaliseerderegels vastgelegd wordt in standaardgedragspatronen, die het gedragvanmensen en hunonderlingerelatiesreguleren.
Democratisering
Het proces van verandering van de machts- en gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van degenen met mindermacht.
Staatsvorming
de institutionalisering van politiekemacht tot een staat
Globalisering
Het proces van uitbreiding en intensivering van contacten en afhankelijkheden over zeer grote afstanden en over landsgrenzen heen.
Rationalisering
Het proces van ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het doelgerichtinzetten van middelen om zo efficiënt mogelijke resultaten te bereiken.
